NIEUWSSELECTIE  
  KORTE BERICHTEN  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

Door onze correspondent MARC LEIJENDEKKER
ROME, 13 NOV. Met een oproep van de paus tot schuldenverlichting voor de armste landen en van VN-secretaris-generaal Boutros-Ghali voor onmiddellijke hulp aan de vluchtelingen in Zaire is vanmorgen in Rome de Wereldvoedseltop geopend.

Bijna tweehonderd landen zijn vertegenwoordigd op wat door de organisator FAO, de Voedsel- en Landbouworganisatie van de Verenigde Naties, is omschreven als de belangrijkste conferentie ooit over honger. Rond het middaguur is een actieplan aangenomen dat erop is gericht het aantal ondervoeden, nu nog ongeveer 840 miljoen, binnen twintig jaar te halveren.

Boutros-Ghali hield de volgepakte en broeierige zaal voor dat hulp aan de ,,ongeveer één miljoen hongerlijdende, doodsbange vluchtelingen die hulpeloos rondtrekken door de bergen en bossen van Oost-Zaire'' een directe en concrete mogelijkheid was voor landen om te laten zien dat het hen ernst is met bestrijding van honger.

De openingstoespraak werd gehouden door paus Johannes Paulus II, die goed hersteld leek van zijn blindedarmoperatie vorige maand. Zittend op een hoge stoel noemde de paus de enorme contrasten tussen armoede en rijkdom niet aanvaardbaar.

,,We moeten gezamenlijk oplossingen zoeken zodat er nooit meer hongerige mensen zij aan zij leven met mensen in overvloed; erg arme mensen naast erg rijke; mensen die de basisbehoeftes missen naast anderen die op grote schaal verspillen'', zei de paus in het Frans. ,,Dergelijke contrasten tussen armoede en rijkdom zijn onverdraaglijk voor de mensheid.''

Behalve armoede heeft honger vaak ook politieke oorzaken, vervolgde hij. Hij wees daarbij op de vluchtelingenstromen als gevolg van internationale conflicten, op embargo's ,,die zonder voldoende onderscheid'' worden ingesteld, op de ,,vaak verstikkende buitenlandse schuld''.

Boutros Boutros-Ghali stond in zijn toespraak uitgebreid stil bij de noodtoestand in Zaïre. ,,Voor de stammen en volken die elkaar doden zijn honger en hongersnood uiteindelijk de oorlogswapens om elkaar te doden en blijven doden. Deze werkelijkheid moeten we in ons hoofd houden om te begrijpen hoe en waarom we moeten handelen'', zei Boutros-Ghali. ,,Iedereen moet helpen. Dit is een ware noodtoestand en iedere dag telt.'' De VN-leider zei dat de Veiligheidsraad waarschijnlijk de komende dagen het groene licht zal geven aan een multinationale vredesmacht.

Pag.16: 'Alleen bevolkingspolitiek kan helpen'

,,Ik doe een plechtige oproep aan de mensen en de staten om deel te nemen, allemaal, in de collectieve actie die we zullen ondernemen in het gebied van de Grote Meren.''

De paus opende zijn toespraak met enige opmerkingen over bevolkingspolitiek. Het is niet zo dat de katholieke kerk voor een onbegrensde bevolkingsgroei is, zei hij, maar hij herhaalde zijn verzet tegen kunstmatige geboortebeperking. Af en toe wat moeizaam pratend en met een trillende linkerhand, waarschijnlijk het gevolg van de ziekte van Parkinson, onderstreepte Johannes Paulus II dat iedere land ,,de waardigheid van de mensenlijke natuur als een fundamenteel recht van mensen'' zou moeten beschermen.

Op de forums die niet-gouvernementele organisaties beleggen rondom de Wereldvoedseltop werd gisteren veel gesproken over bevolkingspolitiek. Volgens de onafhankelijke milieu-organisatie Worldwatch is dit het enige middel dat echt helpt om de honger te bestrijden.

Ook al is de groei van de wereldbevolking aan het dalen, van twee procent per jaar in 1970 tot 1,5 procent nu, nog altijd komen er ieder jaar negentig miljoen mensen bij die gevoed moeten worden, zei Lester Brown, de voorzitter van World Watch. ,,Sinds 1950 is de bevolking meer gegroeid dan in de voorgaande vier miljoen jaar sinds we voor het eerst rechtop zijn gaan staan,'' zei Brown. ,,We moeten ons afvragen of er enige morele onderbouwing voor echtparen om meer dan twee kinderen te hebben - het vervangingsniveau. Dat wordt steeds meer een issue.''

De FAO voorspelt dat, met meer investeringen in de landbouw, er in principe voldoende voedsel voor iedereen kan worden geproduceerd, op een duurzame manier, zodat het milieu niet in gevaar komt. Maar volgens Brown is dat beeld te rooskleurig. Hij wees op de forse bevolkingsgroei in Azië en de sterk toegenomen rijkdom in het Verre Oosten. Daardoor is de druk op het beschikbare water en land enorm toegenomen. Bovendien verandert het consumptiepatroon met groeiende rijkdom. De vraag naar varkensvlees, melk en bier stijgt, en om dit te produceren is veel graan nodig. Hij gaf China als voorbeeld: in 1994 exporteerde het land nog graan, nu is het na Japan de grootste graanimporteur ter wereld.