Zuid-Holland 'bankiert'

Nieuws

Achtergrond

Chronologie

Documenten

Leemhuis stapt op als commissaris

Door onze redacteuren
DEN HAAG, 6 OKT. Commissaris van de koningin in Zuid-Holland Leemhuis-Stout en CDA-gedeputeerde Heijkoop stappen op naar aanleiding van de Ceteco-affaire. Dat hebben zij vanochtend bekendgemaakt, voorafgaand aan een vergadering van Provinciale Staten over het rapport van de onderzoekscommissie-Van Dijk.

Leemhuis maakte duidelijk dat zij het besluit op te stappen drie weken geleden heeft genomen. Toen al kwam zij tot de slotsom dat "de toekomst van Zuid-Holland niet mijn toekomst zou zijn." Maar zij gaf er de voorkeur aan het rapport van de commissie-Van Dijk af te wachten en over de bevindingen van die commissie een debat met de staten te voeren. Deze commissie, onder voorzitterschap van oud-minister C. van Dijk, kwam afgelopen vrijdag tot het oordeel dat Gedeputeerde Staten in 1995 een ondeugdelijk en extreem riskant besluit hebben genomen om te gaan bankieren. Het geheime besluit was democratisch ontoelaatbaar, omdat het Provinciale Staten buitenspel zette. Leemhuis heeft afgelopen maandag minister Peper (Binnenlandse Zaken) laten weten ontslag te zullen nemen en hem gevraagd dat besluit 'door te geleiden naar de Koningin'. Volgens Leemhuis heeft de minister haar verzocht nog een 'beperkte tijd aan te blijven'.

In een eerste reactie op het aftreden van Leemhuis zei Peper vanochtend het besluit van de commissaris "te respecteren". Hij zei dat Leemhuis "het openbaar bestuur een dienst bewijst door nu te vertrekken" en prees het moment waarop zij die beslissing naar buiten had gebracht. "Ze is niet voortijdig weggelopen maar heeft ten overstaan van de Provinciale Staten haar besluit pas kenbaar gemaakt", aldus Peper.

De minister heeft de afgelopen weken verscheidene gesprekken met Leemhuis gevoerd en haar geadviseerd. Vorige week werd hem duidelijk dat ze wilde opstappen, hetgeen ze Peper uiteindelijk afgelopen maandag heeft gemeld. "Ik heb haar worsteling gezien", aldus Peper. Wel zei de bewindsman dat als Leemhuis had besloten toch aan te blijven hij "een indringend gesprek" met haar gevoerd zou hebben. Leemhuis zei vanochtend dat zij twee 'nevengeschikte' argumenten heeft voor haar vertrek. Enerzijds haar "gne voor de indringendheid van alle gebeurtenissen", waarmee zij doelt op de talloze onderzoeken van accountants van binnen en buiten, anderzijds de twee aangiften die uiteindelijk bij het openbaar ministerie zijn gedaan. "Het is gênant daar medeverantwoordelijk te zijn", aldus Leemhuis. Daarnaast is zij er van overtuigd dat - mocht zij aanblijven - "de zoektocht naar de onvolkomenheden van de commissaris der koningin voort zal gaan".

Peper stelde dat Leemhuis "nog enkele dagen, hooguit een week" in functie zal blijven. Dan zal er een waarnemer worden benoemd. Tijdens het debat nam ook de druk op provinciaal griffier Korff toe. Hij zou later een verklaring afleggen.

J. Heijkoop schaamt zich

Gedelegeerde Heijkoop zei vanochtend direct na het debat zijn functie beschikbaar te zullen stellen en nog niet te weten of hij aan zal blijven als gewoon lid van de Provinciale Staten. Ook hij zei zich te schamen voor de gebeurtenissen rond Zuid-Hollands bankiersrol en hoopte dat de bevolking snel weer vertrouwen in de politiek van Zuid-Holland heeft. "Ik kies daarbij nadrukkelijk niet voor de sorry-cultuur," aldus Heijkoop. Deze zomer stapte de gedelegeerde De Jong (Financiën/PvdA) al op naar aanleiding van de Ceteco-affaire, afgelopen maandag maakte zijn partijgenoot Wolf bekend het college te verlaten "om een inhoudelijk debat mogelijk te maken."

Wanneer ze niet waren opgestapt, waren provinciale staten onder anderen volgens VVD-fractieleider Aptroot met een motie van afkeuring gekomen. De Commissie-Van Dijk stelt dat het college van gedeputeerde staten, het dagelijks bestuur van de provincie, in zijn geheel verantwoordelijk is, maar dat een bijzondere verantwoordelijkheid ligt bij de portefeuillehouder Financiën en de ambtelijke top. De verantwoordelijke portefeuille-houder G. Brouwer (PvdA) verliet vlak voor de verkiezingen voor Provinciale Staten van maart dit jaar de actieve politiek en vertrok naar het adviesbureau KPMG. Daar staat zijn functie echter ook op het spel. De leiding van KPMG heeft laten weten een besluit te zullen nemen over zijn toekomst afhankelijk van de uitkomst van het debat in Provinciale Staten van vandaag.