NIEUWSSELECTIE  
  KORTE BERICHTEN  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

'TABAKSONTMOEDIGINGSBELEID' is de weinig uitnodigende titel van een nota die minister Borst (volksgezondheid) deze week aan de Tweede Kamer zond. Deze titel klopt bovendien niet helemaal. Het kabinet gaat verder dan alleen ontmoedigen en wil de verkoop van rookwaar aan jongeren beneden de 18 jaar geheel verbieden. Sigarettenautomaten zullen moeten worden aangepast en reclameposters in de buurt van scholen worden geweerd. Het is een voor de hand liggende maatregel maar toch roept hij een principiële vraag op.

Voor ieder mens geldt het even simpele als fundamentele recht om vrij te zijn van staatsbemoeienis met de persoonlijke levenssfeer, om zijn leven in te richten naar eigen goeddunken en zelfs om verkeerd te doen. Althans, zolang men dit recht van anderen gelijkelijk respecteert. Dit laatste brengt met zich mee dat niet-rokers aanspraak hebben op bescherming tegen mee-roken. Met reden rekent de overheid zich het dan ook tot haar taak haar burgers af te schrikken van deze slechte gewoonte. Een verkoopverbod gaat echter een stap verder, ook als het wordt beperkt tot jeudigen. De staat dient slechts bij hoge uitzondering ,,in loco parentis'' (in plaats van de ouder) te treden.

Er zijn niettemin klemmende argumenten toch tot verdergaande maatregelen over te gaan. Onderzoek maakt aannemelijk dat de basis voor nicotineverslaving juist op jeugdige leeftijd wordt gelegd. Zelfs jongeren kunnen in deze tijd van wijdverbreide waarschuwingen over de gevaren van het roken niet zeggen dat ze niet weten waaraan ze beginnen. Maar de afweging van risico's die zich pas op termijn vervullen, is op jeugdige leeftijd wel zeer abstract. De verlokking van het ogenblik verdient derhalve bepaald een tegenwicht. Zeker nu de tabaksindustrie niet ontsnapt aan het verwijt dat zij, op gespannen voet met de eigen reclamecode, de jeugd op alle mogelijke manieren probeert te paaien.

EEN DOORSLAGGEVENDE REDEN juist bij jongeren te interveniëren, is dat het onvergelijkelijk veel makkelijker is niet met roken te beginnen dan te stoppen. Er zijn in het buitenland ook reeds allerlei precedenten voor een verkoopverbod aan minderjarigen en in eigen land bestaan reeds leeftijdsgrenzen voor de afzet van alcohol, softdrugs en krasloten en het spelen op gokkasten. Vragen zijn er nog wel met betrekking tot de consistentie van de nieuwe lijn van het kabinet (18 of 16 jaar?) en natuurlijk vooral de handhaafbaarheid. Toch zal niemand om die reden de alcoholverkoop geheel willen vrijgeven. Alle beetjes helpen.

Maar helpt niet vooral een fikse prijsverhoging? Waarschijnlijk niet. Het valt te vrezen dat de prijselasticiteit bij beginnende rokers nihil is. Bovendien komt een accijnsverhoging de overtuigingskracht van overheid die wil ontmoedigen niet ten goede. Iedereen weet immers dat de minister van financiën zo'n meevaller maar al te dankbaar direct als inkomstenpost boekt. En zo draagt een prijsverhoging alleen maar bij aan het beeld dat de overheid als het om roken gaat van twee walletjes eet. Want de enige reden de tabaksaccijns aan te passen, is dat Nederland in Europa niet uit de pas moet lopen.

Alleen dit hoofdredactionele commentaar verwoordt de mening van de krant