NIEUWSSELECTIE  
  KORTE BERICHTEN  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

S c h a k e l s

Door onze correspondent HANS NIJENHUIS
MOSKOU, 11 SEPT. Feyenoord heeft hernieuwd kennis gemaakt met het voetbal in Rusland en de Rotterdammers hebben kunnen concluderen dat het er slecht voorstaat. Vier jaar geleden verloren zij nog in een goed gevuld stadion van Spartak Moskou. Gisteren wonnen zij eenvoudig van stadgenoot CSKA (0-1), zonder dat iemand in Rusland zich erover opwond. ,,Het is hier grauw en grijs'', zei doelpuntenmaker Kees van Wonderen na afloop. ,,Ik heb het in het buitenland zelden zo slecht naar mijn zin gehad.''

Het begon al bij aankomst op het vliegveld. In de Sovjet-tijd zou een machtige club als CSKA, destijds innig verbonden met de strijdkrachten, de Rotterdamse delegatie zonder problemen van het vliegtuig naar het stadion hebben geleid. Maandag moesten de Feyenoorders net als ieder ander een uur in de rij staan voor de controle van visa en paspoorten, waardoor zij te laat aan de training begonnen.

De luchthaven Sjeremetjevo mag als symbool worden gezien voor het hedendaagse Rusland. De faciliteiten zijn de afgelopen jaren nauwelijks verbeterd - dat de roltrap het na een maandenlange reparatie weer deed was afgelopen voorjaar goed voor een krantenbericht - maar de prijzen die ervoor worden gevraagd zijn drastisch gestegen. De kruiers die de dertig Rotterdamse sporttassen van de bagageband naar de voor de deur gereedstaande bus reden, brachten 250 dollar in rekening. Verzorger Geert Meijer reageerde ontzet. Uiteindelijk hoefden de Rotterdammers 'slechts' honderd dollar te betalen.

Bij de wedstrijd waren volgens optimistische schattingen 5.000 toeschouwers, onder wie honderden dienstplichtigen in uniform voor wie dit verplichte avondjes uit zijn. Functionarissen van CSKA wezen ter verklaring op de late aanvangstijd (in verband met de rechtstreekse televisieuitzending in Nederland). Meegereisde Feyenoordsupporters waren er nauwelijks omdat het organiseren van een chartervlucht naar Moskou op problemen was gestuit.

Uitzonderlijk was de geringe opkomst niet: de topper Dinamo Moskou-Zenith Petersburg werd onlangs overdag gespeeld en trok niet meer dan duizend toeschouwers. Het voetbal in Rusland is eenvoudig niet meer wat het geweest is. Het publiek heeft de belangstelling verloren voor een competitie die aanmerkelijk minder interessant is geworden sinds het uiteenvallen van de Sovjet-Unie. Topclubs als Dinamo Kiev (Oekraïne) en Dinamo Tiflis (Georgië) spelen tegenwoordig in eigen vaderlandse competities. De vijf Moskouse clubs - Spartak, Dinamo, Torpedo, Lokomotiv en CSKA - beconcurreren elkaar nog wel, maar met slechtere spelers.

Alleen CSKA al heeft de afgelopen jaren bijna een compleet elftal naar het buitenland zien vertrekken. Tot de oud-spelers behoren onder anderen Kornejev (Heerenveen), Soekov (Vitesse), Demtsjenko (Ajax), Kharin (Chelsea) en de grote belofte Radimov (Real Zaragoza). Provinciale verenigingen als Alanija Valdikavkaz, voetballend tegen de grens met Tsjetsjenië, en Rotor Volgograd, zijn nog niet door Westerse scouts ontdekt en voeren nu de ranglijst aan.

Behalve de slechte financiële situatie bij de voetbalclubs in Rusland, is er die bij de toeschouwers. Mensen die druk bezig zijn in hun levensonderhoud te voorzien hebben weinig tijd voor een bezoek aan het stadion, zeker niet als dat zoals gisteravond bij de Europa-Cupwedstrijd tegen Feyenoord 25.000 tot 50.000 roebel moet kosten (8 tot 16 gulden). Niet alleen voetbal, álle sporten worden slechter bekeken dan vroeger. Als de televisie wedstrijden rechtstreeks uitzendt, is het vaker Wimbledon of tennis in New York, dan de voetbalwedstrijd Oeralmasj-Tekstilsjik.

