NIEUWSSELECTIE  
  KORTE BERICHTEN  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

De grenzen van paars worden scherper zichtbaar nu de coalitiegenoten zich steeds meer richten op de volgende parlementsverkiezingen en minder omkijken naar het gesloten regeerakkoord. De tegenstellingen tussen PvdA,

VVD en D66 zijn geen splijtende ruzies, maar de stemming wordt getekend door irritatie. Nu ieder van de drie partijen zich begint te profileren, worden compromissen over hangende kwesties lastiger. Wat in de eerste twee jaar van het links-liberale experiment niet is geregeld, wordt vooruitgeschoven naar de volgende kabinetsperiode. Deze week was het drie keer raak: met het financieringstekort in 1998, met de snelweg A4 en met het minimumloon. Inzet zijn steevast tegenstellingen over sociaal beleid en milieukwesties.

Over de verlenging van de A4, een stuk snelweg tussen Delft en Vlaardingen, wordt al dertig jaar geruzied en er is inmiddels voor vijftig miljoen gulden een zanddijk aangelegd waarover de weg zou moeten lopen. Maar nu willen D66 en PvdA uit ecologische overwegingen dat de A4 verdiept wordt aangelegd. Minister Jorritsma, die daarvoor geen extra geld heeft en alleen door haar eigen partij wordt gesteund, heeft al spottend gesproken over ,,de duurste zandbak van Europa''. Gezien de hopeloze verdeeldheid tussen de coalitiepartijen is een Kamerdebat over de A4 deze week opnieuw verdaagd - zonder een nieuwe datum voor volgend overleg.

DE AFSPRAAK uit het regeerakkoord om werken onder het minimumloon mogelijk te maken, ging gisteravond in de Kamer volkomen ten onder. Met frisse tegenzin had minister Melkert een wetsontwerp ingediend op grond waarvan alleenstaanden tijdelijk konden werken onder het minimumloon. Maar aangezien deze verplichting niet voor kostwinners zou gelden, bespeurde D66 een geval van ongelijke behandeling en trok deze partij haar eerdere steun aan het wetsontwerp in. De PvdA, die er toch al niets in zag, greep de kans om het

VVD -stokpaardje te torpederen. Melkert boekte zijn verliezerswinst: hij kon ternauwernood zijn tevredenheid onderdrukken toen hij aankondigde te overwegen zijn wetsontwerp dan maar in te trekken. Het probleem van de langdurige werkloosheid aan de onderkant van de arbeidsmarkt en de afwezigheid van financiële prikkels in het gebied tussen uitkeringen en laagste inkomens uit werk, is in de politieke strijd vermalen. Zo hielp D66 een handje om in de aanloop naar de verkiezingen het sociale gezicht van de PvdA te bewaren.

Pijnlijke besluiten nemen is altijd moeilijker dan geld uitgeven. De regeringspartijen waren dan ook wél eensgezind tevreden over de hoofdlijnen van de begroting 1998, waarover het kabinet een week geleden overeenstemming bereikte. Alle partijen kregen wat toebedeeld - lastenverlichting, armoedebestrijding, investeringen in gezondheidszorg, onderwijs en infrastructuur - en daarbij werd het laatste stapje in de sanering van de overheidsfinanciën achteloos naar de toekomst doorgeschoven. Een stabiel begrotingstekort bij een flink groeiende economie betekent dat meer geld wordt uitgegeven en minder wordt bezuinigd. Als Nederland wil voldoen aan de norm van begrotingsevenwicht volgens het Stabiliteitspact voor de Economische en Monetaire Unie zal het volgende kabinet met forse ombuigingsoperaties moeten beginnen.

PAARS STAAT voor de overbrugging van de historische politieke tegenstellingen tussen liberalisme en sociaal-democratie. Na drie jaar kabinet-Kok blijkt dat op veel terreinen uitstekend te werken. Maar de tegenstellingen zijn niet verdwenen. Dat is geen ramp en zelfs goed voor de politieke duidelijkheid. Het gevaar bestaat evenwel dat het tot verlamming leidt. Dat zou jammer zijn. De vernieuwingsdrang die het kabinet bij zijn aantreden presenteerde, moet niet een jaar op ijs worden gezet.