NIEUWS | TEGENSPRAAK | SUPPLEMENT | AGENDA | ARCHIEF | ADVERTENTIES | SERVICE 




Overzicht eerdere
afleveringen


 TWEEDE KAMER
 STELLINGEN
 TWEEDE-KAMERLEDEN
 DISCUSSIE

Verkiezingssite

Het lidmaatschap van de Tweede Kamer moet worden gebonden aan een maximum aantal termijnen

Wil Verkerk - geen kandidaat:
,,Het is niet menselijk. Voor een Kamerlid is er vaak geen andere plaats onder de zon.''

Cees van Wingerden - geen kandidaat:
,,Maximaal twee termijnen. Als je langer in de Kamer zit, word je blind. Krijg je oogkleppen voor. Het is natuurlijk een voordeel dat je ervaring hebt, maar steeds bezig zijn volgens hetzelfde stramien is een nadeel. Het is goed als er nieuw bloed komt.''

Agnes van Ardenne-van der Hoeven - kandidaat, verkiesbare plaats:
,,Het stellen van termijnen is een zaak van partijen, en niet van de Kamer. Het mag nooit meer dan een richtlijn zijn, die je als partij met wijsheid hanteert.''

Anneke Assen - geen kandidaat:
,,In onze partij speelt dat heel erg. Als ik naar de lijst kijk, dan klopt daar helemaal niets van, dus de partij houdt zich niet aan haar eigen regels. Ik vind het wel goed om tegen mensen die al lang op hun post zitten, te zeggen: zou je niet eens plaats maken voor een ander. Ik denk dat je die vraag echt mag stellen. Het idee daarachter is dat mensen soms twintig, dertig jaar op een plek zitten en alles monopoliseren en zeggen: ik weet hoe het moet en anderen krijgen geen kans. Vernieuwing is goed.''

Marten Beinema - geen kandidaat:
,,Een partijbestuur moet de moed hebben om een Kamerlid duidelijk te maken dat hij er te lang zit. Dat kan na drie jaar zijn, dat kan ook na twaalf jaar.''

Pieter Jan Biesheuvel - kandidaat, verkiesbare plaats:
,,Een fractie heeft ook behoefte aan een zeker parlementair geheugen. Een "oude bal' zoals ik, die weet hoe het vroeger ging.''

Ank Bijleveld-Schouten - kandidaat, verkiesbare plaats:
,,Twaalf jaar een mooie termijn om te kijken of je nog meerwaarde hebt voor de fractie. Zo niet, dan is het goed naar iets anders uit te kijken.''

Kees Bremmer - kandidaat, verkiesbare plaats:
,,Kijk naar Bolkestein. Die zit hier al sinds 1977. Doet hij nu zo slecht?''

Wim van de Camp - kandidaat, verkiesbare plaats:
,,Je zou je eerder kunnen afvragen of er geen minimum moet komen. Je hebt al gauw vier jaar nodig om het te leren.''

Henk de Haan - kandidaat, verkiesbare plaats:
,,Een richtlijn zou kunnen zijn dat het Kamerlidmaatschap in principe gebonden is aan drie termijnen. Maar het moet geen enge, mechanische regel worden. Voor een Kamerlid dat uitstekend functioneert, zouden uitzonderingen mogelijk moeten zijn.''

Bob Heeringa - geen kandidaat:
,,Doorstroming is goed, maar ik ben niet voor harde criteria.''

Hans Hillen - kandidaat, verkiesbare plaats:
,,Gezag bouw je op in een reeks van jaren. Ja, dat mag ook als impliciete kritiek op het CDA en zijn huidige kandidaatstellingsprocedure worden verstaan.''

Maria van der Hoeven - kandidaat, verkiesbare plaats:
,,Sommige Kamerleden moeten na vier jaar vertrekken omdat ze het niet goed doen, maar er zijn ook Kamerleden die al drie termijnen goed werk verrichten. Graadmeter is het functioneren.''

Gerrit de Jong - kandidaat, misschien verkiesbare plaats:
,,Twaalf jaar als richtlijn is aardig, maar het moet geen ijzeren wet worden. Er zijn mensen die vijftien, zestien jaar in de Kamer zitten en heel wijs zijn en goed kunnen coachen. Dat soort mensen zijn onontbeerlijk in een fractie. Daarnaast denk ik dat je voor dit werk altijd een aantal jaren nodig hebt om op dreef te komen, gezag op te bouwen.''

