Dossier Euro

Nieuws

De invoering van de euro

De koers van de euro

Europese Centrale Bank

Economische en Monetaire Unie

Meningen

Feiten en cijfers

Links

Postbodes bezorgen euronieuws

Griekenland kwam pas laat in de eurozone, maar maakt weinig haast met de nieuwe munt. Met improvisatie moet worden bereikt wat de Grieken met planning niet kunnen. "Als we eerder lid waren geworden, hadden we ook tot het laatst gewacht."

Door onze redacteur REINOUD ROSCAM ABBING

ATHENE, 15 FEBR. Het hart van de Griekse geldproductie even buiten het centrum van Athene doet eerder denken aan Las Vegas dan aan Fort Knox. Zeven muntmachines spuwen onder constant geratel nieuwe euromunten uit. Net geproduceerde munten blijken, als de bezoeker even mag graaien in een bak versgeworpen 2-eurostukken, een overeenkomst te hebben met pasgebakken brood: beide zijn warm. Nog acht muntmachines zijn in bestelling bij fabrikant Schuler in Duitsland. In totaal moeten de Grieken eind dit jaar kunnen beschikken over 1,6 miljard euromunten.

Elders in het gebouw maakt de gedachte aan Las Vegas plaats voor het idee in Washington te zijn. Klopt, zegt Alexis Karmiris, plaatsvervangend directeur drukkerij, "ons gebouw is een kopie van de Amerikaanse gelddrukkerij, inclusief de grote ramen op het noorden". We kijken vanachter glas naar de productiehal beneden. Vel na vel met het rode 20-eurobiljet komt uit twee van de drie drukpersen. De derde 'Intagliocolor 8' wordt klaargemaakt voor de productie van 10- eurobiljetten. "Het drukken van een biljet kost in totaal twintig dagen", legt Karmiris uit. "En we kunnen maar één denominatie tegelijk maken."

Griekenland is pas sinds 1 januari van dit jaar officieel lid van de eurozone, maar het moet mèt de andere elf landen op 1 januari volgend jaar de chartale omschakeling maken. Bij de drukkerij-annex- munt van de Griekse centrale bank is een race tegen de klok begonnen. Hoewel de ministers van Financiën van de eurozone hebben beslist dat alle deelnemende landen hun eigen biljetten moeten kunnen drukken en hun eigen munten slaan, gaat dat voor Griekenland niet op. Volgens Karmiris, tevens fungerend voorzitter van de Banknote Printer's Conference, de club van gelddrukkers, wisselen Europese drukkers nu onderling orders uit voor de zeven denominaties van het eurobiljet. Een deel van de Griekse biljettenproductie is uitbesteed aan Duitsland en Nederland (bij Joh. Enschede); ook de munten zullen deels elders worden geslagen. "We hebben maar één jaar in plaats van drie zoals de andere landen", zegt Karmiris. "We moeten dus wel poolen met andere landen."

Het vervaardigen van euro's is maar een deel van de ingrijpende logistieke operatie waarvoor de muntomwisseling Griekenland stelt. De distributie van het nieuwe geld is in het Griekse eilandenrijk "een nachtmerrie", liet een medewerker van de munt zich tijdens een rondleiding ontvallen. In het hoofdkantoor van Bank van Griekenland, waar de beveiliging van het personeel nog strenger lijkt dan die van het geld, wil vice-gouverneur Nikolas Garganas van de centrale bank dat wel iets nuanceren. "Ik onderschat de ernst van dit probleem niet - iedereen is wel bezorgd." Maar volgens Garganas is de infrastructuur in orde. De 27 filialen van centrale bank en de meer dan vijfhonderd kantoren van de (particuliere) Nationale Bank van Griekenland worden bij de distributie ingeschakeld.

De inzet van banken lijkt een vanzelfsprekendheid bij een omwisselingsoperatie, die van postbodes minder. Toch gaat dat gebeuren, vertelt Iannis Biris, bij het ministerie van Economie verantwoordelijk voor de eurocampagne. "Ons grootste probleem is mensen zonder bankrekeningen in afgelegen gebieden." In totaal gaat het om tien procent van de ruim tien miljoen Grieken. Traditioneel is de postbode, de bezorger van de maandelijkse pensioenen, een belangrijke schakel met de Griekse overheid. "Zijn goede contacten gaan we gebruiken om kennis over de euro, en de nieuwe valuta zelf, onder de mensen te verspreiden. "

Met nog elf maanden te gaan en met een achterstand van twee jaar op de andere landen in de eurozone, lijkt de Griekse hoofdstad nog vrijwel onberoerd door de naderende omwisseling. Grieken wachten tot het laatste moment en willen liever improviseren dan organiseren, zeggen vrijwel alle gesprekspartners. Valia Aranitis van de Associatie van Griekse Handelaren: "Grieken denken dat alles van God zal komen - zoals altijd." En economisch regeringsadviseur Vassilis Rapanos: "Als we drie jaar geleden al bij de euro zouden zijn gekomen, hadden we toch tot nu gewacht."

Volgens Rapanos zouden de meeste grotere bedrijven en winkels de euro al naast de drachme voeren. Maar een kijkje in de chique winkelstraat Ermitou in het centrum van Athene leert dat dit niet het geval is. Net als elders in de eurozone maken ook de autoriteiten in Griekenland zich vooral zorgen over de kleine en middelgrote bedrijven. Met fondsen van de Europese Unie worden kleine Griekse bedrijven nu in staat gesteld om twee vliegen in één klap te slaan via het programma 'Go Digital': de aansluiting op internet en - via datzelfde internet - toegang tot informatie over de euro. Uit gegevens van de Griekse werkgeversorganisatie blijkt dat internet voor het bedrijfsleven een belangrijke bron van informatie over de euro is.

De toelating tot eurozone kwam na een indrukwekkend snelle sanering van de economie, waarin werkloosheid en hyperinflatie om de voorrang streden. Om de drachme, één van de oudste munten ter wereld, wordt geen traan gelaten. De munt is "synoniem voor de armoede en onderontwikkeling van Griekenland", stelt Europarlementariër Iannis Marinos. Maar marktkoopman Spiros Kostas waarschuwt temidden van zijn T-shirts met opdruk van de Olympische Spelen 2004 (die in Athene zullen worden gehouden) voor problemen. Van duizenden gaat het plotseling naar eenheden. "Grieken zullen denken dat ze worden opgelicht."

Negende aflevering in een serie over de komst van de euro in twaalf Europese landen. Eerdere afleveringen verschenen op 20, 24, 26 en 30 januari, 2, 6, 8 en 13 februari.

www.nrc.nl/Economie