NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

KRASNOJARSK IS VIJFTIG keer zo groot als Nederland óf vijf maal zo klein. Het is maar welk criterium men kiest: vierkante kilometers dan wel bevolkingsaantal. Over potentiële rijkdom heeft het Siberische 'grensgebied' Krasnojarsk niet te klagen. Er is van alles. Het komt er alleen niet van de grond, althans niet ten gunste van de bevolking. In dit uitgestrekte land hebben de kiezers gisteren een nieuwe gouverneur gekozen die, als niet-ingezetene, niet eens stemrecht had: generaal Aleksandr Lebed.

Voor Moskou is dat een stevige domper. Het Kremlin had zijn eigen man in Krasnojarsk, zittend gouverneur Valeri Zoebov, herkozen willen zien. De regering maakte daarom op de valreep geld vrij om de achterstallige salarissen uit te betalen. Burgemeester Loezjkov van Moskou kwam op bezoek om de kiezers moed in te spreken. Zoebov zelf maakte aan de vooravond van de verkiezingen gewag van dreigende 'burgeroorlog'. En uiteindelijk werd niemand minder dan Alla Poegatsjova, een zangeres met een allure waarbij die van Liza Minelli verbleekt, voor een mislukte missie op pad gestuurd om Lebeds hitman Alain Delon te neutraliseren.

DE REDEN voor deze massale inzet was tweeërlei. Ten eerste worden de gouverneursverkiezingen gezien als een soort primary voor de presidentsverkiezingen van 2000. Omdat Boris Jeltsin maar geen potentiële opvolger wil klaarstomen, moet hij alle concurrenten tijdig afbranden. Anderhalf jaar geleden moest Lebed dat zelf al ervaren, nadat hij de herverkiezing van Jeltsin mogelijk had gemaakt en vervolgens de oorlog in Tsjetsjenië had beëindigd. Ten tweede gaat het om veel geld. Een aantal industriele conglomoraten uit Krasnojarsk heeft zijn financiële belangen verkocht aan een paar grote bankiers in Moskou (onder wie Potanin van de Oneksim-groep). Economisch separatisme is voor deze tycoons levensgevaarlijk. Niet voor niets besloot Potanins concurrent Berezovski de campagne van Lebed te financieren, als ware het een verzekeringspolis tegen onvoorziene omstandigheden.

De inzet van het Kremlin mocht niet baten. Conform zijn eigen boekje 'Ideologie van het gezonde verstand', dat hij vorig jaar in politieke ballingschap schreef, heeft Lebed in Krasnojarsk zowel de jeltsinisten als de communisten verslagen en zich daarmee gepresenteerd als een 'derde macht' in Rusland. Lebed kan deze positie niet alleen vanuit Krasnojarsk uitbaten, maar eveneens in het politieke centrum Moskou. Als gouverneur is hij qualitate qua lid van de Federatieraad, een soort senaat in het Russische staatsbestel.

IN SOMMIGE Russische media wordt dit nieuwe politieke spectrum al vergeleken met de Weimar-republiek. Deze analogie klinkt een beetje hysterisch. Lebed is weliswaar geen democraat, maar Rusland is ook geen Duitsland. Lebed heeft niettemin een sterke troef in handen. In zijn 'Ideologie van het gezonde verstand' heeft hij zich bekend tot het zogeheten 'eurazianisme'. Dit is een tot nu toe ten onrechte verwaarloosde politiek-ideologische stroming die Rusland niet ziet als een staat die permanent op de tweesprong van Europa of Azië heeft gestaan en nu eens moet kiezen, maar als een autonome 'ruimte' waarin christelijke en autoritaire cultuur naadloos samenkomen.

Als Aleksandr Lebed in staat is enige economisch orde te forceren in Krasnojarsk heeft hij veel kaarten in handen om de eerste Russische president in de volgende eeuw te worden. Jeltsin en zijn entourage zullen er dus alles aan doen om zijn positie in het verre Siberië te destabiliseren. Van de rust - de belofte waarmee Lebed de verkiezingen in Krasnojarsk heeft gewonnen - zal ook komende jaren waarschijnlijk minder terecht komen dan de kiezers willen.

( a d v e r t e n t i e s)