NIEUWSSELECTIE  
  KORTE BERICHTEN  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

DE DIRECTE VERBINDING Amsterdam-Hilversum werd vorig jaar geschrapt uit de dienstregeling van de Nederlandse Spoorwegen. Bij het station Lisse stoppen al jaren geen treinen meer, naar IJmuiden sporen de NS evenmin. En daar komt rederij Lovers, een exploitant van rondvaartboten in Amsterdam, die deze zomer de strandlijn naar IJmuiden heeft hersteld. Lovers heeft plannen ingediend voor een Gooi-expres Amsterdam-Hilversum, een Keukenhof-expres naar Lisse en voor een forensennetwerk in de Randstad. De NS zijn in alle staten.

De liberalisatie van het railnet maakt concurrentie op het spoor mogelijk. De NS-directie is voorstander van de liberalisatie, maar schrikt nu de eerste gegadigde voor het exploiteren van een treinverbinding zich aandient. Concurrentie is aardig, alleen niet op het rompnet in de Randstad. Ook een aantal Kamerleden schoot in een kramp nu een bedrijf de mogelijkheid van privaat treinvervoer wil aangrijpen.

Het argument van de Spoorwegen is dat met de winst die op de Intercity's in de Randstad wordt behaald, de verliezen op stoptreinen en onrendabele lijnen worden gedekt. Bovendien, aldus de NS, is de capaciteit van het railnet op sommige trajecten in de Randstad onvoldoende om nog meer treinen veilig op tijd te laten rijden.

De reactie van de NS toont de onwennigheid met marktdenken. Hoewel de NS de afgelopen jaren een indrukwekkende inspanning tot verbetering van de dienstverlening hebben geleverd en bezig zijn met een inhaalslag om de infrastructuur van het spoor te verbeteren, kan de klantvriendelijkheid altijd beter. De prikkel van een concurrende aanbieder van treindiensten is daarvoor bevorderlijk. Dat commerciële belangstellenden daarbij het oog laten vallen op winstgevende verbindingen, ligt voor de hand. Lovers ziet ongetwijfeld toeristische mogelijkheden in het gecombineerde aanbod van rondvaarten en bezoeken aan de Keukenhof. Daarnaast wil de rederij forensenlijnen exploiteren met een gedifferentieerd aanbod van prijzen en service. Bij alle overheidsinspanningen om het woon-werkverkeer per auto terug te dringen, is dat een welkom voornemen. Voor de consumenten, de treingebruikers, is verruiming van het aanbod van hoogwaardige, op elkaar aansluitende treindiensten alleen maar gunstig.

CONCURRENTIE OP het spoor vraagt om flexibelere vormen van bedrijfsvoering bij de NS. Nieuwe aanbieders worden bijvoorbeeld niet gehandicapt door de traditioneel sterke invloed van vakbonden zoals die bestaat bij de NS. De NS zullen zich moeten bezighouden met de commerciële levering van diensten aan anderen. De uitbreiding van het railnet krijgt nog meer betekenis. Belangrijker dan de concurrentie op winstgevende trajecten is de vraag wat met de handhaving van de diensten op niet-rendabele lijnen gaat gebeuren. Daarvoor moeten op gemeentelijk, provinciaal of landelijk niveau desnoods nadere financiële regelingen worden getroffen. Maar de komst van concurrentie is een teken dat het spoorwegnet een bedrijfsmatige toekomst heeft.