Door onze redacteur KEES VERSTEEGH
DEN HAAG, 27 JAN. Minister Sorgdrager moet morgen de Tweede Kamer overtuigen dat ze de gezagscrisis bij justitie zal oplossen. Maar veel kan ze niet doen.

Hoe kan een conflict tussen een minister en haar ambtenaren worden beslecht tijdens een Tweede-Kamerdebat waaraan één van de twee strijdende partijen niet meedoet. Daags voor het debat over de gezagscrisis bij Justitie lijkt het antwoord ver weg. Er tekent zich een situatie af waarbij de politici het onderling eens zijn over het primaat van de politiek, terwijl de betrokken ambtenaren elkaar juist hebben gevonden in een gedeelde wrok tegen hun politieke chef. De twee hoofdrolspelers, de politica Sorgdrager en de "super-ambtenaar' Docters van Leeuwen, lijken elkaar vooral schade te kunnen berokkenen. Nadat zowel premier Kok als de fractievoorzitters van PvdA en VVD dit weekend Sorgdrager hebben opgeroepen de gezagscrisis krachtdadig op te lossen, is er de minister alles aan gelegen morgen een aantal krachtige maatregelen te kunnen aankondigen. Daarom had ze zondagmiddag al haar tegenspeler, Docters van Leeuwen, uitgenodigd voor wat haar secretaris-generaal een "ernstig gesprek' noemde op het ministerie. Mede omdat Docters van Leeuwen voorzag dat hij in dat gesprek, dat gistermiddag om vier uur had moeten plaats vinden, met onmiddellijke ingang op non-actief zou worden gesteld, meldde hij zich enkele uren voor de geplande aanvang ziek. Daardoor kon Sorgdrager gisteren wel een zeer kritische brief over Docters aan de Kamer schrijven, maar kan ze morgen geen harde maatregelen tegen de "super-PG' aankondigen. Een tweede omstandigheid die de mogelijkheden tot daadkracht niet vergroot, heeft te maken met de positie van procureur-generaal Steenhuis. Sorgdrager moet nog zeker een week wachten op een door haar gevraagd advies van een tweehoofdige commissie over wat er moet gebeuren met de Groningse topambtenaar, die de schijn van belangenverstrengeling op zich heeft geladen. De vraag is of "schijn' voor een ambtenarenrechter genoeg reden is voor ontslag. Ook loopt de minister het risico in één keer alle PG's kwijt te raken, als de rest van het college zich schaart achter Docters en Steenhuis.

Verder bestaat op het departement onzekerheid wie allemaal het slachtoffer van een eventueel ontslaggolfje wordt. Deze situatie kan een schadelijk effect hebben op de ambtelijke informatiestroom naar de minister, zodat deze ,,in een informatievacuüm dreigt te gaan zwemmen'', zoals een adviseur van het ministerie het uitdrukt. De minister heeft naar verluidt steeds sterker de neiging zich te verlaten op twee van haar naaste adviseurs: haar persoonlijk voorlichtster A. Stordiau en secretaris-generaal H. Borghouts.