NIEUWSSELECTIE  
  KORTE BERICHTEN  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

S c h a k e l s

Door onze redacteur WARD OP DEN BROUW
ROTTERDAM, 29 NOV. De emoties over de ongeregeldheden bij Feyenoord-Ajax kunnen hoog oplopen. Aan de borreltafel luidt de oplossing: opsluiten in de mijnen in Limburg. Bij Feyenoord is men nog scherper. Na rellen bij Feyenoord-FC Twente, vorig seizoen, reageerde veiligheidscoördinator Blankemeijer van Feyenoord ondubbelzinnig. ,,Ze moesten ze doodschieten'', zei hij in de perskamer. Pardon? Op dicteersnelheid herhaalde hij zijn pleidooi.

De roep om een harde aanpak van relschoppers is sinds Feyenoord-Ajax nog luider geworden. Uit alle hoeken van de samenleving kwamen suggesties om het voetbalvandalisme de kop in te drukken: strenger straffen, de clubs laten opdraaien voor de politiekosten en een sluitend pasjessysteem.

Naar aanleiding van de gebeurtenissen bij De Kuip zal maandag op initiatief van minister Dijkstal (Binnenlandse Zaken) besloten overleg worden gevoerd over het voetbalvandalisme. De minister heeft er een uur voor uitgetrokken. Zijn gesprekspartners zijn staatssecretaris Terpstra (Sport), minister Sorgdrager (Justitie), burgemeester d'Hondt van Nijmegen als voorzitter van de Raad van Korpsbeheerders, KNVB-directeur Vogelzang en de burgemeesters van Amsterdam, Eindhoven, Utrecht en Rotterdam.

Namens burgemeester Peper, die in het buitenland vertoeft, zal loco-burgemeester Simons het overleg op Binnenlandse Zaken bijwonen. Zondag was hij in die hoedanigheid verantwoordelijk voor de openbare orde in Rotterdam. Voor de wedstrijd voerde hij overleg met de clubvoorzitters Van den Herik (Feyenoord) en Van Praag (Ajax), tijdens het duel zat hij op de tribune tussen Feyenoord-fans en in de commandokamer van de politie.

,,Elke weldenkende bestuurder moet zich er zorgen over maken dat op een zondagmiddag twee keer elf mannen niet met elkaar een plezierige wedstrijd kunnen spelen, zonder dat er een politiemacht op de been wordt gebracht'', zegt Simons in zijn werkkamer in het stadhuis. ,,Het incident met de Ajax-bus bepaalde het beeld van zondag. Maar als je kijkt naar de wedstrijd, moet je vaststellen dat die dankzij de inzet van zeshonderd agenten redelijk is verlopen. We vinden het inmiddels bijna normaal dat zo'n wedstrijd alleen gespeeld kan worden met zoveel politie. Hoe gevaarlijk het ook is om te zeggen, misschien is dat incident nog ergens goed voor geweest. We zijn opnieuw met onze neus op de feiten gedrukt.''

Eerder deze week bood Simons namens het stadsbestuur aan Ajax excuses aan voor het incident. ,,Dat je fanatiek voor je club bent, kan ik me voorstellen. Maar als zoiets ertoe leidt dat je je tegenstander fysiek attaqueert, dan hebben we het over een andere werkelijkheid.'' Het politie-onderzoek naar het incident, waarbij Ajacied Menno Willems door rondvliegend glas krassen opliep, is nog niet afgerond. ,,De dader zal wel op het kerkhof liggen'', zegt Simons. ,,Nadat het gebeurd was, ging het wel tien keer door m'n kop: stel dat ze een speler hadden geraakt. Dan waren de emoties nog meer uit de hand gelopen.''

Maandag kunnen onder leiding van minister Dijkstal de eerste stappen worden gezet om een betere greep op voetbalvandalen te krijgen. Simons vindt dat alle betrokkenen in kaart moeten brengen welke maatregelen reeds genomen zijn en welke nog genomen kunnen worden. ,,Geen maatregel mag onbesproken blijven. Ook voorstellen die vroeger van tafel zijn gemikt. Na zondag zegt iedereen dat het vijf voor twaalf is. Als er over drie maanden weer iets gebeurt, kun je niet opnieuw zeggen dat het vijf voor twaalf is. Steeds als het uit de hand loopt doemen de meest dramatische scenario's op, zoals spelen zonder publiek en het weren van publiek van de uitspelende ploeg. Ik zeg niet dat die maatregelen uitgesloten zijn, maar eerst moet je alle andere mogelijkheden verkennen.''

De Belgische politieman Steven de Smet, in Gent veiligheidscoördinator bij massa-evenementen en specialist op het gebied van voetbalvandalisme, onderstreept het belang van een gezamenlijke aanpak. ,,Je moet het samen doen, anders lukt het nooit.'' De Smet maakt zich grote zorgen over de veiligheid bij het EK voetbal in 2000, dat België en Nederland samen organiseren. Het valt hem op dat de Nederlandse politiekorpsen onderling nauwelijks gegevens uitwisselen over hun eigen groepen relschoppers. ,,Nationale coördinatie is een vereiste.''

