NIEUWSSELECTIE  
  KORTE BERICHTEN  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

S c h a k e l s

Door onze redacteur HANS KLIPPUS
PARIJS, 7 MAART. Honderden keren heeft Letitia Vriesde de vraag al moeten beantwoorden. Waarom heeft ze de Nederlandse nationaliteit niet aangenomen? Dat had als Surinaamse makkelijk gekund. Toch deed ze het niet en daardoor loopt ze de faciliteiten mis die een topsporter in Nederland worden geboden. Ze weet het, maar haalt haar schouders erover op. ,,Het gaat om eigenwaarde en respect.''

Die aspecten zijn voor Vriesde belangrijker dan geld. Ze wist heel zeker dat ze geen Nederlandse wilde worden toen het haar grote moeite kostte een verblijfsvergunning te krijgen. Een nummer was ze na haar aankomst in Nederland in 1985. Vier jaar lang moest ze zich elke maand bij de Rotterdamse vreemdelingenpolitie melden, ,,om te stempelen''. Ja, nu ze succes heeft op de atletiekbaan, hebben de Nederlanders wel oog voor haar. Maar nu is het te laat. Waarom moest ze zich eerst waarmaken om vo or vol te worden aangezien? ,,Een ex-vriendje zei altijd: jij met je domme trots. Het zal wel.''

De 32-jarige atlete moet erom lachen dat snelle asielzoekers tegenwoordig door de overheid worden geholpen omdat ze misschien iets voor de Nederlandse atletiek kunnen betekenen. ,,Letitia Vriesde werd tien jaar geleden niet als een aanwinst gezien. Ach, ik was een donker meisje dat best aardig kon lopen. Maar dat ik de wereldtop kon halen, nee, dat hadden ze niet verwacht. Nu vinden ze het jammer dat ik niet voor Nederland uit kom. Daar geniet ik van. Ik heb zoiets van: rot op, ik hoef je nationaliteit niet.''

Dus komt ze gewoon voor haar vaderland uit. Met alle nadelen vandien. Zo moest ze tijdens grote kampioenschappen diverse malen bij een mannelijke collega op een kamer slapen. ,,Dat neem ik de Surinaamse atletiekbond kwalijk. Die moet niet ja-knikken als de organisatie maar één kamer aanbiedt. Ook al ben je een klein land, je moet eisen waar je recht op hebt. De bondsvoorzitter denkt dat hij het goed doet. Hij ziet het als een privilege als ik alleen op een kamer kom te liggen. Met hem praat ik niet meer. Ik heb de problemen aan president Wijdenbosch voorgelegd en nu lopen alle contacten via de penningmeester van het olympisch comité. Ik hoop dat het beter gaat. Ik wil alleen onbezorgd mijn sport bedrijven.''

De problemen hebben Vriesde gehard. ,,Ik wil steeds weer laten zien dat ik geen grote organisatie achter me nodig heb om goed te presteren. Maar al heb ik medailles gewonnen, binnen het circuit tel ik nog steeds niet mee. Nike zegt gewoon dat er geen afzetgebied in Suriname is. Geld, geld, geld, daar draait het toch allemaal om. Soms word ik er boos om, maar dat heeft geen zin.''

Ze is blij dat sponsor Info Products haar heeft opgenomen in zijn atletiekteam ook al krijgt ze veel minder publiciteit dan Nederlandse atleten. Over collega Stella Jongmans staan de kranten vol, hoewel zij stukken langzamer loopt. Afgelopen zaterdag won Vriesde nog een 800 meter in Sindelfingen en werd Jongmans in de zelfde race laatste waarna ze besloot af te zeggen voor de WK in Parijs. Vriesde: ,,Die mensen moeten kijken naar mijn tijden, en niet naar die drie letters SUR (Suriname, red) achter mijn naam.''

