Aids in Afrika

Artikelen Aidscongres

Wereld Aids Congres

---

'Er zijn zoveel cijfers over aids in omloop'

Door onze correspondent
JOHANNESBURG, 8 JULI. De minister van volksgezondheid van Zuid-Afrika gelooft niet dat aids in haar land zo erg is als de statistieken opgeven. 'Wie zegt dat al die sterftgevallen te wijten zijn aan aids?'

Minister Manto Tshabalala-Msimang is heel stellig: ,,Heeft u de doodsoorzaken onderzocht van al de mensen die de afgelopen tijd in Zuid-Afrika zijn overleden? Ik niet en ik heb het niemand zien doen. Voorlopig weet ik niet wat de oorzaak is.'' De bewindsvrouw trekt niet alleen de internationale aidsstatistieken in twijfel, ze stelt zich ook vierkant op achter president Mbeki in zijn steun aan wetenschappers die het verband tussen het hiv-virus en aids bestrijden.

Een hotellobby met veel pluche. Tshabalala-Msimang heeft zojuist de laatste sessie van het aidspanel achter de rug, de door Mbeki aangestelde ad hoc raad van internationale deskundigen, op zoek naar 'de waarheid over aids'. De minister geniet van een glas witte wijn, heeft haar braids - de kunstvlechten - keurig in model. Een innemende vrouw, die, om haar woorden kracht bij te zetten, haar gesprekspartner regelmatig bij de hand pakt. Maar haar woorden zijn fel, zij en de hele Zuid-Afrikaanse regering voelen zich aangevallen.

,,Cijfers, cijfers? My dear, welke cijfers? Er zijn zoveel cijfers in omloop, maar echt betrouwbaar vind ik ze niet.'' Haar priemende ogen lijken door de dikke brillenglazen nog venijniger.

Tshabalala-Msimang (60), die medicijnen studeerde in de voormalige Sovjet-Unie, verschuilt zich tijdens het gesprek keer op keer achter president Thabo Mbeki. ,,Mijn president heeft gezegd dat aids een grote ramp voor ons land is.'' De woorden 'mijn president' liggen haar voor in de mond.

Maar mevrouw de minister, waarom zegt u niet wat u van het onderwerp vindt? Het is even stil, ze neemt nog een slok wijn en dan komt het hoge woord er uit, na een diepe zucht: ,,Ik heb het verband tussen hiv-virus en aids nooit ontkend. Als u hier straks wegwandelt zal ik ook niet bestrijden dat u wandelt.''

De minister houdt vol dat Thabo Mbeki nooit het verband heeft betwist, hij wilde het alleen onderzocht hebben. ,,Er is nog niet genoeg bekend over het onderwerp, we moeten er van alle kanten naar kijken'', zegt ze. ,,Ik heb maar een beperkt budget en moet heel goed nadenken over waar ik het aan uitgeef.'' Dit is ook de reden dat haar ministerie nauwelijks medicijnen ter beschikking stelt voor aids-bestrijding, er is geen geld voor, zegt ze.

Gebruik van het middel AZT is op last van de president stopgezet. Volgens Mkeki bestaat AZT namelijk uit ,,puur vergif''. Hoe is het toch mogelijk dat een niet-medicus dergelijke besluiten neemt? ,,U bent niet de president van een land'', antwoordt de minister, ,,u heeft geen enkele verantwoordelijkheid en dat is erg gemakkelijk. Mijn president moet van alle markten thuis zijn.''

Tshabalala-Msimang zegt ,,niets''te verwachten van de aids-conferentie in Durban. ,,Wij hebben dat ding georganiseerd, wat moet ik ervan denken. Het wordt een vermoeiende week. En ik ben al zo moe.'' Aan de vooravond van 'Durban' gaf een groep van 5.000 wetenschappers deze week een verklaring uit waarin staat dat het hiv-virus onomstotelijk leidt tot aids en dat daar beleid op gemaakt dient te worden.

Parks Mankahlana, de woordvoerder van president Mbeki zei in een reactie dat de verklaring wat hem betreft geen enkele waarde had en ,,rechtstreeks de prullenbak'' in kon. Mankahlana waarschuwde ook dat de aidsconferentie niet mag uitlopen op een 'Mbeki-jacht'. Minister Tshabalala-Msimang hierover: ,,Iedereen heeft het recht te verklaren wat hij wil, maar het is wel gek dat wetenschappers nog voor een conferentie al hun standpunt lijken te hebben bepaald.''

De mobiele telefoon klinkt. Manlief aan de lijn, het eten staat klaar zegt hij. Minister Manto Tshabalala-Msimang gaat naar huis.