NIEUWSSELECTIE  
  KORTE BERICHTEN  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

Door onze redacteur JACO ALBERTS
ROTTERDAM, 9 NOV. Als mocht blijken dat Sport7 met de voetbalrechten van de KNVB een kat in de zak heeft gekocht, kunnen de aandeelhouders van de zender hun verliezen wellicht beperken met een schadeclaim op de voetbalbond. Die werd gisteren tijdens een kort geding tegen Feyenoord deels in het ongelijk gesteld omdat de club over zijn eigen televisierechten mag beschikken.

In een beraad met zijn aandeelhouders zwengelde de nieuwe algemeen directeur van Sport7, Henk Kivits, twee weken geleden heel bewust de discussie aan de stekker er maar helemaal uit te trekken. Zo ver kwam het niet. De geldschieters (ING, Philips, KPN, Endemol, Telegraaf en Nuon) kozen er voor het roer bij de sportzender drastisch om te gooien en een extra aanloopverlies van 175 miljoen voor lief te nemen.

Volgens Kivits had hij dat "zevende scenario', de boel failliet te laten gaan, min of meer pro forma op zijn presentatie-sheets gezet. ,,Maar ik vind het heel belangrijk dat de aandeelhouders even voor die keuze zijn geplaatst. En dat ze hebben uitgesproken: dat doen we dus niet. Het is behandeld en van tafel.'' Van de zes andere scenario's werden er drie uitgekozen die nu door de directeur en de zijnen worden uitgewerkt.

Sport7 heeft het bijzonder moeilijk. De verliezen worden door ING Barings geschat op ruim 100 miljoen in het eerste jaar. De tegenwerking is groot. Maar de kijkcijfers zijn dan ook dramatisch, adverteerders blijven weg en waardering blijft uit. Via noodsprongen probeert de zender nog te redden wat er te redden valt. De aandeelhouders kunnen echter niet meer terug.

De 43-jarige Kivits, die in zijn vrije tijd Opera Zuid oprichtte en van dat gezelschap nu nog voorzitter is, schetst wat er gebeurd zou zijn als er voor een faillissement van Sport7 zou zijn gekozen: ,,Als ING zou zeggen we gaan weer bankieren' en Philips zou roepen "we gaan weer tv-toestellen verkopen' en KPN weer gewoon telefoontikken wil tellen, dan moet de KNVB de rechten opnieuw verkopen. Dan komt het voetbal in handen van Disney, Murdoch, Kirch of Berlusconi. Ze zijn hier allemaal langs geweest met de vraag "zullen we het samen doen'? Nog geen drie weken nadat we de rechten hadden gekocht. Dan wordt het voetbal op televisie dus Amerikaans of Duits. Over vijf jaar zou iedereen er aan gewend zijn dat het voetbal tientjes per maand kost. En de NOS zou daar niets tegen kunnen beginnen. De middelen voor de publieke omroep worden steeds schaarser. Straks gaat de KRO (bespeler van Nederland 1, red) echt niet meer betalen voor voetbal dat op Nederland 2 wordt uitgezonden.''

Ondanks het feit dat Philips zwaar in haar eigen organisatie snijdt, was een faillissement van Sport7 uiteindelijk geen reële optie. Het afbreukrisico voor het electronicaconcern, maar ook voor de aandeelhouders KPN en ING is veel te groot: ,,De grote drie moeten dadelijk dan wel vertellen dat meneer Murdoch de baas is geworden en dat iedereen voortaan veertig gulden betaalt. En wie zijn dan de schuldigen: in de eerste plaats de aandeelhouders die de zaak verkeerd hebben ingeschat.''

Toen Kivits goed een maand geleden als nieuwe algemeen directeur bij Sport7 binnenkwam, trof hij hangende hoofdjes aan. Zes weken na de start van de omstreden zender was niemand meer met Sport7-petjes getooid en liep niemand meer met Sport7-speldjes op de revers. De kijkcijfers waren miserabel, de kwaliteit slecht.

,,Het was maatschappelijk nauwelijks aanvaardbaar om hier te werken, je was bijna een pornokoning,'' zegt Kivits verwijzend naar het pluspakket waarin Sport7 in Amsterdam achter de decoder verdween samen met een soft-pornostation. Het heeft volgens Kivits tot ,,grote excessen'' geleid. ,,Sommige mensen zijn hier niet tegen bestand.''

