Overzicht

Vragen & Opmerkingen

Begrippenlijst:
A, B, C, D, E,
F, G, H, I, J,
K, L, M, N, O, P,
Q, R, S, T, U,
V, W, X, Y, Z

Financieel-
economische
schakels

Ontwikkelingslanden

Ontwikkelingslanden worden met verschillende namen aangeduid. Bijvoorbeeld: arme landen, onderontwikkelde landen en Derde Wereld landen. Zulke groepsnamen wekken de indruk dat het gaat om landen die sterke overeenkomsten vertonen. Toch is dat niet zo. Er bestaan enorme verschillen in onder meer klimatologische omstandigheden, geografische ligging, historie, godsdienst en politieke situatie. Een aantal ontwikkelingslanden heeft te maken met een stagnerend of zelfs dalend inkomen per hoofd. Maar andere ontwikkelingslanden bevinden zich juist in een proces van onstuimige groei. Volgens het rapport van de Wereldbank wordt dat laatste veroorzaakt door het zich openstellen voor de wereldhandel.

Als maatstaf voor ontwikkeling hanteert de Wereldbank het inkomen per hoofd van de bevolking. Tot de armste ontwikkelingslanden worden gerekend de landen met een gemiddeld inkomen van maximaal $ 785 per jaar . Volgens het World Development Report 1998/99 gaat het daarbij om landen zoals Tanzania ($ 210), Ethiopië ($ 110), India ($ 390) en Mauretanië ($ 450). De tweede groep ('lower middle income') kent een gemiddeld jaarinkomen van $ 786 tot en met $ 3.125. In deze groep vinden we landen zoals Indonesië ($ 1.110), Marokko ($ 1.250) en Roemenië ($ 1.420). Vervolgens is de groep met een 'upper middle income': $ 3.126 tot $ 9.655 met landen zoals Brazilië ($ 4.720) en Saoedie Arabië ($ 6.790) En tenslotte de groep met een inkomen van $ 9.656 of hoger.

Ook tussen de ontwikkelde landen (per capita inkomen meer dan $ 9.656 per jaar) zijn de verschillen in inkomen groot. In de achterhoede vinden we landen als Nieuw Zeeland ($ 16.480), Ierland ($ 18.280) en Spanje ($ 14.510). De top vier vormen Zwitserland ($ 44.320), Luxemburg ($ 34.460), Japan ($ 37.850) en Denemarken ($ 32.500). Met een gemiddeld jaarinkomen van $ 25.820 neemt Nederland binnen deze groep van 'rijke landen' een middenpositie in.

Zulke inkomenscijfers geven maar een beperkt beeld van de verschillen in levensstandaard tussen landen. In de eerste plaats voorzien veel gezinnen in ontwikkelingslanden, vooral buiten de steden, voor een groot deel zelf in hun behoefte aan onder andere voeding. Die productie voor eigen behoefte wordt in de statistieken van ontwikkelingslanden niet bij het nationaal product geteld. In de tweede plaats zeggen de gemiddelde inkomenscijfers niets over de manier waarop het inkomen verdeeld is over de inwoners. In ontwikkelingslanden bestaat vaak een zeer scheve (=ongelijke) inkomensverdeling. Een kleine elite verdient veruit meer dan het gemiddelde, terwijl de grote massa nauwelijks genoeg inkomen heeft om te voorzien in de meest elementaire levensbehoeften.

In de derde plaats lopen de kosten van levensonderhoud in de verschillende landen sterk uiteen. In bijvoorbeeld India koop je voor een dollar heel wat meer dan in de Verenigde Staten. In de vierde plaats is inkomen niet de enige manier waarop de levensstandaard kan worden gemeten. We kunnen hierbij denken aan cijfers over levensverwachting, analfabetisme, kinderarbeid en dergelijke.