NIEUWSSELECTIE  
  KORTE BERICHTEN  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

In 8 theaters.

Karakter boven plot in melancholiek regiedebuut van acteur Steve Buscemi

Hinkende dromen aan de tapkast

Door PIETER STEINZ
Niet Quentin Tarantino is de invloedrijkste filmmaker van de jaren negentig, maar John Cassavetes, de in 1989 overleden regisseur van sociale melodrama's als Gloria en A Woman Under the Influence. Tenminste, die indruk krijg je als je de debuten van onafhankelijke Amerikaanse regisseurs van de afgelopen jaren beziet.

In het geval van Nick Cassavetes, de maker van het in Rotterdam vertoonde Unhook the Stars, is dat niet verwonderlijk: hij is tenslotte de zoon van John. Maar ook Sean Penn (The Indian Runner), Stanley Tucci (Big Night, in première in Rotterdam) en nu Steve Buscemi (Trees Lounge) tonen zich erfgenamen van John Cassavetes' achteloze satire, acteursgerichtheid, en semi-documentaire filmstijl.

Net als Penn, Tucci en Cassavetes jr. is Steve Buscemi in de eerste plaats bekend als acteur. Met zijn aardappeleterstrekken, zijn uitpuilende ogen en zijn draculatanden speelde hij gedenkwaardige bijrollen in de films van Quentin Tarantino (Mr. Pink in Reservoir Dogs) en de gebroeders Coen (de blunderende huurmoordenaar in Fargo), terwijl hij in Tom DiCillo's Living in Oblivion pechvogelde als beginnende no-budgetregisseur. Voor zijn zelfgeschreven regiedebuut Trees Lounge putte hij uit zijn eigen verleden als arbeidersjongen en kroegloper in een buitenwijk van New York. ,,Ik wilde vooral laten zien hoe het met me had kunnen aflopen als ik niet verhuisd was,'' zei hij vorig jaar tijdens Cannes in het Cultureel Supplement.

Trees Lounge schildert een maand uit het leven van Tommy Basilio (Buscemi), een whisky drinkende automonteur die zijn zwangere vriendin kwijt raakte aan zijn baas en vervolgens is ontslagen omdat hij 'geld leende zonder het te zeggen'. Tommy is een loser, maar wel een blijmoedige. Op het gevaar af in elkaar te worden geslagen door zijn rivaal probeert hij zijn ex weer terug te winnen. Als hij niet aan de bak komt als automonteur - hij solliciteert lopend omdat hij zijn eigen barrel niet aan de praat krijgt - begint hij een nieuw bestaan als ijscoman. En als zijn kar vernield wordt door de vader van een meisje dat hem heeft verleid (Chloe Sevigny uit Kids), neemt hij zich voor de zoveelste keer voor om zijn leven nieuwe richting te geven.

'Everybody is fucked up, but nobody wants to know they are' zegt een van de personages in Trees Lounge. Het geldt niet alleen voor Tommy maar ook voor de meeste mensen uit zijn omgeving; of het nu zijn ex is, die niet voor liefde maar voor (financiële) geborgenheid heeft gekozen; of willekeurig wie in zijn stamkroeg. De barflies in de 'Trees Lounge' zijn sympathiek, maar o zo verlopen. Met de tap als enig houvast mompelen ze hun dromen en herinneringen voor zich uit. Ze lijken afkomstig uit een verhaal van Charles Bukowski of een song van Tom Waits, en vormen de gedeprimeerde tegenpolen van de clientèle van Auggie Wrens sigarenzaak in Smoke.

Net als zijn grote voorbeeld Cassavetes is Steve Buscemi meer geinteresseerd in zijn personages en de tekening van hun karakters dan in een dwingend plot. Daarbij kenmerkt zijn onnadrukkelijke observatie van het dagelijks leven van morsige sleutelaars en wereldwijze serveersters zich door veel humor. Meestal is die van het melancholieke soort - Tommy die in slaap valt boven het dode lichaam van zijn oom Al, een zatlap die zijn mededrinkebroer uitscheldt voor 'fucking loser' - maar af en toe zien we pure slapstick. Perfect getimed is de scène waarin Tommy achtervolgd wordt door de vader van het meisje met wie hij min of meer per ongeluk naar bed is geweest - als een moderne variatie op de Keystone Kops.

Vanzelfsprekend maakt Buscemi zijn personages nooit belachelijk. Daarvoor kent hij ze te goed - uit eigen ervaring - en houdt hij te veel van ze. Zijn Trees Lounge, dat als een Robert Altmanfilm allerlei zijpaden inslaat en bekende acteurs (Samuel L. Jackson, Mimi Rogers) in kleine rolletjes laat opdraven, is een ode aan alle sappelaars in het schemergebied van Amerikaanse Droom en Nachtmerrie. Buscemi's wereld is die van zijn geestverwant Tom Waits, die twintig jaar geleden zong: 'The dreams ain't broken down here. They're walking with a limp.' Het is een wereld waarvoor alleen de hartelozen ongevoelig zijn.