Inmiddels heeft de voormalig directeur van KPN Multimedia, een van de aandeelhouders van het tv- station, twee ingrijpende maatregelen achter zijn naam. Hij kondigde aan dat Sport7 nog ruim een jaar langer, tot 1 januari 1998, gratis te zien zal zijn. En in plaatsen waar Sport7 helemaal van de kabel af is (Den Haag) of nog steeds achter de decoder (Amsterdam, Eindhoven), verkocht hij de rechten voor de WK-kwalificatiewedstrijd Nederland-Wales die vandaag wordt gespeeld aan de respectievelijke regionale televisiestations TV West, AT5 en TV8.

Een eenmalige actie weliswaar, maar toch een schoffering van de lastige Amsterdamse kabelmaatschappij A2000, dat evenals Sport7 Philips als aandeelhouder heeft. A2000 probeert op dit moment met behulp van Sport7 voor de tweede keer in de hoofdstad een decoder met pluspakket van de grond te krijgen, hetgeen met zo'n 3.000 abonnees opnieuw niet lijkt te lukken. ,,Schofferen? Ja absoluut. Soms moet je keuzes maken in het leven. Voor dat Amsterdamse pluspakket met Sport7 erin betalen mensen 20 gulden.'' Kivits is het daar niet mee eens: ,,Ik geef die wedstrijd nog liever weg dan dat het op deze manier te zien is. Soms moeten de zakelijke belangen even aan de kant. Zie het als een gebaar aan het land.''

Het klinkt wat merkwaardig uit de mond van de directeur van de zender die het volk ineens confronteerde met een prijs van twee gulden voor Koning Voetbal. Een misvatting, vindt Kivits. Sport7 zou juist gezien moeten worden als een zegen voor Nederland. Al twee jaar geleden, ver voor de oprichting van Sport7, is Kivits als directeur van KPN, samen met een Philips-collega Hamersma, bij de NOS langs geweest om zich te buigen over de vraag hoe het voetbal in Nederlandse handen kan blijven en in de toekomst nog betaalbaar. Ze kregen nul op het rekest. Als de NOS de biedingstrijd had gewonnen, zouden daar weliswaar de samenvattingen te zien zijn geweest, maar voor live-wedstrijden uit de eredivisie zou een abonnement genomen moeten worden op betaalzender SuperSport (zusje van FilmNet) voor 40 gulden per maand. High- pay-tv, het buitenlandse model dus. Een select clubje kijkers (20 procent) en hoge prijzen. Precies wat de initiatiefnemers van Sport7 volgens Kivits wilden voorkomen. ,,In wezen spreek je dan van een tweedeling in de samenleving. Ik ben geen groot socialist, maar Ajax- Feyenoord live voor 40 gulden in de maand vind ik niet goed. En de prijs van voetbal is belangrijk. Vroeger kwamen stijging van de broodprijs met een cent op de voorpagina's. Nu is dat de prijs van voetbal.''

Sport7 moet low-pay-televisie zijn: Een lage prijs, met een bereik van zo'n 85 procent. Kivits rekent het voor: ,,We betalen de KNVB 140 miljoen gulden per jaar. Daarvoor vragen we de kabelabonnee twee gulden. Maal 5,7 miljoen aansluitingen, maal twaalf maanden. Dan kom je uit op 140 miljoen. Het voetbal komt dus tegen kostprijs op de buis. Zonder enige vorm van winst.'' De filantropie bloeit dus als nooit tevoren, nu ook bij multinationals als ING, KPN en Philips? ,,Welnee. Sport7 is natuurlijk een commerciële onderneming. Ik word afgerekend op de vraag of ik winst maak. Maar die moet komen uit de reclame, non-spot-advertising, klantenbinding en dergelijke.''

Toch riekt die 2-gulden-discussie naar volksverlakkerij, want als kijkers straks daadwerkelijk gaan betalen, moeten ze vijf gulden of meer betalen voor de zender. ,,Daar ben ik het absoluut niet mee eens. Het zijn de kabelmaatschappijen die het zover laten komen. Sport7 hoeft nergens duurder te zijn dan twee gulden, maar als de kabelexploitant het om hen moverende redenen anders wil, dan is dat zijn zaak.''

Door Sport7 achter een decoder te brengen, daalt het bereik van de zender. De betaalde 140 miljoen moet echter wel goedgemaakt worden, dus stijgt de prijs voor de kijker die zich wel op Sport7 abonneert. En hoe later die decoder wordt ingevoerd, hoe sterker de prijs stijgt. Ook de gratis periode moet namelijk worden terugverdiend.

