NIEUWSSELECTIE  
  KORTE BERICHTEN  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  
S c h a k e l s

Door een onzer redacteuren
LONDEN/BRUSSEL, 24 SEPT. De NAVO maakt zich grote zorgen over de kans op een verscherping van het Russische standpunt over de uitbreiding van de NAVO als de ernstig zieke president Jeltsin overlijdt of aftreedt. Jeltsins veiligheidschef Lebed sprak zich gisteren in felle termen uit tegen die uitbreiding. Hij beschuldigde Duitsland van pogingen een Vierde Rijk te stichten en dreigde met tegenmaatregelen.

Officieel blijkt de ongerustheid uit niets: de NAVO, aldus diplomaten bij de verdragsorganisatie, heeft belangstelling voor een goede relatie met Rusland op de lange termijn en streeft daarnaar ongeacht de vraag wie in Moskou de dienst uitmaakt.

Onofficieel is men echter, zoals een van de diplomaten het uitdrukte, ,,wanhopig bezorgd'' over Jeltsins gezondheid. Een personele verandering in de Russische leiding, door Jeltsins overlijden of door zijn aftreden, zou het verzet in het Kremlin tegen uitbreiding van de NAVO wel eens kunnen versterken, zo wordt gevreesd.

,,Jeltsin is er slechter aan toe dan we dachten'', zei gisteren een diplomaat. ,,We onderhandelen [met Moskou] in een vacuüm. We kunnen niet praten met de man aan de top, en zijn dus aangewezen op mensen die er een heel andere agenda op na kunnen houden.'' Tijdens de campagne voor de presidentsverkiezingen hebben Westerse leiders hun voorkeur voor Jeltsin niet onder stoelen of banken gestoken. Nu wordt gevreesd dat dat een eventuele opvolger van Jeltsin van de NAVO kan hebben vervreemd. In Rusland wordt de roep om het aftreden van Jeltsin inmiddels steeds luider, al komt die nog vooral van de communistische oppositie. De leider van de communistische partij, Gennadi Zjoeganov, beschuldigde het Kremlin van misleiding van de kiezers, door te verzwijgen dat Jeltsin voor de Russische presidentsverkiezingen een derde hartaanval heeft gehad. ,,Dat komt neer op vervalsing. De verkiezingen waren niet eerlijk'', aldus Zjoeganov. Hij drong aan op het aftreden van Jeltsin.

Dat deed ook de voorzitter van de Doema, een van de twee kamers van het Russische parlement, Gennadi Seleznjov, eveneens een communist.

Jeltsins arts heeft gezegd dat de president, als hij zich niet laat opereren, per dag slechts kort zal kunnen werken. Volgens Selezjnov is dat onmogelijk: ,,De toestand in Rusland is dusdanig dat de president zich geen gemakkelijk werkschema zal kunnen veroorloven.'' Jeltsins, zei hij, moet zelf ontslag nemen.

De woordvoerder van Jeltsin, Sergej Jastrzjembski, keerde zich gisteren scherp tegen een artikel in The Financial Times, waarin stond dat Jeltsin een kans van maar vijftig procent maakt om een hartoperatie te overleven en dat hij maar een kwartier per dag kan werken. Volgens Jastrzjembski is dat een ,,valse voorstelling van zaken''. Lebed heeft zich in een vandaag gepubliceerd vraaggesprek met het Britse blad The Daily Telegraph in scherpe bewoordingen uitgesproken tegen de uitbreiding van de NAVO. Hij dreigde de VS en Duitsland met economische sancties als de NAVO wordt uitgebreid.

Tot nu toe had Lebed zich, vergeleken met andere Russische woordvoerders, tamelijk gematigd uitgelaten over de voorgenomen toetreding van Oosteuropese landen tot de NAVO. In het vandaag gepubliceerde vraaggesprek gebruikte Lebed echter scherpe bewoordingen. Hij identificeerde de Verenigde Staten en Duitsland als de motoren achter de voorgenomen uitbreiding. In de Duitse inspanningen zag Lebed een poging ,,een Vierde Reich'' te stichten. Hij vroeg zich af of de uitbreiding van de NAVO wellicht ,,het werk is van een nieuwe generatie [Duitse] staatslieden die na de eenwording van Duitsland een Vierde Reich willen vestigen''. Volgens Lebed probeert vooral de Duitse minister van Defensie, Volker Rühe, ,,de Duitse invloedssfeer naar het Oosten uit te breiden''. ,,Met de uitbreiding van de NAVO en de EU zullen heel Centraal- en Oost-Europa economisch en politiek worden gedomineerd door Duitsland'', aldus Lebed in het vraaggesprek.

De generaal b.d. keerde zich ook tegen ,,het Amerikaanse triomfalisme'' dat naar zijn mening het debat over de uitbreiding van de NAVO begeleidt en waarschuwde dat Rusland tegenmaatregelen zal nemen als het zover komt. ,,De Verenigde Staten en Duitsland hebben allebei reusachtige belangen in Rusland'', zei hij. ,,Laat men ons niet verkeerd begrijpen. De Amerikaanse en Duitse belangen in Rusland zullen direct lijden onder deze uitbreidingsprojecten en er zijn investeerders genoeg''.

De Amerikaanse minister van Defensie, William Perry, heeft gisteren in Stockholm gezegd dat de NAVO ,,Rusland binnen de veiligheidsstructuren van Europa wil halen''. ,,We willen dat Rusland zich binnen de kring van Europese veiligheid bevindt, en niet erbuiten.''

De Amerikaanse en Russische ministers van Buitenlandse Zaken, Warren Christopher en Jevgeni Primakov, zijn het gisteren in New York niet eens geworden overeen aantal onderwerpen, zoals de vraag of de sancties tegen Joegoslavië moeten worden opgeheven, het Amerikaanse ingrijpen in Irak, de vraag of Boutros Boutros-Ghali opnieuw secretaris-generaal van de VN moet worden en de uitbreiding van de NAVO. Christopher bood Rusland opnieuw ,,een bevoorrechte relatie'' met de NAVO aan. Maar vooruitgang werd over dit onderwerp niet gemaakt.

Primakov bepleitte opheffing van de sancties tegen Belgrado zodra de verkiezingen in Bosnië geldig zijn verklaard. Christopher wil eerst een wachttijd van tien dagen en een debat in de Veiligheidsraad. (Reuter, AFP)

Nu kunt u ook wonen
in het ultieme
Glazen Huis.

Hier wordt glas toegepast
in haar meest pure vorm,
zelfs de draagconstructie
is van glas.
Klik hier voor
meer informatie.