Alis Koekkoek - geen kandidaat:
,,De actie van CDA-voorzitter Hans Helgers om de helft van de fractie te vernieuwen was volstrekt buiten proportie, dat is nergens voor nodig.''

Ad Lansink - geen kandidaat:
,,We zijn in het CDA bestempeld als dinosaurussen, omdat we langer dan twaalf jaar in de Kamer hebben gezeten. Ik heb dat als zeer beledigend ervaren, echt een schande!''

Gerd Leers - kandidaat, verkiesbare plaats:
,,Je moet jezelf afvragen: heb ik nog iets vernieuwends te brengen? In Duitsland ga je pas na 12 jaar in het parlement een beetje meetellen.''

Wim Mateman - geen kandidaat:
,,Steeds frisse koppen op de lijst bevordert de continuïteit van het CDA niet. Het brengt onrust.''

Maxime Verhagen - kandidaat, verkiesbare plaats:
,,Kandidaten moeten op hun functioneren worden beoordeeld. Sommigen worden steeds beter, anderen zijn na en paar jaar al opgebrand.''

Bert Bakker - kandidaat, verkiesbare plaats:
,,In zijn algemeenheid is het verstandig dit werk niet te lang te doen. Maar er zijn ook Kamerleden, die parlementarier zijn in hart en nieren. Zij bewijzen het parlement een grote dienst door lang Kamerlid te blijven.''

Bob van den Bos - kandidaat, onverkiesbare plaats:
,,De kiezer moet bepalen hoe lang iemand in de Kamer zit.''

Thom de Graaf - kandidaat, verkiesbare plaats:
,,Kijk naar Wim van de Camp (CDA). Heeft er al twaalf jaar opzitten, maar is de laatste jaren pas goed in de schijnwerpers gekomen. Zou die er nu ineens uitmoeten?''

Jan Hoekema - kandidaat, verkiesbare plaats:
,,Continuïteit is vaak kwaliteit, brengt kennis van procedures en goede oordeelskracht mee, dat is belangrijk.''

Hans Jeekel - kandidaat, onverkiesbare plaats:
,,Een maximum van drie termijnen lijkt me mooi.''

Joke Jorritsma-van Oosten - kandidaat, misschien verkiesbare plaats:
,,Ik vind niet dat je hier 25 jaar moet zitten, maar een maximum zou ik ook niet willen noemen. Wanneer je hier twee, drie termijnen zit, dan functioneer je optimaal, denk ik.''

Stefanie van Vliet - kandidaat, misschien verkiesbare plaats:
,,Ik denk dat drie termijnen het best is. In de eerste vier jaar kun je je werk opbouwen, dan kun je scoren in de tweede periode en afbouwen in de derde. Maar er zijn Kamerleden die al vijfentwintig jaar goed functioneren. Daarom moet je er geen regel voor de gehele Tweede Kamer van maken. Je moet het voor jezelf of per fractie afspreken.''

Paul Wessels - kandidaat, onverkiesbare plaats:
,,Ik maak in ieder geval nog geen half jaar vol. Maar het lijkt me niet goed als iemand langer dan twee periodes in de Kamer zit. Heel lang hetzelfde werk doen houdt bijna niemand vol. Zelfs een rentenier fluit niet meer na 25 jaar. Ook voor de doorstroming is het beter als mensen eerder afscheid nemen.''

Gerrit Ybema - kandidaat, verkiesbare plaats:
,,Het hangt van de kwaliteit van het Kamerlid af. Daar moet je niet dogmatisch in zijn. De vernieuwing, verjonging, van '94 vind ik geen succes. Gaat ten koste van de kwaliteit. Pas na twee periodes kun je oogsten, is mijn ervaring.''

Eimert van Middelkoop - kandidaat, verkiesbare plaats:
,,Het Kamerlid dient gebonden te zijn aan zo min mogelijk regels, zodat zijn onafhankelijkheid zo groot mogelijk is.''

Liesbeth Aiking-van Wageningen - geen kandidaat:
,,Je moet ervaring opbouwen. Ik weet nu ontzettend veel meer dan toen ik begon. Bij het CDA gaan mensen weg die in verschillende commissies hebben gezeten en een schat aan kennis hebben opgebouwd. Een enorme vergissing. Het is een vak, het Kamerlidmaatschap, en je leert het niet van de ene op de andere dag.''