Ze kwam in 1985 niet direct naar Nederland met de gedachte er topatlete te worden. ,,Ik liep weg voor de slechte economische situatie in Suriname. Wat moest je, hè. In sommige verhalen heeft gestaan dat ik uit een armoedig gezin afkomstig ben. Dat is niet waar. Mijn ouders zijn altijd hardwerkende middenstanders geweest. Anders had ik ook geen geld gehad om naar Nederland te gaan. Ik had hier al broers en zussen wonen. Daar ging ik naartoe. Ik vond het spannend. Ik ging naar de nieuwe wereld, zeg maar.''

Vriesde was in Suriname gestopt met atletiek. ,,Maar ik vond het zonde om het in Nederland met al die goede faciliteiten niet nog eens te proberen.'' Het lopen zorgde voor een welkome afleiding, want Vriesde had last van heimwee. ,,Ik miste iets dat ik niet had kunnen meenemen. Na vier jaar, in '89, ging ik voor het eerst op vakantie naar Suriname. Daarna was de heimwee weg. Ik ga elk jaar terug. Daar kijk ik naar uit. Ik ga naar huis. Maar als ik na een maand weer terugga, zeg ik hetzelfde. Ik heb in Rotterdam toch een beetje mijn plekje gevonden.''

Ze wil voorlopig nog blijven lopen. Vriesde heeft ondanks dat ze al een dertiger is haar zinnen gezet op de Olympische Spelen van 2000. ,,Ik wil veel dingen. Zoals de meeste vrouwen wil ik een kind. Maar ik wil ook naar Sydney. En stel je voor dat ik niet meer op mijn oude niveau kan terugkomen nadat ik een kind heb gekregen.'' De Russin Maskerkova werd als moeder in Atlanta tweevoudig olympisch kampioen (800 en 1.500 meter). ,,Maar er zijn ook voorbeelden dat het niet is gelukt. En ik wil een keer in een olympische finale lopen!''

Vriesde deed al aan drie Olympische Spelen mee, maar de eindstrijd haalde ze niet. Ondanks dat ze als de nummer twee van de WK van '95 naar Atlanta ging. ,,Ik heb mezelf waarschijnlijk overschat. Ik liep in Atlanta de halve finale met de gedachte dat ik al in de finale zat. Ineens merkte ik dat ik na de laatste bocht in zevende positie lag. Ik heb nog alles gegeven, maar het lukte niet meer. Ik was er van tevoren al bang voor dat hetzelfde zou gebeuren als in 1992 in Barcelona. Ik liep, op een honderdste na, ook precies dezelfde tijd. Mijn trainer Henk Kraaijenhof zei later dat wat de hersenen denken ook wordt uit gevoerd.''

Ze kwam in oktober 1994 bij de succesvolle Kraaijenhof terecht. De trainer ging met haar aan de slag toen hij zag dat ze in een wedstrijd ,,alle kanten op werd geslingerd''. De frle Vriesde moest leren van zich af te bijten op de baan. Dus werd ze op de training al lopende gemangeld tussen twee potige atleten van Kraaijenhof. ,,Woedend was ik. En die gasten lagen te gieren van het lachen. Ik heb ze echt een paar meppen verkocht.'' Later gaf ze na een wedstrijd haar tegenstandster Goerina een klap in het gezicht omdat de Russin zich vervelend had gedragen. ,,Ja, dáár sprongen ze in Nederland natuurlijk wel meteen bovenop. Gelukkig had het incident een positieve uitwerking. De andere atletes vonden het prachtig, want Goerina liep altijd te klieren. Daarna heeft ze het nooit meer gedaan.''

Letitia Vriesde voelt zich ijzersterk en bewees dat door de afgelopen weken wedstrijden te winnen. Hoewel een WK indoor veel minder uitstraling heeft dan een kampioenschap buiten gaat ze er zondag in de 800 meter-finale in Parijs Bercy vol voor. ,,Elke me daille is een aanwinst in mijn kast. En als mijn kinderen later in de boeken kijken, moeten ze de naam van hun moeder kunnen terugvinden!''