NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS 
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  
S c h a k e l s

Door onze redacteur ERIK VAN DER WALLE
ROTTERDAM, 19 FEBR. Bedrijven temperen steeds vaker winstverwachtingen van analisten om aandeelhouders later te kunnen verrassen met betere kwartaalresultaten. Doordat de beurskoers positief op zulk nieuws reageert, komt de verrassing aandeelhouder en manager met opties ten goede.

Dit blijkt uit een interne studie naar de praktijk in de Verenigde Staten, uitgevoerd door vermogensbeheerder Robeco. Volgens de in de VS actieve fundmanager Marnix Vriezen zijn managers bijzonder gebaat bij winstverrassingen en daaruit volgende 'publicitaire belangstelling'. ,,De belangen van de aandeelhouder en de manager die aandelenopties heeft lopen steeds meer parallel.''

Directeur P. de Vries van de Vereniging Effectenbezitters (VEB) ziet in deze uitwas een nieuw bewijs dat opties nauwelijks als een goede prikkel werken. ,,Dit soort uitwassen is alleen te voorkomen als de aandeelhouders en niet de commissarissen beslissen over beloningen in opties.'' In Amerika komt de winstverrassing vaak voor, maar De Vries is 'deze kwade opzet' in Nederland nog niet tegengekomen. ,,Hier zie je vaak dat managers beloond worden voor hun eigen wanprestaties: in een slecht jaar dalen de koersen, zodat ook de opties veel goedkoper worden en later meer geld opbrengen.''

Van de 500 Amerikaanse bedrijven die zijn opgenomen in de beursindicator Standard & Poor's 500 bleek vorig jaar bijna 60 procent meer winst te hebben geboekt dan analisten voorspelden. Die analisten waren afgegaan op de informatie van de bedrijven zelf en hadden veelal op grond daarvan hun winstverwachting bijgesteld. ,,Bij de rapportage van de kwartaalwinsten volgt dan een winstverrassing. Daardoor ontstaat de impressie dat de desbetreffende onderneming uitstekend presteert'', schrijft Vriezen van Robeco. Zelfs bij echte tegenvallers zorgen bedrijven in de praktijk toch voor positief nieuws bij de kwartaalcijfers. ,,Bedrijven fluisteren winsttegenvallers voor de rapportage door aan analisten'', stelt Vriezen. ,,De tegenvaller is dan al verwerkt in een bijgestelde winstverwachting, waardoor er volgens de statistieken geen sprake meer is van een negatieve verrassing.''

In tegenstelling tot Nederlandse beursfondsen mogen Amerikaanse geen prognoses geven over hun winst. Daardoor spelen analisten, die door bedrijven worden gevoed met informatie, een zeer belangrijke rol bij het bepalen van marktverwachtingen. Met name in de VS is het belang van managementopties in de aandelenhandel inmiddels groot. ,,Op dit moment is 12 procent van de beschikbare aandelen gereserveerd voor opties. In Nederland is dit minder dan 1 procent''. In Nederland wordt de invloed van opties sterker. Zo heeft Philips in de afgelopen jaren 8 miljoen opties verstrekt die in de komende jaren uitgeoefend kunnen worden. Door deze aandelen eerst zelf te kopen voorkomt het concern dat het uitstaande kapitaal (350 miljoen aandelen) toeneemt, hetgeen de winst per aandeel zou doen verwateren.

NRC Webpagina's
19 FEBRUARI 1998