Dossier Desert Fox

Nieuws

Achtergrond

Documenten

Door een onzer redacteuren
ROTTERDAM, 17 DEC. Terwijl de traditionele bondgenoten van de Verenigde Staten in ingetogen bewoordingen steun uitspreken voor de aanvallen op Irak, hebben Rusland, China en ook Iran scherp afwijzend gereageerd. Secretaris-generaal Kofi Annan van de Verenigde Naties sprak over ,,een trieste dag voor de VN, voor de wereld en ook voor mij persoonlijk''.

In een gisteravond in Parijs uitgegeven regeringsverklaring staat dat Frankrijk ,,de escalatie betreurt die heeft geleid tot de Amerikaanse aanvallen tegen Irak, en de ernstige humanitaire gevolgen die die kunnen hebben voor het Iraakse volk''. Maar in de verklaring wordt ook vastgesteld dat de Iraakse autoriteiten niet de bereidheid hebben getoond tot volledige medewerking met de VN-wapeninspecties. De Duitse minister Rudolf Scharping zei vanochtend in Brussel, waar hij deelneemt aan de halfjaarlijkse ontmoeting van NAVO-ministers van Defensie, dat zijn land duidelijk heeft laten blijken politieke steun te geven aan de benadering van de VS. ,,We vinden dat Saddam Hussein moet voldoen aan de VN-resoluties. Dat heeft hij niet gedaan, daarom draagt hij de verantwoordelijkheid.''

De Russische president Jeltsin heeft onmiddellijke stopzetting van de aanvallen geëist, die hij ,,onaanvaardbaar'' noemde. Op televisie waarschuwde hij vanochtend voor ,,dramatische gevolgen voor de stabiliteit in de hele regio'', maar hij ging niet zover als eerder dit jaar, toen hij waarschuwde dat een aanval op Irak ,,een Derde Wereldoorlog'' zou ontketenen. Premier Primakov, een goede bekende van Saddam Hussein, benadrukte dat Irak de aanvallen ,,niet heeft uitgelokt''. Uit protest schort het Russische parlement ratificatie van de START II-akkoorden over ontmanteling van kernwapens op.

Een scherpe veroordeling komt ook uit Iraks buurland en traditionele vijand Iran. ,,Iran veroordeelt de aanvallen die alleen maar het lijden van het Iraakse volk vergroten en de instabiliteit in de regio verder doet toenemen'', aldus een woordvoerder van het ministerie van Buitenlandse Zaken op de radio. ,,Iran is tegenstander van het verscheuren van Irak.'' Volgens de onlangs aangetreden premier van Libanon, Selim al-Hoss, moeten de VS hun acties stopzetten om te laten zien dat ze een evenwichtige Middenoosten-politiek voeren. ,,We zijn verbaasd om te zien dat alleen Israel in deze regio geen beperkingen krijgt opgelegd en de vrijheid behoudt massavernietigingswapens te houden.''

Nederland vindt de actie tegen Irak ,,onvermijdelijk en onontkoombaar''. Dit heeft minister Van Aartsen (Buitenlandse Zaken) gezegd. De grote fracties in de Tweede Kamer zijn het daarmee eens. Alleen GroenLinks en de SP wijzen de actie af.

Volgens minister Van Aartsen heeft Irak opnieuw alle afspraken geschonden over de wapeninspecties. Het is nu ,,een tragedie en een nederlaag voor de diplomatie dat geweld noodzakelijk is geworden'', aldus de minister. Hij ziet de komst van een ander regime in Irak als ,,uiteindelijk doel'' van de actie, waarover de Nederlandse regering gisteravond circa half negen werd ingelicht.