NIEUWSSELECTIE  
  KORTE BERICHTEN  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

Door onze redacteur JACO ALBERTS
MIDDELHARNIS, 30 MEI. Middelharnis is niet de eerste plek waar men de Nederlandse partner van media-tycoon Rupert Murdoch zou situeren. Toch zetelt in het pittoreske plaatsje op het Zuidhollandse Goeree-Overvlakkee Jan Zwerus, directeur van Mediakabel, het bedrijf dat vanaf december met 17 nieuwe betaal tv-kanalen de kijker zal proberen te lokken.

Mediakabel neemt het daarmee op tegen het monsterverbond dat Nethold, KPN en Philips hebben gesloten voor de massale introductie van digitale betaaltelevisie in Nederland.

Het definitieve "go' heeft de voormalige geschiedenisleraar Zwerus van zijn aandeelhouders nog niet gekregen, maar de komst van de grote concurrent heeft de discussie volgens hem in een enorme stroomversnelling gebracht. Een besluit verwacht Zwerus ,,tussen nu en drie weken''.

Mediakabel werd vorig jaar opgericht door een aantal vooral aan elektriciteitsbedrijven gelieerde kabelmaatschappijen met het Rotterdamse Eneco als de grootste. Kabeltelevisie in Nederland moest in de vaart der volkeren worden opgestoten, vooral ook omdat er een verregaande liberalisering van de kabelindustrie op stapel staat. Kabelbedrijven mogen in de toekomst zelf programma's gaan maken. Inmiddels hebben kabelaars van Zeeland tot Texel zich aangesloten en verenigt het bedrijf omstreeks 1,5 miljoen aansluitingen. Zwerus hoopt op totaal 2,6 miljoen aansluitingen, de helft van alle kabel-tv- kijkers in Nederland.

,,Veel kabelexploitanten voelen zich bedreigd'', zegt Zwerus. ,,Ze vrezen een monopoliepositie van Nethold in het ontwikkelen van betaal-televisie.'' De filosofie van Mediakabel is simpel: De hele technische infrastructuur rondom betaal-televisie (de decoders in de huiskamers en de achterliggende elektronische systemen die voor betaling en registratie moeten zorgen) blijft volledig in handen van de kabelmaatschappijen. ,,Dat bevordert de doorzichtigheid. Verschillende aanbieders kunnen dan vervolgens hun programma's aanbieden.'' Maar het gaat natuurlijk ook om het pure economische belang van kabelmaatschappijen, geeft Zwerus toe. Het zijn die maatschappijen die al voor honderden miljoenen guldens hebben geïnvesteerd in de kabels zelf. Als er door extra diensten als betaaltelevisie of telefonie nieuwe inkomstenbronnen aangeboord kunnen worden, willen ze dat geld niet aan hun neus voorbij zien gaan. Ze willen niet in dezelfde situatie komen als Casema (met 1,2 miljoen aansluitingen de grootste Kabelmaatschappij van Nederland en voor 78 procent in handen van KPN) dat nu een samenwerkingsverband met Nethold heeft voor de ontwikkeling van het hele betaal-tv systeem met decoders. De helft van de inkomsten zal Casema aan Nethold moeten afstaan.

De kabelmaatschappijen willen bovendien zelf de vrijheid hebben te kiezen voor een technologie en niet die van Nethold opgedrongen krijgen. Op een door Mediakabel uitgeschreven "tender' hebben 27 producenten van technologie voor betaal-tv gereageerd. De kabelbedrijven kunnen zelf kiezen, terwijl Mediakabel als gezamenlijk inkoopbureau dienst kan doen. De bedoeling is om net als Nethold te kiezen voor digitale decoders die de doorgifte van een veelvoud aan kanalen mogelijk maakt.

Zwerus vindt dat KPN en Philips een fout maken door met Nethold in zee te gaan. ,,Nethold is geen content-owner maar een content-organiser'', waarmee hij wil zeggen dat het Zuidafrikaanse bedrijf niet zelf tv-programma's maakt maar enkel rechten inkoopt. Mediakabel heeft dat anders aangepakt. Behalve van de Amerikaanse kabelmaatschappij US West heeft Zwerus de toezegging van betaaltelevisie-onderneming Reiss Media waarachter weer TCI en Rupert Murdochs enorme Amerikaanse filmstudio Twenthieth Century Fox schuilgaan. Zij zijn volgens Zwerus akkoord met de oprichting van een nieuwe Nederlandse media-onderneming waarvoor een gezamenlijke investering van tussen de 130 en 200 miljoen gulden gemoeid zal zijn. De investering wordt verdeeld over de drie partijen, US West, Reiss en Mediakabel. De kabelmaatschappijen hoeven alleen nog maar "ja' te zeggen.

De plannen van Zwerus zijn ambitieus: Niet een handjevol buitenlandse zenders , ,waar geen hond naar kijkt'' in een pluspakket achter de decoder, maar de nadruk op eigen kanalen met een Nederlands karakter. In december moet naast een groot aantal filmkanalen in ieder geval een informatief kanaal (investering circa 20 miljoen gulden) de lucht in. De voorbereidingen zijn volgens Zwerus in volle gang. ,,'s Ochtends een programma over kinderverzorging, daarna een zesdelige serie over hondentraining en vervolgens een tiendelige serie over schilderkunst. Of over auto's of computers. Dat soort programmering.'' Het moet een kanaal worden waarbij kijkers ook steeds meer zelf kunnen reageren, interactieve televisie dus. ,,Denk aan zwangerschapsbegeleiding thuis, of management-cursussen als Nima A of B.'' In licentie denkt Zwerus in december ook al een Nederlandse versie van het Amerikaanse soft-erotische Play-boy-net en het op natuur en milieu gerichte Animal Planet op de buis achter de decoder te kunnen brengen. Verder in de toekomst liggen er kanalen als een geheel op Amerikaanse sport en "Nike- cultuur' gericht station, en een tv-kanaal dat zich richt op films uit het meer alternatieve circuit.

Sommige critici in de media-wereld zien Zwerus graag als een soort querulant die veel plannen heeft waar echter weinig van terecht komt. Zwerus: ,,Ik heb nooit geloofd in quick en dirty. Andere betaal-tv-initiatieven in Nederland zijn daardoor op een fiasco uitgelopen. Wij waren in het begin inderdaad een beetje een praatgroep.''