Cahier Boskalis-HBG

Nieuws

Achtergrond

Bedrijfsprofiel

Links

Reacties

Door onze redacteur MENNO TAMMINGA
AMSTERDAM, 26 FEBR. Een ,,vijandige actie'' zegt noemt bouwgigant HBG het voorgenomen bod van baggeraar Boskalis. Schaken op drie borden tegen de achtergrond van het idyllische poldermodel. Déjà vu gevoel van een beschermengel.

Odo Hattink was commissaris van uitgever Kluwer toen concurrent Elsevier op 3 juni 1987 een bod deed. Een vijandig bod. Op z'n Amerikaans. Over de hoofden van de directie heen bood Elsevier de Kluwer-aandeelhouders een verpletterend hoge prijs om de onderneming te verkopen.

Nu, 13 jaar later, is Hattink, gepensioneerd vice-voorzitter van superbelegger en verzekeraar Nationale-Nederlanden, een van de beschermheren van Nederlands grootste bouw- en baggerconcern, de Hollandsche Beton Groep (HBG). Hij is een van de vijf bestuurders van de Stichting HBG, die speciale aandelen HBG kan kopen om daarmee de zelfstandigheid van het concern te handhaven. Het bestuur bestaat uit vier mensen (allen in de 70) die onafhankelijk zijn van HBG en HBG-commissaris H. Wijffels (ex-Rabobank-chef, nu voorzitter van de SER, het overlegforum van het poldermodel).

Gisteren liet HBG weten dat zij teleurgesteld is over het aangekondigde overnamebod door het (kleinere) baggerbedrijf Boskalis. HBG noemt het een ,,vijandige actie'', maar neemt nu geen maatregelen ter verdediging van de zelfstandigheid.

Vijandige overnames zijn in de consensusgerichte Nederlandse zakenwereld een unicum. Zij zorgen steevast voor rumoer, verstoorde verhoudingen en publieke winnaars en verliezers.

Fusies en overnames komen bij voorkeur tot stand tegen een achtergrond van vriendschappelijk overleg, en een fusie vindt bijna altijd plaats ,,op basis van gelijkwaardigheid'', zodat werknemers en bestuurders het gevoel kunnen hebben dat zij erbij horen.

Vijandige overnames zijn op de vingers van een hand te tellen. In de zomer van 1987 waren zakenlieden en bankiers maandenlang in de ban van de 'raid' op Kluwer. Morele verontwaardiging over dit ruwe kapitalisme, waarin niet het oordeel van de topmanagers beslist maar het hoogste bod, bezwangerde de discussie.

Daarna werd het weer stil. Twee jaar geleden raakte de tactiek van de vijandige overname, in het kielzog van een oververhitte fusie- en overnamemarkt, opnieuw in zwang.

Na het vriendschappelijk bod van detailhandelsgigant Vendex op KBB (Bijenkorf, Hema) kwam modewinkelketen WE International met het voornemen van een hoger bod. KBB verdedigde zich door speciale aandelen bij een stichting te plaatsen, terwijl Vendex direct een hoger bod op tagel legde. Einde oefening.

De komende dagen zal HBG op drie borden schaken. Op het eerste bord wordt onderhandeld met de Belgische investeringsmaatschappij Ackermans & Van Haaren, waarmee zij een alliantie wil aangaan. Dit weekeinde is er spoedoverleg. De vraag is of innige samenwerking voldoende is om Boskalis de wind uit de zeilen te nemen. Nu de beurskoers van HBG oploopt, worden de Belgen wellicht toch gedwongen een vriendschappelijk bod uit te brengen.

Op bord twee moet HBG overleggen met Boskalis. Althans: HBG krijgt een uitnodiging tot overleg, zo schrijven de SER-fusiegedragsregels voor. Hoe dat overleg moet worden gevoerd, zeggen de fusieregels niet. De vorm en de inhoud van het overleg kunnen wel een rol spelen als er een rechtszaak komt, bijvoorbeeld nadat HBG beschermingsmaatregelen heeft genomen en de koers inzakt omdat het bod van Boskalis dan minder kans van slagen heeft.

Op bord drie is de hamvraag: moet de stichting HBG in actie komen zo ja, wanneer?

Bij de strijd om Kluwer gaf superbelegger Nationale-Nederlanden de doorslag door zijn aandelen te verkopen aan reddende engel Wolters Samsom.

De erfopvolger van Nationale-Nederlanden, ING, bezit 5 procent van de HBG-aandelen en kiest bij rumoer doorgaans de kant van de zittende directie. De beurskoers van HBG is de laatste jaren echter ver achtergebleven bij de beursgraadmeter.

Onder de commissarissen van HBG zijn naast SER-voorman Wijffels ook pilaren uit het bedrijfsleven als Herkströter (ex-Shell, commissaris ING) en Loudon (ex-Akzo).

Opmerkelijk is dat een andere poldermodelbouwer, ex-CNV-voorzitter Westerlaken, commissaris is bij Boskalis. Polder, baggeren en Hollands Glorie, de idylle is verstoord door het hedendaags confrontatiekapitalisme.