Noord-Holland: Opnieuw in de schaduw
Om een uur of negen 's avonds was ze al een beetje sip. ,,Het worden achttien zetels, maar ik had op meer gerekend.'' Als om half twaalf net de definitieve uitslag bekend is, beent ze met een boodschappentas met bloemen naar de uitgang van het provinciehuis. Zestien zetels, geen winst, geen verlies. PvdA-lijsttrekker Ada Wildekamp heeft er de pest in. ,,Wat valt dit tegen. Onze kiezers hebben geëxperimenteerd en veel op GroenLinks gestemd. Dat heeft ons de winst gekost.''

Bij een van de verliezers in Noord-Holland staan de gezichten vrolijker. De VVD heeft vier zetels ingeleverd, maar is nog verreweg de grootste partij. De verhoudingen tussen de coalitiepartijen (VVD, PvdA en CDA) zijn intact gebleven, zodat een voortzetting voor de hand ligt. Lijsttrekker Henry Meijdam is formeel. ,,We gaan met plezier de onderhandelingen in. Alles staat open.'' Na enig aandringen wil hij wel toegeven dat ,,een frivole coalitie'' niet voor de hand ligt. ,,De huidige samenwerking is goed.''
Op de verkiezingsavond in Haarlem staan de provinciale politici net als tijdens de campagne in de schaduw van hun landelijke collega's. VVD-leider Hans Dijkstal wordt met bombastische muziek uit de film Rocky binnengehaald. Paul Rosenmöller van GroenLinks is nog niet binnen of hij weet een batterij camera's en fototoestellen op zich gericht. Bescheiden bewegen de Statenleden zich hier tussendoor. Aan het begin van de avond spreekt iedereen nog over de lage opkomst, als de uitslag er om half twaalf is, lijkt dat vergeten. Alleen commissaris van de koningin Van Kemenade blijft de opkomst steevast ,,betreurenswaardig'' noemen.
CDA-lijsttrekker Bob Verburg laat zich al vroeg in de avond feliciteren, terwijl er nog geen provinciale uitslag bekend is. ,,Ik weet het al. Het landelijke percentage min zeven procent. Dat is voor ons altijd zo. We hebben het goed gedaan.'' Aan het eind van de avond krijgt hij meer dan gelijk. Het CDA heeft een zetel winst geboekt. In de wandelgangen wordt gefluisterd dat het CDA heeft geprofiteerd van het ,,Enneüs-effect''. Het overlijden van voormalig CDA-leider Heerma zou sympathie en stemmen hebben opgeleverd. Maar niemand zegt het hardop.
GroenLinks-lijsttrekker Kees Bodelie rekent halverwege de avond voorzichtig op negen zetels, een winst van drie. Aan het einde van de avond zijn het twaalf zetels geworden. Daarmee is ook het zelfvertrouwen van Bodelie toegenomen. ,,We hebben in de Staten gewoon ontzettend veel bereikt. Negen belangrijke moties zijn aangenomen.'' Scheidend PvdA-Statenlid M. Heeremans complimenteert GroenLinks. ,,Ze hebben het goed gedaan, vaak hun hart laten spreken en veel initiatieven genomen.'' In het stemhokje heeft haar vinger ,,even gebeefd''. Zou ze GroenLinks stemmen? Ze heeft het niet gedaan, zegt ze.
GroenLinks is met de twaalf zetels een machtsfactor van betekenis geworden in Noord-Holland. Door het grote verlies van D66 zal de oppositie vooral van GroenLinks moeten komen. Vrijwel niemand rekent erop dat deze partij in Gedeputeerde Staten zal komen. ,,Een paars-groene coalitie met PvdA en VVD lijkt me wel wat'', zegt Bodelie met een glas wijn in de hand. Maar dan: ,,Ik geloof daar eigenlijk helemaal niet in''. Schiphol zal dat in de weg staan. Bodelie: ,,De milieugrenzen van 1995 zijn voor ons heilig. Daar zullen we niet vanaf wijken.'' Waarmee hij samenwerking met de VVD vrijwel onmogelijk maakt.
De vraag voor de PvdA is of ze niet eens moet proberen GroenLinks bestuursverantwoordelijkheid op te dringen. Daarmee zou de partij zich niet meer zo gemakkelijk ten linkerzijde van de PvdA kunnen profileren. Wildekamp heeft nog niet diep over dit soort strategieën nagedacht. En ze heeft er ook niet al te veel zin in. ,,Ik wil graag naar huis.'' Dan loopt ze met haar boodschappentas met bloemen naar buiten.
HERMAN STAAL
|