NIEUWSSELECTIE  
  KORTE BERICHTEN  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

DE LICHAMELIJKE toestand van de leider is in Rusland nog altijd een soort staatsgeheim. Maandenlang heeft het Kremlin de berichtgeving over de gezondheid van president Jeltsin overgelaten aan geruchten en speculaties. Ten slotte is er enige helderheid ontstaan en die stemt tot ongerustheid. Het eerste in vrijheid gekozen Russische staatshoofd is ernstig ziek en zo verzwakt, dat zijn geneesheren een noodzakelijk geachte operatie liever uitstellen. Het dwangmatige ontkenningsmechanisme lijkt ook de medische behandeling zelf te hebben beïnvloed, met mogelijk desastreuze gevolgen.

Opmerkelijk is dat de politieke positie van Jeltsin internationaal niet is ondermijnd. Weliswaar eisen de communisten in de Doema zijn vertrek, maar de Amerikanen hebben laten weten dat zij vasthouden aan deze president. Veel belang wordt gehecht aan de bijzondere band die inmiddels vice-president Gore verbindt met premier Tsjernomyrdin, die op zijn beurt het contact onderhoudt met de zieke. Officieel Washington probeert het beste te maken van een in wezen riskante situatie, daarmee noodgedwongen een vroegtijdige keuze makend uit de mannen die geacht kunnen worden een gooi te zullen doen naar de eventuele opvolging.

DE UITVERGROTING van Tsjernomyrdin heeft een formele en een politieke kant. De premier is de constitutionele plaatsvervanger van de president voor het geval de laatste tijdelijk of definitief zijn functie niet kan uitoefenen. Maar Tsjernomyrdin is meer dan dat; hij is ook een kandidaat voor de opvolging als die aan de orde zou komen. Zijn thuisfront bestaat uit de grote basisindustrieën die zoveel jaren lang het kenmerk waren van de Sovjet-economie. Als pragmatisch hervormer met belangstelling voor goede internationale verhoudingen is in Amerikaanse ogen de premier na Jeltsin het aantrekkelijkste wat Rusland aan relevante machtsstromingen te bieden heeft.

Amerika's relatie met de Russische federatie wordt beheerst door drie prioriteiten: de democratische kiem die is gezaaid moet tot bloei worden gebracht, de introductie van de economie van de vrije markt moet zichtbaar voortgang vinden en Oost-Europa mag niet opnieuw een veiligheidsrisico worden. Maar juist het middel dat hier wordt aangeboden, uitbreiding van de NAVO, raakt Russische gevoeligheden. De Amerikanen zijn bereid Moskou een eindweegs tegemoet te komen door het een stem te geven in de toekomst van het betrokken gebied. En dat is alleen denkbaar zolang in het Kremlin mannen de dienst uitmaken die er geen verborgen nationalistische agenda's op na houden.

De ziekte van Jeltsin vormt al met al een zorgwekkende complicatie van toch al kwetsbare verhoudingen. De onzekerheid die de verkiezingen hadden moeten wegnemen, duurt nu onverkort voort. De politiek houdt niet halt voor een ziekbed, hoe gewenst dat op zichzelf ook zou zijn.