De toegang van parlementariërs tot internet wordt sinds het najaar van 1998 gefilterd. Er zijn Kamerleden die vinden dat zij hierdoor worden belemmerd in hun werk.

Door MARIE-JOSÉ KLAVER

AMSTERDAM, 21 JULI. Het Tweede-Kamerlid Bert Bakker (D66) heeft al een paar keer om "onnaspeurbare redenen" een website niet kunnen bezoeken. "Ik zocht een keer iets over fietsen en een Engelstalige website die ik wilde opvragen werd tegengehouden door het filter."

Omdat er veel "oneigenlijk gebruik" werd gemaakt van de internetverbinding, is destijds besloten een filterprogramma te plaatsen, zegt voorlichter H. Mulders. "Er werden dingen gedaan die niets met het werk te maken hadden." Hij benadrukt dat het geen censuur betreft. Volgens Mulder is de maatregel om de internetverbinding te filteren alleen genomen om de servers (centrale computers) van de Kamer te ontlasten. Het is volgens hem maar "twee of drie keer" voorgekomen dat een Kamerlid een website niet kon bezoeken. "Dat valt nog wel mee."

Waarom Agnes Kant (SP) onlangs enkele webpagina's van het onderzoeksproject 'Drugs and Democracy' van het in Amsterdam gevestigde internationale onderzoeksbureau Transnational Institute (TNI) niet mocht bezoeken, weet Mulders niet. "Drugs is niet een woord waarop we filteren."

De Tweede Kamer gebruikt een zelfgemaakt filterprogramma, vertelt André van der Meer van de automatiseringsafdeling van de Tweede Kamer. Het programma werkt met een lijst met verboden woorden en kijkt of die op webpagina's en -adressen voorkomen. Het gaat volgens hem om woorden die met seks en porno te maken hebben. De lijst is niet openbaar.

Hij is niet verbaasd dat zo nu en dan websites die niets met seks te maken hebben, worden geblokkeerd. "Het is een vrij grofmazig ding. Er zitten wat kreukels in."

De Kamerleden Kant en Bakker vinden dat het filtersysteem hun werk belemmert en volgens hen komen onterechte blokkades van sites vaker voor dan de twee of drie keer die Mulders noemt. Kant: "Het is mijn fractiemedewerkers en mij nu al heel vaak overkomen dat we bepaalde websites niet kunnen bezoeken. Bijvoorbeeld die van de links-radicale tijdschriften Ravage en Radikal. Een tijdlang werd alles van de provider XS4ALL geblokkeerd", zegt Kant. Van der Meer van de automatiseringsafdeling bevestigt dat XS4ALL, dat 15.000 particuliere homepages en 10.000 zakelijke websites herbergt, geblokkeerd was, maar zegt dat de blokkade al na een dag was opgeheven. Binnenkort komt er in de Tweede Kamer een nieuw filterprogramma. Volgens Van der Meer wordt momenteel het programma X-Stop bestudeerd.

Als een Kamerlid op een website stuit die geblokkeerd wordt, kan hij of zij de automatiseringsafdeling bellen om te vragen of de site toegankelijk wordt gemaakt. Kant vindt dat dit drempelverhogend werkt. Bakker zou graag chatprogramma's als ICQ willen installeren om met kiezers te kunnen praten. Nu mag dit niet. Bakker: "Europarlementariër Lousewies van der Laan houdt regelmatig chatsessies. Ik kan daar nooit bij zijn."

Filteren is bij de Nederlandse overheid geen gemeengoed. De internetverbinding van de Eerste Kamer wordt niet gefilterd. Op één van de vijf ministeries die zijn aangesloten bij Nederland gaat digitaal - een initiatief om het gebruik van informatie- en communicatietechnologie te stimuleren - wordt filtersoftware gebruikt. Bij Economische Zaken worden sites over seks en hacken tegengehouden. Welk merk filter er wordt gebruikt, wil de woordvoerder niet zeggen. "Er zijn ook programma's die de filters kunnen tegengaan."

In de Verenigde Staten, waar de meeste filterprogramma's vandaan komen, is filteren omstreden. Uit onderzoek blijkt dat de meeste filters erg onnauwkeurig zijn en te veel tegenhouden. Het programma X-Stop bijvoorbeeld, dat misschien in de Tweede Kamer wordt geïnstalleerd, blokkeerde de krant San Jose Mercury News, de kunstgalerie van de universiteit van Illinois, een centrum voor blinde kinderen en informatie over borstkanker en psychologie. Zoals het filter van de Tweede Kamer per ongeluk alle sites van internetaanbieder XS4ALL blokkeerde, houdt X-Stop 68 procent van alle homepages van studenten (eindigend op het domein.edu) tegen, zo blijkt uit een onderzoek van de Amerikaanse jongerenorganisatie Peacefire.