Door de gevraagde betaling vijftien maanden uit te stellen tot 1 januari 1998 omdat de kwaliteit van Sport7 nog niet voldoende is en ,,om rust te creëren'' gaat de uiteindelijke prijs omhoog en ziet de toch al moeizaam draaiende zender nog eens forse extra aanloopverliezen tegemoet: ,,Toen ik dat bij de aandeelhouders presenteerde was het natuurlijk "slik, slik, slik'. We pakken een extra verlies van 175 miljoen op de exploitatie. Voor elke grote aandeelhouder komt dat neer op 35 miljoen gulden.''

Hoewel Kivits niet wil zeggen hoeveel verlies Sport7 thans maakt is in elk geval een van de gevolgen dat de aanvankelijk door de initiatiefnemers gestorte 100 miljoen gulden nog dit boekjaar op is. Om de Nationale Sportzender op de been te houden is dus op korte termijn aanvullende financiering nodig, totdat het station zichzelf in de toekomst hopelijk kan bedruipen: ,,Ja, dat kan iedereen op een bierviltje uitrekenen. Ik ga met financiële mensen van ons en de aandeelhouders om tafel zitten om te bespreken hoe we dat doen. Het kan gaan om extra aandelenkapitaal of om leningen. We gaan samen kijken naar wat een optimale financiering is. Voor de ene aandeelhouder kan dat anders uitpakken dan voor de ander.'' Maar dat is niet het enige. Door de te verwachten inkomsten naar achteren te schuiven, verhoogt Sport7 de eigen financiële risico's. Hetzelfde bedrag (1 miljard gulden) moet in een periode van zeven jaar terugverdiend worden. In de eerste jaren komt er nu echter niets, terwijl de bulk moet komen in de latere jaren. En zelfs dat was nog niet zo erg geweest als het ging om zekere inkomsten. Kivits is nu echter wel zeker van zijn uitgaven van honderden miljoenen guldens, maar niet zeker van zijn (verhoogde) inkomsten op termijn die zijn gebaseerd op taxaties: ,,Dat is buikpijn. Maar het is wel een gegeven. Het is ondernemersrisico. Het enige dat we kunnen doen is de programmering verbeteren. We moeten zorgen dat wij inhoud leveren waar kabelmaatschappijen straks geld voor kunnen vragen.''

Of Sport7 vanaf 1 januari 1998 achter een decoder verdwijnt, samen met interessante zenders als RTL4, Veronica en SBS6 is maar zeer de vraag. Voor de sportzender zou het een uitkomst zijn omdat het dan is verzekerd van een breed bereik, maar "geheime' gesprekken over ,,het familiepakket'' tussen de zenders en een aantal toonaangevende kabelmaatschappijen zijn op niets uitgelopen. ,,Het heeft een logica. SBS en RTL zijn brede stations die in belangrijke mate leven van reclamegelden. Als ze achter de decoder gaan, effenen ze de weg voor de publieke omroep en de STER. In hun concurrentie met Nederland 1, 2 en 3 durven ze dat nog niet aan.''

Intussen probeert Sport7 te morrelen aan de sublicenties die zijn verstrekt aan Studio Sport die er voor zorgen dat de concurrentie ook beschikt over een aantal uitgebreide samenvattingen uit de eredivisie. Volgens Kivits zijn ze onder grote druk van het Commissariaat voor de Media tot stand gekomen. Als Sport7 niet ruimhartig genoeg was geweest, zou haar een uitzendvergunning zijn onthouden. ,,Het is ons opgevallen dat de NOS en het Commissariaat tijdens de onderhandelingen in nauw contact met elkaar stonden. Wij werden nog eerder door het Commissariaat gebeld dan door de NOS als er in hun ogen sprake was van te weinig beelden.'' Kivits vindt het gedrag van het Commissariaat dat onafhankelijk toezicht moet uitoefenen ,,laakbaar''. In Brussel ligt inmiddels een klacht tegen het in de mediawet verankerde "voorkeursrecht' van de publieke omroepen voor sportuitzendingen.

Over de drie nieuwe toekomstscenario's die Sport7 momenteel uitwerkt om de kracht van het station te verbeteren, wil Kivits niet veel loslaten. ,,We kunnen de programering uitbreiden, of matchen met anderen. We kunnen samenwerken met bijvoorbeeld SBS6 of met buitenlanders.'' Een fusie met een ander tv-station wil Kivits daarbij niet uitsluiten. ,,Uitgesloten is dat we stoppen.''