Dossier Desert Fox

Nieuws

Achtergrond

Documenten

Door MENNO STEKETEE
ROTTERDAM, 21 DEC. ,,Een aantal van onze doelen leek van weinig betekenis.'' De bemanningen van de Britse Tornado-gevechtsvliegtuigen die bombardementsvluchten uitvoerden op Iraakse doelen zijn niet overtuigd van het nut van hun aandeel in operatie Desert Fox. ,,Hebben we iets bereikt?'' aldus een van hen in de Daily Telegraph vanochtend, ,,Veel van ons denken van niet.''

Ook tussen de regels van de officiele berichtgeving van het Amerikaanse ministerie van Defensie valt te lezen dat het nachtelijke luchtoffensief, dat duurde van donderdag tot en met zaterdag, minder vruchten heeft afgeworpen dan de strategen zich hadden voorgenomen. Zo hadden de 650 luchtacties en 415 kruisraketten volgens het Pentagon slechts 73 van de 96 doelen op de lijst schade toegebracht. Deze waren ,,verzwakt'', een term waaronder tevens lichte schade valt. Bovendien waren daar ongeveer dertig 'luchtverdedigingsdoelen' bij, nauwelijks pijlers te noemen van het bewind van Saddam Hussein. Immers, de Amerikaanse en Britse vliegtuigen hadden in het kader van het handhaven van de no fly-zones al jarenlang vrij spel boven Irak.

Het programma voor de ontwikkeling en productie van massavernietigingswapens van Irak zou ,,jaren vertraging'' hebben opgelopen. Admiraal Stanley Arthur, bevelhebber over alle marinestrijdkrachten tijdens de Golfoorlog in 1991, weerspreekt dit in de New York Times. ,,We hebben het, denk ik, over maanden.'' De Britse Tornado's zouden bij een aanval op de Al Tallil-luchtmachtbasis in Zuid-Irak een reeks onbemande vliegtuigen hebben vernietigd die met biologische wapens in dit geval anthrax: mond-en-klauwzeer zouden kunnen worden uitgerust. Militaire analisten wezen erop dat - als het al waar is - de hiervoor gebruikte Tsjechische trainingsvliegtuigen geen enkele kans zouden maken het luchtruim van de buurlanden te bereiken. Ze zouden onmiddellijk worden neergehaald.

De gemengde resultaten van de bombardementen hebben verschillende oorzaken. Algemeen wordt aangenomen dat Irak de resterende biologische en chemische wapens of de apparatuur en grondstoffen voor de aanmaak daarvan, goed heeft verstopt, bijvoorbeeld in de kelders van ziekenhuizen of moskeeen. Dergelijke doelen zijn, om burgerslachtoffers te vermijden, van de doellijst gehouden. De Iraakse militairen wisten uit eerdere ervaringen dat de bommenwerpers deze locaties links zouden laten liggen.

Maar ook van de doelen die wel zijn geraakt kazernes van de Republikeinse Garde, hoofdkwartieren van de inlichtingendiensten is het de vraag of niet slechts het onroerend goed in puin is gelegd. Dat ook veel personeel en waardevolle apparatuur is getroffen, is op zijn minst twijfelachtig.

De afgelopen acht jaar sinds de Golfoorlog hebben de Irakezen zich meesters betoond in het misleiden van de Westerse inlichtingendiensten, inclusief hun fotoverkenningssatellieten en U-2 spionagevliegtuigen. Volgens de voormalige VN-inspecteur Scott Ritter, geciteerd in de New York Times, werd belangrijke apparatuur onmiddellijk weggehaald bij dreigende luchtacties en onder camouflagenetten verstopt in dadelplantages en in woonwijken. Ook het wapentuig van de Republikeinse Gardisten is niet eenvoudig te raken. ,,Zij parkeren hun tanks niet in nette rijtjes zodat de bommenwerpers ze zomaar kunnen vernietigen,'', aldus Ritter, ,,Ze verspreiden hun tanks over kilometers en nog eens kilometers terrein.'' Ritter zegt de kazernes die enkele dagen terug zijn getroffen, al eens te hebben geinspecteerd. ,,Ze bevatten oude uniformen, oude munitie en stinkende latrines.''