Als positief voorbeeld noemt De Smet Engeland, waar voetbalvandalisme grotendeels is uitgebannen. ,,Toen besloten werd de clubs voor de politiekosten te laten opdraaien, is men wakker geworden. Na kosten-batenanalyses kwamen de clubs tot de conclusie dat ze het zelf goedkoper konden doen.''

Zondag werd er in Rotterdam voor de zoveelste keer aan symptoombestrijding gedaan. Op grond van een noodbevel van de burgemeester werden Ajax-supporters die in bussen met ongeldige plaatsbewijzen op weg waren naar Rotterdam, teruggestuurd naar de hoofdstad. ,,Ze waren kennelijk op relletjes uit'', zegt Simons. Of hij ervan op de hoogte was dat aanhangers van beide clubs op een veldslag uit waren, wil Simons niet zeggen. ,,Maar na de signalen die ik van de politie kreeg, ging ik gespannen naar de wedstrijd.''

Repressiever optreden lijkt na Feyenoord-Ajax onvermijdelijk. Simons: ,,Strenger en harder straffen mag je niet uitsluiten, maar het is niet het enige dat helpt. Ik ben een voorstander van lik-op-stukbeleid. De supporters die zondag zijn gearresteerd, hebben we meteen geknipt en geschoren. Proces-verbaal, voorgeleiding etcetera. Vergeleken met een paar jaar geleden is dat al veel effectiever.''

Er moeten nog meer aanhoudingen worden verricht, bepleit W. van Rhee als manager wedstrijdzaken bij de KNVB. ,,Dan kunnen we meteen overgaan tot een landelijk stadionverbod'', aldus de voormalige politiechef. Als de politie de namen van de relschoppers doorgeeft aan de voetbalbond, kan hen de toegang tot het stadion worden ontzegd. Vorig seizoen werd 176 supporters een stadionverbod opgelegd, gemiddeld voor zes maanden. Om te voorkomen dat zij zich toch bij de stadions ophouden, dienen deze relschoppers zich volgens Van Rhee tijdens wedstrijden van hun club op het politiebureau te melden. Maar zo'n meldingsplicht bestaat nog niet. ,,Alleen zulke harde maatregelen kunnen het voetbal redden'', aldus Van Rhee.

Het Centraal Informatiepunt Voetbalvandalisme (CIV) wees vorige week in een rapport over het voetbalseizoen 1995-'96 op een zwakke plek: ,,Met name bij aanhoudingen van groepen supporters die groepsgewijs strafbare feiten hebben gepleegd, is de individuele aanwijsbaarheid vaak een beletsel voor het succesvol instellen van een strafrechtelijke vervolging'', aldus het CIV. ,,Met deze wetenschap maakt de politie al vaak geen proces-verbaal op.''

Bij De Kuip werden zondag 34 supporters gearresteerd wegens openlijke geweldpleging en op grond van de Wet op de Identificatieplicht. In het laatste geval ging het om jongens die geen identificatiebewijs konden tonen. Als zij de zaak niet laten voorkomen bij de kantonrechter, kunnen ze volstaan met het betalen van een geldboete van 125 gulden. Tegen een viertal jongens loopt nog een onderzoek, enkelen kwamen er van af met een reprimande of een kleine geldboete. Twintig jongens komen op 20 december voor de politierechter. Volgens een woordvoerster van het Openbaar Ministerie in Rotterdam wordt tegen hen een voorwaardelijke gevangenisstraf en een geldboete geëist.

En zo blijft het mogelijk dat relschoppers die de ene week zijn opgepakt de week daarna weer vrolijk voor de poort van het voetbalstadion staan. ,,Ik heb de indruk dat dat nog te veel kan'', zegt Simons. De loco-burgemeester van Rotterdam hoopt dat in het Feyenoord-stadion ,,weer eens een wedstrijd zonder een legertje politie-agenten kan worden gespeeld''. Onlangs bezocht hij een honkbalwedstrijd tussen de New York Mets en de Philadelphia Phillies. ,,Met 30.000 andere mensen kregen we bij binnenkomst in het stadion een paraplu van de Mets cadeau. Ik zei tegen m'n vriend: realiseer je je wat we hier krijgen?'' In Nederlandse stadions zijn paraplu's als potentiële steek- en slagwapens juist taboe. ,,We hebben daar geen politieman gezien.''

De meeste problemen met Nederlandse voetbalsupporters doen zich buiten de stadions voor. ,,Maar wat binnen het stadion afschuwelijk blijft'', meent Simons, ,,zijn discriminerende en kwetsende spreekkoren als 'Kluivert is een moordenaar'. De procedure waarbij de scheidsrechter de aanvoerders bij zich roept, moet nog eens goed tegen het licht worden gehouden. Als je nooit laat merken dat dit gedrag niet kan, wordt het de gewoonste zaak van de wereld.''

Als het aan de gemeente Rotterdam ligt, beschikt De Kuip bij een volgende Feyenoord-Ajax over een supporterstunnel. De voorziening die 7,5 miljoen gulden vergt, moet fans van de bezoekende partij in staat stellen ongeschonden van de trein naar hun stadionvak te lopen. Rotterdam wil 2,5 miljoen betalen voor aanleg van de tunnel als andere betrokken partijen zoals de KNVB en de NS eenzelfde bedrag willen neertellen. ,,Het is maar voor een paar wedstrijden'', zegt Simons, ,,maar het zou een hoop ellende schelen.''