Door onze correspondent
Harare/Johannesburg, 16 dec. ,,Ronduit sensationeel'' noemde de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken, Madeleine Albright, gisteren, op de slotdag, haar zesdaagse rondreis door Afrika bezuiden de Sahara.

,,Ik ben gekomen om te luisteren en ik heb geluisterd'', zei de minister. Haar doel van het weekje Afrika - de bezegeling van 'nieuwe bondgenootschappen' - was bereikt, aldus Albright.

Zij deed achtereenvolgens Ethiopië, Oeganda, Congo (ex-Zaïre), Rwanda, Angola, Zuid-Afrika en Zimbabwe aan. Met name in Zuid-Afrika viel haar bezoek in zeer goede aarde. Na een ontmoeting met vice-president Thabo Mbeki, de gedoodverfde opvolger van president Mandela, zei Albright dat beide partijen hun uiterste best hadden gedaan verschillen van mening te vinden, ,,maar we konden er geen ontdekken''. Zelfs het recente bezoek van Mandela aan de Libische leider Muammar Gaddafi werd met de mantel van wederzijds begrip bedekt.

In Zuidelijk Afrika wonen ongeveer 250 miljoen mensen, verdeeld over een twintigtal landen; de meeste daarvan kennen geen democratie of zijn alleen in naam democratisch. Albright liet in Pretoria doorschemeren dat de Verenigde Staten hoge verwachtingen hebben van Zuid-Afrika, de enige natie in de regio waar wel een volwaardig democratische regering aan de macht is. Zuid-Afrika, verreweg de belangrijkste economische macht in het gebied, moet in de ogen van de Amerikanen een voortrekkersrol vervullen in de politieke en economische ontwikkeling van Zuidelijk Afrika.

Albright en Mbeki bespraken hoe de 'cyclus van geweld' moet worden doorbroken die een aantal landen teistert, met name Rwanda, Congo (ex-Zaïre) en Angola. Zowel de VS als Zuid-Afrika wenden al hun invloed aan om nieuwe bloedbaden (Rwanda) of een volledige hervatting van de burgeroorlog (Angola) te voorkomen. Laurent-Désiré Kabila, de president van Congo, wordt door beide landen geprest mensenrechten en democratie serieus te nemen.

Gisteren had Madeleine Albright een van haar moeilijkste ontmoetingen, die met de Zimbabweaanse president Robert Mugabe. Zimbabwe dreigt af te glijden naar een politiestaat; juist vorige week werd de belangrijkste vakbondsleider gemolesteerd, vermoedelijk door leden van Mugabe's partij, en sloeg de politie een grote betoging met veel geweld uiteen. Albright hield Mugabe voor de mensenrechten te respecteren, hetgeen hij beloofde. De Amerikaanse minister zegde daarna een bedrag van 1,2 miljoen dollar toe voor droogtebestrijding en parlementaire hervormingen. Onder de laatste noemer vallen met name bezoeken van lokale politici aan de VS, alwaar ze onderricht in 'het vak' zullen krijgen.