Zuid-Holland 'bankiert'

Nieuws

Achtergrond

Chronologie

Documenten

DE PROVINCIE Zuid-Holland maakt een bestuurlijke kaal slag zonder precedent mee. Achtereenvolgens zijn drie gedeputeerden en de commissaris van de koningin afgetreden. Vooral dat laatste is uitzonderlijk. De aanleiding is er echter geheel naar: wildbankieren vanuit het Provinciehuis, culminerend in de Ceteco- debacle. De Commissie-Van Dijk velde vorige week een keihard oordeel: "ondeugdelijk en extreem riskant, onrechtmatig en democratisch ontoelaatbaar".

Vooral deze laatste kwalificatie baarde zorg. Hij slaat op de geheimhouding van het besluit uit 1995 over het "geïntensiveerd treasurybeleid" voor de Provinciale Staten. Het eigenmachtig uitschakelen van iedere politieke controle is onvergefelijk. Het valt moeilijk in te zien hoe de betrokken bestuurders daaraan een ander gevolg konden verbinden dan zij hebben gedaan. Dat ambtenaren wellicht met dat besluit aan de haal zijn gegaan, verdient zeker de aandacht maar is staatkundig gezien van een andere orde.

HET HERSTEL van de democratische controle verloopt in één opzicht moeilijker dan men na de dramatische gebeurtenissen van vandaag zou zeggen. Aftreden gaat ten koste van het afleggen van een volle verantwoording aan de Staten. Het debat krijgt immers in het geval van een afgetreden (of aftredende) bestuurder onvermijdelijk het karakter van nakaarten. De Ceteco-affaire is meer waard.

In het geval van de commissaris van de koningin is er een speciale spanning aan het licht getreden tussen de collectieve verantwoordelijkheid als lid van het college en de individuele verantwoordelijkheid als door de Kroon benoemde bestuurder. Deze kan men niet, zoals mevrouw Leemhuis na haar aftreden enigszins leek te doen, op conto van de media-aandacht schuiven. De afgetreden gedeputeerden Wolf en Heijkoop hebben de Commissie-Van Dijk verweten dat zij niet zijn gehoord. Dat verwijt wekt de indruk dat zij wel degelijk iets ter verdediging van de ogenschijnlijk onverdedigbare besluiten hadden aan te voeren. Het kan nu slechts mosterd na de maaltijd zijn. Hoe juist hun besluit ook is, het laat door de timing toch een wat flauwe smaak achter.