Tara Oedayraj Singh Varma - kandidaat, verkiesbare plaats:
,,Je moet nieuwsgierig blijven. Twee termijnen is het beste, hoogstens drie, niet meer dan dat. Hoe langer je ergens zit, hoe luxer je positie wordt, je kunt er lui van worden.''

Paul Rosenmöller - kandidaat, verkiesbare plaats:
,,Een fractie moet een mengeling zijn van nieuw bloed en een collectief parlementair geheugen.''

Marijke Vos - kandidaat, verkiesbare plaats:
,,Een maximum is moeilijk wettelijk af te dwingen. GroenLinks is eigenlijk voor een maximum van twaalf jaar, maar voor mensen die iets bijzonders te bieden hebben zou er een uitzondering moeten worden gemaakt.''

Theo Hendriks - kandidatuur onbekend:
,,Het lidmaatschap moet worden gebonden aan de hoeveelheid levenservaring. Als je onvoldoende gereedschap hebt, ben je kwetsbaar en dus beïnvloedbaar.''

Karin Adelmund - kandidaat, verkiesbare plaats:
,,De PvdA zal nooit een vaste regel hanteren zoals het CDA.''

Sharon Dijksma - kandidaat, verkiesbare plaats:
,,Je moet in dat soort dingen niet rigide zijn. Jeltje van Nieuwenhoven bijvoorbeeld vervult bij ons een heel belangrijke rol in de fractie en het zou zonde zijn als Kamerleden na twaalf jaar per se zouden moeten vertrekken.''

Jaap-Jelle Feenstra - kandidaat, verkiesbare plaats:
,,Ik vind het goed als mensen na twee of drie perioden eens wat anders gaan doen en daarna als Kamerlid terugkeren.''

Servaes Huys - geen kandidaat:
,,Ik vrees dat als je te lang in de Kamer zit, je in een fuik terechtkomt; je een houding krijgt van 'dit hebben we al eens gehad'. Een soort bedrijfsmoeheid. Je moet altijd blijven openstaan voor geluiden, alert blijven.''

Arie de Jong - geen kandidaat:
,,Het wordt selectief gebruikt als gelegenheidsargument om van mensen af te komen. De meeste Kamerleden beleven daarentegen hun beste periode tussen het tweede en achtste jaar. Je moet over voldoende veerkracht beschikken om daarna nog door te gaan. Het is geen baan, maar een bestaan. Natuurlijk moet er altijd ruimte zijn voor doorstroming en nieuwe impulsen.''

Saskia Noorman-den Uyl - kandidaat, verkiesbare plaats:
,,Dat saneert zichzelf wel uit.''

Gerrit Jan van Oven - kandidaat, verkiesbare plaats:
,,Dat moeten de partijen zelf maar weten. Ik ben voor een maximale periode van 8 jaar, omdat daarna de vernieuwende kracht van Kamerleden afneemt. Korter dan acht jaar heeft geen effect, dan ben je nog niet ingewerkt en heb je te weinig kennis van zaken. Toch is het ook slecht om teveel nieuw bloed in je fractie te hebben. Ik mis de oude rotten als Ter Beek, Buruma, Van Traa _ zij hadden wezenlijke kennis die voor de hele club van belang was en dat scheelt enorm in je strategische kracht.''

Willy Swildens - kandidaat, verkiesbare plaats:
,,Het mag allemaal wel sprankelend en creatief zijn, maar je hebt ook nestoren nodig, mensen die als het ware het geheugen van de Kamer vormen. Het maximale aantal termijnen moet wel een discussiepunt zijn bij de kandidaatselectie, maar geen heilige regel.''

Gerrit Valk - kandidaat, verkiesbare plaats:
,,Je moet natuurlijk geen veertig jaar blijven hangen in de kamer. Er is ook een leven buiten de politiek. Je moet altijd kritisch blijven kijken of mensen nog een rol kunnen spelen. Ze moeten een meerwaarde hebben en gemotiveerd zijn.''

Margo Vliegenthart - kandidaat, verkiesbare plaats:
,,Is afhankelijk van de persoon.''

Henk Vos - geen kandidaat:
,,De partij moet kritischer zijn bij het samenstellen van de lijst en ervaren Kamerleden niet te snel afschrijven. Zo ondergraaf je de kwaliteit van de fractie.''