Feyenoord werd geconfronteerd met de problemen bij aankomst in het stadion. De voetbaltempel is geheel onoverdekt en naar Westerse begrippen troosteloos. Op de tribunes geen kuipstoeltjes maar verveloze houten banken. Het veld wordt omringd door een atletiekbaan die al jaren geleden in onbruik is geraakt. Tijdens de training van Feyenoord brandde de veldverlichting op halve kracht. Achter één van de doelen stookten onbekenden een vuurtje.

Het enige teken van ontwikkeling was te zien aan de áchterkant van de tribunes. Daar heeft tegenwoordig overdag een markt plaats en elke vrije ruimte in de catacomben is door de stadiondirectie verhuurd aan handelaren. Er is een niet zo bekende bank gevestigd, een werkplaats voor de montage van auto-alarmsystemen en een winkel voor 'jachtbenodigdheden'. Integratie van sport en commercie is voor stadiondirecties in Rusland de enige manier hun onderneming draaiende te houden nu de traditionele sponsors - overheidsinstanties - geen geld meer hebben.

En dat is dan nog het stadion van Dinamo Moskou, de vroeger voor 'sjiek' doorgaande club die werd gesteund door de veiligheidsdiensten. Het stadion ligt op een centrale plek in Moskou en biedt plaats aan 51.000 toeschouwers. Het eigen terrein van CSKA telt slechts 10.000 zitplaatsen en is nu bovendien in renovatie. Met de opbrengst van aan het Westen verkochte spelers wordt veldverwarming aangebracht.

Een fanatiek publiek hoefde Feyenoord niet te vrezen. Toen de Feyenoorders tegen zessen in hun trainingspakken bij het stadion arriveerden stond hun bus minutenlang op straat stil. En met de deur open, omdat de chauffeur de weg naar de ingang was gaan vragen. Bekende voetballers als Ronald Koeman en Gaston Taument konden zo worden aangesproken. Tientallen mensen liepen voorbij maar niemand keek op of om.

De enigen die zich over Feyenoord opwonden waren de Russische voetbaljournalisten. ,,Arie Haan lijkt een indrukwekkende en vrolijke man'', schreef het toonaangevende sportdagblad Sport Express. ,,Helaas sprak hij bijna uitsluitend Vlaams.'' Noch Feyenoord noch CSKA had voor een tolk gezorgd. Een redacteur van het Russische blad 'Voetbal' die gebroken Engels sprak, was door de Moskouse club gevraagd te vertalen. Nadat Haan bijvoorbeeld zei dat hij CSKA 'indrukwekkend' vond, kregen de Russische lezers voorgezet dat de Nederlandse trainer vond dat CSKA zijn tegenstander goed 'onder druk' zette.

Na de nederlaag zochten de Russen hun heil in het verleden. In Rusland zijn - volgens veel Russen zelf althans - de wonderen de wereld nog niet uit. Trainer Tarchanov herinnerde er gisteren na afloop nog maar eens aan: een UEFA-Cupwedstrijd bestaat uit twee delen. Twee jaar geleden speelde het grote Barcelona hier in Moskou 1-1. In Nou Camp kwam de toenmalige club van Ronald Koeman met 2-0 voor, om vervolgens toch nog met 2-3 te verliezen.

Feyenoord heeft gisteravond in Moskou een uitstekende uitgangspositie verworven voor het bereiken van de tweede ronde van het UEFA-Cuptoernooi. De Rotterdammers wonnen met 1-0 van CSKA dankzij middenvelder Van Wonderen, die vijf minuten voor tijd het enige doelpunt maakte. Van Wonderen rondde een slimme pass van Larsson knap af. De 27-jarige oud-speler van NEC en NAC, opgegroeid in Bennekom, maakte gisteren zijn Europa-Cupdebuut.

Feyenoord dankte de overwinning aan een betrouwbare verdediging en een spaarzame counter. Onder leiding van de ervaren aanvoerder Koeman, die zijn medespelers af en toe een geruststellend tikje op de bil gaf, kwam Feyenoord zelden in gevaar.