NIEUWSSELECTIE  
  KORTE BERICHTEN  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

S c h a k e l s

Door onze redacteur REMMELT OTTEN
VUGHT, 8 OKT. Zola Goloebjeva heeft de zeven vette jaren achter de rug. De damster wil haar wereldtitel wel kwijt, vertelt ze in gebroken Engels. De stuurse, stoïcijnse blik waarmee ze achter het bord zit, maakt plaats voor een spottende glimlach. ,,Het wordt saai. Het vuur brandt niet meer. Ik ben al zeven jaar kampioen. Wat moet ik nog? Tien jaar volmaken. En dan? Ik heb inmiddels andere problemen. Ik heb een man en een gezin. Ik heb soms een kwartiertje tijd om te dammen, als de soep klaar is.''

Een dag later trekt Karen van Lith de stand gelijk in de match om het wereldkampioenschap dammen voor vrouwen. De Nederlandse grootmeester won gisteren in Vught met zwart de vierde en laatste partij van de tweede set, na drie remises op rij. De tweede set eindigde in 5-3. Goloebjeva had de eerste set gewonnen met dezelfde cijfers. Donderdag begint de derde en beslissende set. Mocht de stand na vier partijen nog gelijk zijn, dan volgt een barrage van partijen met een versneld speeltempo.

De 29-jarige Zola Goloebjeva-Sadovskaja damt sinds haar zevende op de damschool van Michael Kats in Minsk in Wit-Rusland. Ze is getrouwd en verhuisd naar Riga, de hoofdstad van Letland. (,,Niet leuk. De mensen zijn er veel kouder dan in Minsk.'') Ze is profdamster en krijgt een salaris van de staat, zolang haar resultaten goed zijn.

,,Ik hoop voor Karen dat ze er in slaagt deze match te winnen'', zegt Goloebjeva. ,,Dat zal ze leuk vinden. Ik kan me nog herinneren hoe leuk het was om voor de eerste keer wereldkampioen te worden. Maar ze moet er wel voor vechten. Ik kan het niet cadeau geven. Ik speelde in 1983 voor het eerst tegen Karen en ik wacht al tien jaar op deze match. Het is leuk om tegen haar te spelen, ze heeft een scherpe stijl. Met haar was het contract zo getekend. Bij mijn vorige match, tegen Lewina, waren er veel moeilijkheden. Ik kan van Lewina makkelijker winnen, maar ik vind haar geen leuke tegenstandster.''

Goloebjeva is zal zeven jaar onafgebroken wereldkampioen. In de oneven jaren verdedigt ze haar titel in een WK-toernooi, in de even jaren in een match tegen de nummer twee van dat toernooi. Sinds het eerste WK voor vrouwen in 1974, is de titel permanent in handen van damsters uit de landen van de voormalige Sovjet-Unie.

De 30-jarige Van Lith is al elf jaar onafgebroken Nederlands kampioen, maar nog lang niet verzadigd. Wat internationale damresultaten betreft, is Van Lith nog jong, zegt Goloebjeva. Van Lith is de eerste kandidaat uit West-Europa in een match om de wereldtitel.

Van Lith leerde dammen bij een jongerendamclubje op het bedrijf waar haar vader werkte. Ze ging de eerste keer mee met haar broer en was jarenlang het enige meisje tussen vierentwintig jongens. Pas op haar vijftiende ging ze hard studeren, vertelde ze vorig jaar in Vrij Nederland. ,,Ik dacht: hier kan ik iets in bereiken. Ik denk wel dat ik toen de beslissing heb genomen: ik ga er alles aan doen om eerste te worden.''

Na dat interview ging ze nog harder trainen. Ze wilde nog een keer alles eruit halen wat er in zit. Er kwam een stichting: Karen van Lith gaat voor goud. Met hulp van sponsors wist ze Ton Sijbrands, wereldkampioen in 1972 en 1973, te strikken als trainer. Ze offerde al haar vrije dagen op aan het dammen en heeft daardoor soms maanden achter elkaar geen dag vrij. Maar het eerste succes kwam snel. Ze werd vorig jaar ongedeeld tweede op het WK-toernooi in Mali.

De verwachting in de damwereld, zegt Sijbrands, was dat de match een ongelijke strijd zou zijn. Door haar opleiding in de Sovjet-Russische damschool beschikt Goloebjeva over veel basiskennis waar Van Lith tijdens de partij nog achter moet proberen te komen. Ook in deze match neemt Van Lith af en toe (voor kenners) onbegrijpelijke beslissingen. ,,Karen heeft soms moeite met het vinden van een eenvoudig plan in het middenspel'', zegt Goloebjeva. ,,Plannen die voor mij standaard zijn.''

,,Maar Karen heeft inmiddels ruimschoots laten zien dat ze is opgewassen tegen Goloebjeva'', zegt coach Sijbrands, die tijdens de wedstrijden zo nerveus is dat hij regelmatig een boek gaat lezen in een naburig café.

Ook Van Lith was er voor het binnenhalen van de tweede set al van overtuigd dat ze de match zou kunnen winnen. ,,Ik hoef niet per se het spel te maken'', gaf Van Lith als verklaring. ,,Zij is immers de favoriet. Maar ik speel nu eenmaal altijd zo scherp mogelijk op winst. Zij is strategisch beter, de Russen spelen altijd nuchter op een klein voordeeltje. Maar ik probeer aan te vallen, ik zoek naar een omsingeling.''

Van Lith neemt daarbij desnoods veel risico. In haar beide winstpartijen heeft zij aantoonbaar verloren gestaan. In de tweede matchpartij koos zij zelfs met opzet voor een verloren stelling met een verborgen valstrik. Gisteren koos ze voor een offer dat tot een nederlaag had moeten leiden. Maar Goloebjeva verzuimde haar materiaalvoorsprong op tijd terug te geven en kwam later 'pat' te staan. Ze kon geen schijf meer verschuiven.

Van Lith begint met goede kansen aan de derde set. Ze slaagt er naarmate de match vordert steeds beter in Goloebjeva in problemen te brengen met haar agressieve spel. De complicaties doen zelfs Goloebjeva aarzelen; ook de wereldkampioene maakt fouten. Het is niet ondenkbaar dat Goloebjeva haar zin krijgt en haar wereldtitel kwijtraakt.