Jacques Wallage - kandidaat, verkiesbare plaats:
,,Nee, want anders was Joop den Uyl op een gegeven moment ook hardhandig verwijderd.''

Marjet van Zuijlen - kandidaat, verkiesbare plaats:
,,Een achterhaalde discussie. Het gemiddelde in de huidige kamer is 4,5 jaar. Het is goed dat er een paar mesnen zijn met heel veel ervaring. Ik ben blij dat Jeltje mag blijven.''

Leen van Dijke - kandidaat, verkiesbare plaats:
,,Ik vind het laf. Trouwens, hoe lang zit De Hoop Scheffer al in de Kamer?''

André Rouvoet - kandidaat, verkiesbare plaats:
,,Dat is een zaak van de kandidaten en de partijen zelf. Ik zie wel dat sommige mensen zich vastklampen aan hun blauwe zetels. Dat is wel een beetje beangstigend.''

Dick Stellingwerf - kandidaat, verkiesbare plaats:
,,Een Kamerlid moet zichzelf steeds afvragen of hij in een sleur is beland, ook de partij moet slijtageverschijnselen goed in de gaten blijven houden.''

Ron Meyer - kandidaat, misschien verkiesbare plaats:
,,Kamerleden hebben nogal de neiging om naast hun schoenen te lopen. Hoe langer je in de Kamer zit, hoe moeilijker het wordt om die comfortabele positie op te geven. Toch blijft de centrale vraag: functioneert hij of zij?''

Jet Nijpels-Hezemans - kandidaat, verkiesbare plaats:
,,Onzin. Kijk naar Lansink. Iedereen vindt dat hij uitstekend functioneert, en toch moet hij weg.''

Koos van den Berg - kandidaat, verkiesbare plaats:
,,Doorstroom kan goed zijn, maar de Kamer is geen doorstroomhuis vam politieke functies. Als iemand goed functioneert, zou het verkeerd zijn om degene op basis van termijnen weg te sturen.''

Remi Poppe - kandidaat, verkiesbare plaats:
,,Dat wordt bepaald door de kiezer.''

Jan Dirk Blaauw - kandidaat, verkiesbare plaats:
,,Je zou een Kamerlid een midterm-evaluatie moeten geven, zodat hij of zij aan het einde niet voor een verrassing komt te staan.''

Anke van Blerck - kandidaat, verkiesbare plaats:
,,2 ö 3 termijnen zou in zijn algemeenheid goed''

Clemens Cornielje - kandidaat, verkiesbare plaats:
,,Nieuw is niet altijd beter. De CDA-fractie zal straks zes mensen bevatten die er langer dan vier jaar zitten. Dat lijkt me niet goed. ''

Sari van Heemskerck Pillis-Duvekot - geen kandidaat:
,,Het is de vraag of je je dat als fractie kunt permiteren. Een fractie heeft strategen nodig en waterdragers.''

Henk van Hoof - kandidaat, verkiesbare plaats:
,,Mensen bouwen hun eigen maximum in en anders doet de partij dat wel.''

Margreet Kamp - geen kandidaat:
,,Mensen met een lange staat van dienst zijn belangrijk in de Kamer. Kwesties komen hier vrijwel nooit uit de lucht vallen. Ze hebben een voorgeschiedenis, ze keren met regelmaat terug. Uit dat collectieve geheugen van ervaren Kamerleden moet je kunnen putten om je werk goed te kunnen doen. Daar tegenover staat natuurlijk dat je ook doorstroming nodig hebt: nieuwe ideeën, een frisse blik. Kortom: het gaat om evenwicht.''

Ruud Luchtenveld - kandidaat, verkiesbare plaats:
,,Ik ben mordicus tegen dat soort afspraken. Dat is aan de kiezer om te bepalen.''

Jan Rijpstra - kandidaat, verkiesbare plaats:
,,Je zou een aantal mensen in de fractie naar de knelpunten kunnen laten kijken. Of functioneringsgesprekken kunnen invoeren. Dat betekent wel dat Kamerleden zich kwetsbaar moeten durven opstellen.''

NRC Webpagina's
9 april 1998

   Bovenkant pagina


NRC Webpagina's © NRC HANDELSBLAD (web@nrc.nl) APRIL 1998