NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS 
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  
S c h a k e l s

Door onze correspondent MARC CHAVANNES
PARIJS, 16 FEBR. Frankrijk gebruikt oorlogstaal om zijn afkeer te uiten van het concept Multilateraal Investerings Verdrag (MAI) waar vandaag over wordt onderhandeld in Parijs.

Nadat vrijdag de Amerikaanse regering haar reserves had uitgesproken, heeft nu ook premier Jospin gewaarschuwd dat Frankrijk niet zal tekenen als de tekst niet ingrijpend wordt veranderd. Het verdrag beoogt economische voorspoed door vrijmaking van het recht te investeren. De ondertekenaars van het verdrag verplichten zich geen discriminerende maatregelen te nemen tegen buitenlandse maatschappijen die in hun land activiteiten willen ontplooien.

Aan de totstandkoming van de tekst is ruim twee jaar gewerkt door een hoge ambtelijke werkgroep onder voorzitterschap van de Nederlander Frans Engering, directeur-generaal buitenlandse economische betrekkingen op het ministerie van Economische Zaken in Den Haag. Het verdrag wordt opgesteld in het kader van de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO) in Parijs.

In Frankrijk, zoals in de meeste 28 andere lidstaten van de OESO, was het tot voor kort nauwelijks opgevallen dat het verdrag in de maak was. Vorige week veranderde dat toen in Parijs de eerste protestbijeenkomsten werden belegd door cineasten en filmproducenten die eisen dat een uitzondering wordt gemaakt voor 'cultuurproducten'. Zij vrezen dat met name de Amerikaanse film- en tv-industrie nog meer vrij spel krijgt in Europa, dat het Franse systeem van subsidies voor Franse films verboden wordt, of dat Hollywood gelijke rechten krijgt op uitkeringen uit het Franse fonds, dat mede wordt gefinancierd door een opslag op de prijs van het bioscoopkaartje. Oud-minister Jack Lang, voorzitter van de Kamercommissie voor buitenlandse betrekkingen, noemde het ontbreken van een 'culturele uitzondering' vanmorgen ,,een absolute reden tot oorlog''.

De Franse regering heeft zich bij monde van premier Jospin en minister Trautmann (cultuur) fel opgesteld tegen het concept-verdrag. Daarbij gaat het niet alleen om bescherming van de cultuur. Frankrijk wil op andere gebieden graag een vrij investeringsverkeer en beschuldigt de Verenigde Staten ervan veel meer uitzonderingen te vragen. Parijs verlangt bovendien dat de VS 'agressieve' handelswetten als die van Amato en Burton-Helms intrekken.

In de Verenigde Staten is al langer een brede protestbeweging tegen het MAI op gang gekomen. Ook daar is de inzet: wie regeren ons in de 21ste eeuw, politiek verantwoordelijke regeringen of grote bedrijven? Ook daar zijn de bezwaren uit de hoek van sociale- en milieugroepen talrijk. De Franse milieubeweging en politieke partijen zijn op hun beurt bang dat de verdragstekst Franse milieu-eisen en sociale wetten als ongerechtvaardigde obstakels zal elimineren.

NRC Webpagina's
16 FEBRUARI 1998