Het Huis met de Dolende Geesten

In Huize Cornax in de Haagse stationsbuurt wonen 35 schizofrene mannen. Het vervallen pension, gerund door een oer-Haagse familie, voldoet aan geen enkele eis, maar wordt gekoesterd door de gemeente. De mannen kunnen nergens anders heen. Vermaatschappelijking. Zo heet het overheidsbeleid om psychiatrische patiënten buiten de muren van een inrichting te laten wonen. Het is deels ideologie, deels geldgebrek. Maar niet alle patiënten kunnen daarmee leven.

Door Petra de Koning, Fotografie Jürgen Huiskes

Het was vier uur 's middags, op een vrijdag in het voorjaar, en Oscar Verkade lag nog op bed. Hij had de dekens ver over zich heen getrokken. 's Nachts sliep hij slecht. Oscar was bang. Hij zou, dacht hij, worden opgehaald door mannen in een limousine, hij zou met een bijl worden afgemaakt of sterven onder de guillotine.

Meestal zat hij 's nachts in de douche en las de bijbel. De pensionhouder van Huize Cornax, waar Oscar woonde, liet hem iedere ochtend uitslapen. Rond lunchtijd kwam Oscar beneden. Maar deze vrijdag niet. Om vier uur ging de pensionhouder kijken. Oscar lag met zijn gezicht op zijn handen. Zijn hielen waren blauw, zijn oren grijs, er zat bloed aan zijn mond. Oscar was dood.

De politie, zou de pensionhouder later vertellen, dacht dat Oscar nog leefde. Zijn lichaam was warm. 'Maar Oscar had in het zonnetje gelegen.'

Oscar was een stevige man, vijfendertig jaar. Hij was schizofreen. Bijna voortdurend had hij wanen, ook al kreeg hij de maximale dosis antipsychotica. En hij was verslaafd, hij gebruikte heroïne, cocaïne, amfetamine.

Huize Cornax is een mannenpension in de Haagse stationsbuurt. Voor ruim zevenhonderd gulden in de maand hebben de bewoners een bed en drie keer per dag eten. De meesten zijn psychiatrisch patiënt, ze hebben vaak jaren in een kliniek gewoond. Nu krijgen ze hun medicijnen van de pensionhouder, hij beheert hun uitkering en deelt iedere ochtend zakgeld uit. Eén keer in de week komen verpleegkundigen langs om te kijken hoe het met de mannen gaat. Ze zijn 'vermaatschappelijkt'. Zo heet het beleid van het ministerie van VWS om psychiatrische patiënten buiten de muren van een instelling te laten wonen, in een stad of dorp. De bedoeling is dat ze 'onafhankelijker' en 'zelfstandiger' worden, als ze tussen gewone mensen leven.

Maar de patiënten in Huize Cornax gaan nauwelijks om met mensen die niet ziek zijn. Ze lopen met andere pensiongasten over straat, of ze brengen de dag door in het Sterhuis, een dagactiviteitencentrum voor psychiatrische patiënten.

Oscar Verkade woonde al zes jaar in Cornax. Soms probeerde een van de andere bewoners hem te helpen, omdat Oscar zieker was dan de anderen. Hij legde zijn handen op Oscars oren en riep boeh, hij dacht dat hij de stemmen in Oscars hoofd verjoeg en ze opving in zijn handen. 'Maar even later zat Oscar gewoon weer met die stemmen te ouwehoeren.'

Lees morgen verder in M, het maandelijkse magazine van NRC Handelsblad

En verder in M:
Cool Kids. Rotterdammertjes uit de Rotterdamse Coolwijk fotografeerden elkaar. De Rotterdamse schrijver en tv-maker Wilfried de Jong maakte er een kort verhaal bij.

Tien jaar stand up comedy in Amsterdam: hard, snel en politiek niet correct. De geschiedenis van Comedytrain en Toomler.

Anil Ramdas doopte zich tijdens het gigantische religieuze festival Kumbh Mela met het water van de Ganges. 'Ik ben nog nooit zo dicht bij heiligheid geweest.'