VRIJDAG
Eerder verschenen
columns

DE DRAAD
JL HELDRING
HJA HOFLAND
YOUP VAN 'T HEK
KAREL KNIP
ELSBETH ETTY
ROEL JANSSEN

Het liedje van verlangen

door Henk van Gelder
Het beste lied van deze eeuw is Yesterday van de Beatles. Nu ja, Yesterday van Paul McCartney eigenlijk, want de andere Beatles kwamen er niet aan te pas. Het nummer was een solo van McCartney, wiens angelieke zang quasi-klassiek werd begeleid door een klein groepje strijkers.

Hij schreef het ook zonder tussenkomst van de anderen. Vaak heeft hij nadien verteld hoe hij een dag lang met het melodietje rondliep in de overtuiging dat het allang bestond, dat hij het vervolgens de werktitel Scrambled eggs gaf en er daarna pas de woorden bij bedacht die we allemaal kennen: dat het leven gisteren zo veel mooier was dan vandaag, omdat zijn liefje gisteren nog bij hem was.

Een knap liedje, met een tijdloze kwaliteit - alsof het inderdaad al eeuwenlang bestaat. Maar is het ook het beste van deze eeuw?

Yesterday kwam deze week als winnaar tevoorschijn uit een rondvraag van de BBC onder luisteraars en vertegenwoordigers van de muziekindustrie, gecombineerd met verkoopcijfers en het aantal keren dat de nummers op de radio werden gedraaid. Al die gegevens bij elkaar leverden de titel 'het beste lied van deze eeuw' op.

Maar daarmee zijn twee aspecten gecombineerd die niet noodzakelijk iets met elkaar te maken hebben: kwaliteit en populariteit.

Zelf vind ik bijvoorbeeld de nummer twee op deze lijst, het uit 1929 daterende Stardust, een veel beter lied. Het was oorspronkelijk een pianosolo, gespeeld door de componist Hoagy Carmichael, en kreeg een paar jaar later een tekst van Mitchell Parish - een dromerige, poëtische ballade over de herinneringen aan een geliefde van lang geleden (dus niet van gisteren) die terugkeren bij het eeuwige lied van alle geliefden. Het heeft, waarschijnlijk door de instrumentale origine, een weidser bereik dan de meeste andere liedjes en is allerminst een makkelijke meezinger. Dat bewees Ringo Starr toen hij het in 1970 op de plaat zette, en de melodie egaliseerde tot de langgerekte treurzang van een sonore stoomboot.

In de jaren dertig was Stardust een hit voor Bing Crosby, in de jaren veertig voor het orkest van Artie Shaw (instrumentaal) en ook daarna bleef het behoren tot het standaardrepertoire van honderden zangers, zangeressen en musici. De beste nummers laten zich immers op duizenden verschillende manieren vertolken, terwijl Yesterday zich maar voor één interpretatie leent: die van Paul McCartney.

Op de top-tien van de BBC worden Yesterday en Stardust gevolgd door Bridge over troubled water, White Christmas, Unchained melody, Imagine, My way, Summertime, Over the rainbow en As time goes by. Ze gaan allemaal over weemoed en verlangen. Allemaal hunkeren ze naar betere tijden. Ook wat dat betreft kan het populaire lied worden beschouwd als een serieuze kunstvorm.

(Uit Cultureel Supplement van 9 april 1999 )