VRIJDAG
Eerder verschenen
columns

DE DRAAD
JL HELDRING
HJA HOFLAND
YOUP VAN 'T HEK
KAREL KNIP
ELSBETH ETTY
ROEL JANSSEN

Bij-stands-moe-ders!

door Paul Steenhuis
,,[...] ik heb aan deze affaire toch een vervelend gevoel overgehouden. Misschien had ik een prettiger gevoel gehad wanneer we alle bijstandsmoeders een aardig bedrag hadden gegeven. [...] Mijn hart gaat inderdaad eerder uit naar bijstandsmoeders dan naar een schilderij." Aldus de gulle bankdirecteur dr. N. Wellink van De Nederlandsche Bank over de aankoop van het schilderij Victory Boogie Woogie van Mondriaan. Vorig jaar markeerde die aankoop het afschaffen van de gulden. In een vraaggesprek in het maandblad Opzij van mei betuigt Wellink spijt over de hele actie.

Er ontstond destijds veel opwinding over de aankoop: de Tweede Kamer voelde zich gepasseerd. Hoewel de minister-president en de minister van financiën toestemming hadden gegeven om de tachtig miljoen uit de winst van de bank aan een geschilderd cadeau te besteden, voelden de parlementariërs zich belazerd. Zij hadden een betere bestemming geweten voor die tachtig miljoen overheidsgeld. De bank had zich als overheidsinstelling te veel opgesteld als een zelfstandige koopman.

Dat was nu juist het aardige aan dit Mondriaan-geschenk: De Nederlandsche Bank had gehandeld in de beste Nederlandse koopmanstraditie - die van de mercator sapiens, de koopman die zich behalve voor geld ook interesseert voor kunst en wetenschap en daar een deel van de winst in steekt. Wie wil weten wat dat voor waardevols op kan leveren, bezoeke het Rijksmuseum in Amsterdam.

Daarom was het ook zo stijlvol dat premier Kok en minister Zalm het culturele geschenk verdedigd hebben. Want dat is een van de belangrijke aspect in deze kwestie: hoe waardevol acht je een cultureel geschenk? Waardevol genoeg om wat gezeur te weerstaan?

Niet dr. Wellink, de bankdirecteur. Van een mercator sapiens is hij weer een gewone koopman geworden: ,,Ik denk dat we lang niet zo'n gezeur zouden hebben gehad als we een Rembrandt gekocht hadden". Als een pudding zakt deze culturele held in elkaar. Als die bijstandsmoeders hem echt zo na aan het hart liggen, zoals hij beweert in het vrouwenblad, waarom heeft hij dan niet meteen met de vuist op tafel geslagen, en gezegd: níks Mondriaan, bij-stands-moe- ders!

Ik geloof er weinig van, van Wellinks voorkeuren. Was hij toevallig door het blad van de dierenbescherming geïnterviewd, dan had het geld beter naar de Eekhoorntjes Opvang gekund. Als ie echt een kerel was, eiste Wellink dat de Mondriaan nu voor honderd miljoen (winst!) wordt verkocht, en dat dat geld alsnog naar de bijstandsmoeders gaat.

(Uit Cultureel Supplement van 30 april 1999 )