Dossier Desert Fox

Nieuws

Achtergrond

Documenten

Palestijnen betogen tegen de Amerikaanse aanvallen op Irak. Ze brengen de Palestijnse leider Arafat, die vier dagen geleden president Clinton ontving, in een moeilijk parket.

Door onze correspondent CAROLINE DE GRUYTER

JERUZALEM, 18 DEC. Uit woede over de Amerikaanse luchtaanvallen op Irak zijn gisteren en vandaag duizenden Palestijnen de straat opgegaan. De demonstranten, meest schooljeugd, schreeuwden leuzen als ,,Clinton jij lafaard, ga rokkenjagen!'' en ,,Dood aan Amerika''. Zij verbrandden dezelfde Amerikaanse vlaggen die het Palestijnse Gezag hun eerder deze week had gegeven om de Amerikaanse president in Gaza en Betlehem welkom te heten. Zij riepen de Iraakse leider Saddam Hussein op om, net als in 1991, Scuds op Israel af te vuren. In sommige steden raakten zij slaags met Israelische soldaten. In Ramallah werd een Palestijn door Israelische kogels gedood. ,,Ik kan niet begrijpen waarom Amerika met twee maten meet'', zegt Rula, een 16-jarige demonstrante die in Betlehem stond toe te kijken hoe schoolgenoten Israelische soldaten met stenen bekogelden. ,,Als Saddam zich niet aan VN-resoluties houdt, krijgt hij slaag. Als Israel VN-resoluties aan zijn laars lapt, doet Amerika niets. Iedereen weet dat UNSCOM met de Mossad samenwerkt.'' Anders dan in februari, tijdens een vorige Irak-crisis, heeft PLO-leider Yasser Arafat de demonstraties niet verboden. Maar dat die hem in een moeilijk parket brengen, is duidelijk. Hij kan de straat niet negeren, maar wil zijn kersverse warme banden met het Witte Huis evenmin verspelen. Als uiting van die moeizame spagaat zwijgt hij zelf in alle talen, en roept bij monde van zijn medewerkers op tot een ,,diplomatieke oplossing''. Nog maar vier dagen geleden ontving Arafat in Gaza Bill Clinton, die als eerste Amerikaanse president op Palestijnse grond zei dat de Palestijnen vrij zijn hun ,,eigen lot te bepalen in eigen land''. Arafat beschouwde dat als een verholen erkenning van de Palestijnse staat die hij op 4 mei volgend jaar wil uitroepen.

,,Voor het eerst'', zei een Palestijn in Gaza, ,,laat Amerika merken dat het niet alleen Israel steunt maar ook ons.'' Tijdens de Golfoorlog van 1991 koos Arafat de kant van Irak. Dat kostte hem, behalve zijn geldschieters in de Golf, ook het weinige krediet dat hij in Amerika had. Eindelijk heeft hij, mede dankzij Israels onverzoenlijke houding in het vredesproces, zijn reputatie in Washington min of meer gerepareerd, en lijkt Amerika bereid ook Israel onder druk te zetten in het vredesproces. En nu verbrandt zijn volk weer Amerikaanse vlaggen, en bestookt de Israelische premier de buitenlandse pers met e-mails over de allianties tussen het Palestijnse Gezag en voor Israel vijandige staten als Irak.

De demonstranten vormen een fractie van de totale Palestijnse bevolking hier van zo'n drie miljoen, maar zij vertegenwoordigen een sentiment dat eenieder deelt. Gisteren, op een receptie in Jeruzalem, beschimpten Palestijnse notabelen met een glas wijn in de hand de Amerikaanse president in even harde bewoordingen als de jongens op straat. ,,Akkoord'', zei een parlementslid dat vorige week nog al zijn Amerikaanse connecties bewerkte om aan te zitten aan de lunch met Clinton in Gaza, ,,Clinton was aardig voor ons in Gaza. Maar dat zijn woorden. Als het op daden aankomt, loopt hij weer over de Arabieren heen.'' Arafat probeert de schade zoveel mogelijk te beperken. In Gaza liet hij schoolmeesters lege melkflessen uitdelen om te onderstrepen dat de demonstrerende kinderen solidair zijn met het Iraakse volk dat onder de sancties lijdt, en niet met Saddam. Hij zond voorts een bemiddelaar naar Bagdad, en droeg Palestijnse kranten op om zowel de bombardementen te veroordelen als Irak op te roepen zich aan de VN-resoluties te houden. Zelf reisde hij gisteren naar Jordanië, waar hij volgens een analist ,,van kroonprins Hassan goede adviezen kreeg over hoe je, als voormalig bondgenoot van Irak, langzaam een meer gematigde houding kunt innemen zonder je volk of de Amerikanen voor het hoofd te stoten''. Hoe moeilijk dat evenwicht is, blijkt wel in Gaza. Daar hangen nog de spandoeken die het Palestijnse Gezag vorige week liet maken voor Clinton: ,,Long Live The US-Palestinian Friendship''. Daaronder schreeuwden gisteren jongeren: ,,Dood aan Clinton!''