NIEUWSSELECTIE  
  KORTE BERICHTEN  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

DE ISRAELISCHE PREMIER Benjamin Netanyahu krijgt op bloedige wijze de rekening gepresenteerd van zijn weigering de vredesonderhandelingen met de Palestijnen weer op te nemen. Veiligheid voor Israel voor alles, is het devies waaronder hij zelfs uitvoering van de al bereikte vredesakkoorden met de Palestijnen voor zich uitschuift. De botsingen met de Palestijnse demonstranten en politiemannen van de afgelopen dagen hebben naast talrijke Palestijnse ook relatief veel Israelische slachtoffers gemaakt. En tegen een nieuwe intifadah - als de onlusten zouden doorzetten - is geen afgrendeling van Israel bestand. Veiligheid voor de Israeliërs alleen is onbestaanbaar.

De opening van een nieuwe toegang tot een toeristische tunnel in Oost-Jeruzalem vlak langs de Aqsa- en de Rotskoepelmoskee, de op twee na heiligste plaatsen van de islam, is niet minder dan de spreekwoordelijke lont in het kruitvat. De zaak ligt zeer gevoelig, niet alleen om religieuze redenen maar ook omdat de Palestijnen die activiteit als onderstreping zien van de Israelische aanspraken op het Arabische Oost-Jeruzalem. Over de nieuwe toegang werd overigens al lang onderhandeld, en onder minder gespannen omstandigheden zouden de consequenties niet zo verschrikkelijk zijn geweest.

BIJ DE PALESTIJNEN heeft zich sinds de ondertekening van de autonomie-akkoorden frustratie op frustratie gehoopt. Afgesproken tijdslimieten zijn aan de lopende band door Israel geschonden, ook al onder het bewind van wijlen premier Rabin en diens opvolger Shimon Peres. De Palestijnse economie is door de afgrendelingspolitiek grondig ondermijnd: de Palestijnen hebben het alleen maar slechter gekregen. En konden ze onder 'vredespremier' Peres, die hand-in-hand liep met Yasser Arafat, nog de illusie koesteren dat de toestand eens beter zou worden, onder de rechtse nationalist Netanyahu is die hoop vervlogen.

In het geheel speelt een belangrijke rol dat het verkiezingstijd is in de Verenigde Staten, de traditionele vredesbemiddelaar in het Midden-Oosten. Waar Washington vaak een matigende invloed op Israelische regeringen heeft uitgeoefend, ontbrak die de laatste maanden volledig. Met het oog gericht op rechtse kiezers steunt president Clinton Netanyahu zo goed als onvoorwaardelijk. Amerika's soepelheid tegenover Israel was al begonnen in de nadagen van het premierschap van Shimon Peres, die met het oog op zijn verkiezingen en zijn rechtse kiezers het vredesproces liet versloffen. Peres ondernam een strafexpeditie in Libanon, die meer dan honderd burgers het leven kostte en de terroristen van Hezbollah ongeschonden liet. Peres stelde ook de afgesproken terugtrekking van het Israelische leger uit Hebron uit. Het kostte hem uiteindelijk de verkiezingsoverwinning: de rechtse kiezers waren niet onder de indruk, en een doorslaggevend deel van de socialistische aanhang raakte hij erdoor kwijt.

SINDS NETANYAHU AAN de macht is hebben de Amerikanen volhard in hun houding, ook al stapelden de waarschuwingen zich op dat een gewelddadige explosie dreigde. Vice-president Al Gore putte zich bij Netanyahu's recente bezoek aan de VS nog uit in lofprijzingen: de Israelische premier zal dat niet hebben uitgelegd als een aanmoediging water in zijn wijn te doen.

Mogelijk dat de uitbarsting van geweld van de afgelopen dagen de Amerikaanse regering ertoe brengt Netanyahu eindelijk serieus onder druk te zetten. Zelf ziet Israels premier nog steeds niet in dat alleen een snelle uitvoering van de akkoorden met de Palestijnen een verdere ontaarding van de verhoudingen en verslechtering van de toestand kan voorkomen. De Israelische regeringswoordvoerder verklaarde gisteravond na een kabinetszitting gewijd aan de onlusten dat zij zijn georkestreerd door de Palestijnse leiding om Israel te bedreigen en tot concessies in het vredesoverleg te dwingen. Dat was een doorzichtige poging oorzaak en gevolg te verwisselen.