NIEUWSSELECTIE  
  KORTE BERICHTEN  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

S e l e c t i e

FRITS ABRAHAMS
Als de afbladdering van minister Borst als lijsttrekker van D66 ergens begonnen is, dan is het op de televisie. Een poosje geleden schreef ik in deze rubriek dat ik haar presentatie op tv tijdens belangrijke interviews, zoals een lang studiogesprek in Netwerk, vlak en onpersoonlijk vond. Ik zag hier een groot probleem voor D66 opdoemen. Daarna heeft ze op tv één geslaagd optreden gehad: het debat in oktober met kardinaal Simonis over het door hem beweerde verband tussen abortus-euthanasie en het recente straatgeweld.

Deze week ging ze voor het front van de tv-camera's - die van het NOS-Journaal - voor het eerst volledig onderuit. Ze deed tijdens een haastig interview een uitspraak, die de eenheid in het kabinet dreigde te verstoren en waarvoor ze dan ook haar excuses moest aanbieden.

Dat heeft ze geweten, en dat zal ze nog weten. Als de media eenmaal bloed hebben geroken, duurt het een hele tijd voor hun honger is gestild.

Dat geldt zeker voor de visuele media. Zij moeten het niet hebben van moeilijk aanschouwelijk te maken, doorwrochte analyses, maar van spectaculaire momenten voor de camera. De geconditioneerde reflex van Wouke van Scherrenburg kon gisteren in Den Haag Vandaag dan ook niet uitblijven. Zij vroeg unverfroren aan minister Borst: ,,Bent u eigenlijk wel de geschikte lijsttrekker?''

Tja, wat moet je daar op antwoorden? ,,Dat gaat je geen donder aan, rotmeid?'' De minister wist zich te beheersen. Ze mompelde dat de partij haar nog steeds steunde en dat ze recht had op 'gevoelens'.

Toen moest minister Van Mierlo eraan geloven. ,,Wat een brokken, hè'', zei Van Scherrenburg. ,,Het is uitgepraat'', zei Van Mierlo. ,,Het is niet schadelijk?'' vroeg Van Scherrenburg. ,,Nee'', boosde Van Mierlo en hij snelde weg om de schade te herstellen.

Bij zulke gelegenheden zie je hoe onbarmhartig televisie als medium kán zijn. Tv-optredens kunnen een vernietigende invloed hebben op een politieke carrière. Aarzelingen, vergissingen en verkeerde meningen worden uitvergroot en eindeloos herhaald in allerlei, al dan niet moppige, rubrieken. Kortom, de politicus die zich niet goed via de tv weet te presenteren, kan een grote loopbaan vergeten.

In het geval van D66 wordt de verkramping op het scherm bijna tastbaar. Op de dag dat minister Borst door het stof moest voor de Tweede Kamer, zond RTL5 in Kwesties de resultaten uit van een onderzoek onder politieke journalisten naar de beste en slechtste politicus van het jaar. Kok bleek de beste, Sorgdrager (D66!) de slechtste.

En daar hadden we alweer de camera's van RTL5 op een winderige plek bij het Binnenhof. ,,Ik moet u wat vervelends vertellen'', zei de verslaggever pseudo-bedroefd terwijl hij minister Sorgdrager staande hield. ,,De Nederlandse pers heeft u gekozen tot de slechtste politicus.''

Het gelaat van de minister onderging een onmiddellijke verstening. ,,Nou, daar ben ik trots op'', bitste ze. ,,Het gaat om de inhoud! Dat is belangrijker dan de politicus die allerlei verhalen heeft.'' Toen beende ze woest weg.

,,Een beetje kinderachtig, hè'', zei Jeroen Pauw in de studio tegen premier Kok.

Nee, schoot Kok zijn minister te hulp, die boosheid was best te begrijpen. Hij schreef haar matige populariteit toe aan haar ondankbare portefeuille. Verder wees hij erop dat de minister deze week toch nog zo'n prachtig dictee had gemaakt: 21 fouten - dat mocht er wezen. ,,Heeft u wel eens zo'n moeilijk dictee gemaakt?'' Het was goed bedoeld van de premier, maar het klonk zo zielig voor de minister. D66, ooit de lieveling van de tv-democratie met telegenieke leiders als Van Mierlo en Terlouw, heeft nu problemen met het medium. Wolffensperger kwam te glad over, Borst te flets, Sorgdrager te gekwetst en Van Mierlo te bezorgd.

Wat te doen? Misschien moet D66 eens met de adviseurs van Blair en Clinton gaan praten - die weten hoe je televisie kunt gebruiken, zonder dat zij jou gebruikt.