Laat ik het maar meteen zeggen. Leuven mist de stedelijke uitstraling van Antwerpen, de historische aantrekkingskracht van Brugge en het cultureel verantwoorde leven van die andere Vlaamse universiteitsstad: Gent. Leuven is met 88.000 inwoners de vierde stad van Vlaanderen. Leuven leeft van de befaamde Katholieke Universiteit, de grootste werkgever van de stad, op de voet gevolgd door de brouwerij van Stella Artois.

Het 475 jaar oude bolwerk van intellectueel gezag heeft ook de geschiedenis en de indeling van de stad grotendeels bepaald. De oude colleges zijn vergroeid met het stratenplan en bieden hier en daar een snelle doorsteek naar de achterliggende wijken.

Het mooiste 'doorloop-college' is het Pauscollege aan het Hogeschoolplein.

Het gebouw, gesticht door de uit Nederland afkomstige paus Adrianus IV, heeft een strakke binnenplaats en een onbeschrijfelijke rust. Dit is barok. Latere gebouwen zijn opgetrokken in de stijlen van het classicisme, de renaissance of rococo. Tel hierbij de neogotiek op, waarvan Leuven is vergeven, en je bent hier in een architecturaal paradijs.

De meeste colleges bevinden zich in de Naamsestraat. Ook hier mag overal vrijelijk over de cour worden gelopen. Het Atrechtcollege op nummer 63 geeft aan de achterzijde toegang tot het stadspark. In de voortuin herinnert De Boom van Groot Verdriet aan de tijd dat hier uitsluitend meisjesstudenten woonden, streng afgescheiden van verliefde jongens. De boom leeft op tranen.

Het mooiste stukje Leuven is het Groot Begijnhof, eigendom van - jawel - de universiteit. Een hofje is het beslist niet. Gastdocenten uit het buitenland hebben het voorrecht te mogen wonen in een prachtig gerestaureerd dorpje met een middeleeuws karakter. Nergens ruikt het naar kitsch, tenzij er een geparkeerde auto voor de deur staat.

Zonder de universiteit zou Leuven het niveau van Zwolle niet overstijgen. De aanwezigheid van studenten vormt de levensader van de horeca. De Oude Markt van Leuven wordt door de vele cafés de langste toog van Europa genoemd. En de Muntstraat lijkt in dit opzicht één lange eettafel te zijn.

Ondanks de rijke geschiedenis en de talloze historische panden beschikt Leuven niet over de ruimte om belangrijke tentoonstellingen in te richten.

Bezoekers van grotere evenementen krijgen daarom meestal een passe-partout om in diverse kerken en aula's (van de universiteit) een expositie te bekijken. Ach, Leuven wil zo graag lijken op Antwerpen, Brugge of Gent, zelfs de Hogesnelheidstrein moet binnenkort bij het verbouwde stationnetje van Leuven stoppen. Het zal weinig uitmaken. Brussel ligt immers dertig kilometer verder. Juist de provinciale kleinschaligheid geeft de stad Leuven zijn charme.

Piethein Burmanje

NRC Webpagina's
6 APRIL 2000

Brussel

Antwerpen

Luik