VRIJDAG
Eerder verschenen
columns

DE DRAAD
JL HELDRING
HJA HOFLAND
YOUP VAN 'T HEK
KAREL KNIP
ELSBETH ETTY
ROEL JANSSEN

Nazomer in Zeeland

door Hans Beerekamp
Vroeger, voor 1972, waren filmfestivals in Nederland een overzichtelijke aangelegenheid. In de even jaren was er de Filmweek Arnhem, waar bioscoopexploitanten en andere hoogwaardigheidsbekleders in hun zondagse kleren voorpremières bezochten van films waar de kassa wel bij zou gaan rinkelen, de laatste jaren, onder druk van de nieuwe generatie, aangevuld met een artistiek getint bijprogramma. In de oneven jaren programmeerde Huub Bals de Cinemanifestatie in Utrecht, waar meer gewaagde films te zien waren.

Die beide filmfestivals verdwenen, nadat Bals in Rotterdam een jaarlijks festival opgezet had, dat uitgroeide tot een van de internationaal meest toonaangevende filmmanifestaties ter wereld. Er kwamen twee nieuwe jaarlijkse filmfestivals bij, in 1981 het Nederlands Filmfestival te Utrecht voor de nationale productie en in 1989 het International Documentary Filmfestival Amsterdam (IDFA). Ook de animatiefilm en de jeugdfilm hebben nu hun eigen Nederlandse festival, maar geen van al die groeiende en bloeiende festijnen lijkt geschikt voor vertoning van de nieuwste Hollywood-blockbusters. Er wordt dus veel gegromd door bioscoopexploitanten. Maar de victorie begint in Zeeland...

In het nieuwe megaplex van Vlissingen, het eerste dat met participatie van de Belgische Kinepolis-groep gebouwd werd, draait in september Star Wars, en de nieuwe film van Jan de Bont, er komen sterren en filmeducatiedeskundigen, en bovendien, zo benadrukken de organisatoren van het festival Film by the sea, kun je er tussen de voorstellingen door nog op het strand liggen en af en toe een boottochtje maken.

Nu heeft de rancune tegen het Rotterdamse festival, waar je haast nooit mensen uit het Nederlandse filmbedrijf tegenkomt, al eens eerder geleid tot gesmijt met geld om 'het brede publiek' te bereiken. In het Amsterdamse Tuschinski-theater werd een jaar of tien geleden een filmweek van 'brede' films opgezet, maar er kwam geen hond kijken. Ook de media, die zoals bekend aan de leiband lopen van de elitaire filmkunst, werkten slecht mee. Het bleek een eenmalig experiment.

De sterren voor het zonnebrandfestival staan evenmin erg gunstig. Festival by the sea (14-19 september) zit strak ingeklemd tussen het internationale festival van Venetië en het nationale festival van Utrecht, en een maand voor het regionale grote broertje in Gent. Filmjournalisten klagen al veel over de overmaat van filmfestivals in Nederland en ook onder het filmpubliek ken ik weinig mensen die bereid lijken om een week vakantie op te nemen om in Zeeland twee weken eerder naar de nieuwe Star Wars te gaan kijken.

Het Zeeuwse initiatief lijkt vooral het resultaat van middenstandsdenken, ondoordacht en kortzichtig, met als netto opbrengst dat de spoeling voor de andere festivals, in de aandacht van sponsors, pers en publiek, nog dunner wordt.

(Uit Cultureel Supplement van 16 juli 1999 )