NIEUWSSELECTIE  
  KORTE BERICHTEN  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

Door onze correspondent SALOMON BOUMAN
JERUZALEM, 21 FEBR. ,,Waar is de expositie'' vraagt een Israelische soldaat aan de bewaker in het steriele zaaltje in het Israël Museum in Jeruzalem, waar de tentoonstelling 'Tussen de lijnen' van Ram Katzir over de holocaust zulke sterke emoties heeft los gemaakt. De wanden van de expositiezaal zijn spierwit. Op achttien lessenaars liggen door Katzir ontworpen kleurboeken. Kleurpotloden en stiften in felle kleuren nodigen de bezoeker uit de onschuldige lijkende afbeeldingen in te kleuren.

Wie weet dat de te kleuren afbeelding van een laars en een hand, die een klein hertje voedt, de gedeeltelijke projectie is van een echte foto van Adolf Hitler? Dat wordt pas aan het einde van het kleurboek duidelijk, waar de dertien foto's zijn afgedrukt die Katzir inspireerden tot deze benadering van de holocaust.

Al kleurend in de tekeningen wordt de bezoeker langzaam op het spoor gezet van de oorlogsgruwelen. Met deze werkwijze wil Katzir aantonen hoe gemakkelijk mensen door ideologieën, in dit geval het nazisme, kunnen worden overrompeld.

Maar zo wordt het niet door iedereen in Israël begrepen. Israëls grootste krant Yedioth Achronoth meende in het werk van de in 1969 in Israël geboren Katzir een analogie te zien tussen de ideologie van het Duizend-jarige rijk en de gedachten achter de Israelische bezetting van Palestijns gebied. Woordvoerders van AMCHA, een Israelische organisatie die overlevenden van de holocaust steunt, zeiden niet te kunnen begrijpen dat de tentoonstelling in Israëls natio nale museum wordt gehouden omdat zoveel overlevenden erdoor gekwetst worden. Het debat tussen voor- en tegenstanders van de expositie ontwikkelde zich naar aanleiding van het artikel in de Israeli sche krant in alle hevigheid, nog voor de deuren voor de expositie opengingen.

De belangstelling voor de expositie was door de publiciteit aanvankelijk betrekkelijk groot, maar is nu aanzienlijk verminderd. James Snyder, de nieuwe directeur van het Israël museum, besloot wegens de emoties voor de eerste maal in de geschiedenis van het museum een gastenboek te openen waarin de bezoekers hun gevoelens kwijt konden, als ze die tenminste niet al bij het kleuren tot uitdrukking hadden gebracht. ,,We waren niet op zo'n woedende reactie voorbereid'', zei hij.

'Ik kan niet accepteren dat de kunstenaar de holocaust met cartoons en Disney-achtige spotprenten karakteriseert. Het spijt me dat hij er in is geslaagd een reactie van me los te maken. Ik kan niet onverschillig zijn. Ik moet huilen', is één van de vele reacties in het gastenboek. 'Het is een provocatie', schreef een ander, die deze woorden woedend met een dikke rouwrand omgaf.

'Dit is de mooiste expositie ter wereld. Alleen is het jammer dat we in het kleurboek niet de hele foto's zien', noteerde een zevenjarig jongentje. 'Een briljante analyse van een verschrikkelijk bedrog', schreef een ander. 'Volkomen bezopen. Overlevende.' schreef een ander met zijn telefoonnummer in Jeruzalem erbij. 'Ram, we zijn blij dat je de moed hebt gehad te laten zien wat in onze wereld gebeurt', is een van de eerste teksten in het gastenboek.

De gebruikte kleuren en de bij de plaatjes in het kleurboek geschreven teksten getuigen van de hevige emoties die het werk van Katzir oproept.

Deze week ging suppoost Gedolyahu Shiffrin, die op vijfjarige leeftijd uit Polen naar Israël emigreerde, ook achter de lessenaar zitten. Van toezichthouder werd hij deelnemer. Uit de mond van het hertje dat Hitlers hand voedt liet hij rode bloeddruppeltjes vallen. Het gezicht van een meisje dat zoals uit de echte foto's blijkt door Hitler wordt gestreeld kleurde hij blauw. ,,Blauw, de kleur van de verstikking'', legt hij uit. ,,Een deel van mijn familie werd in een synagoge in Polen verbrand''.