EEN REVOLUTIE BINNEN EEN EVOLUTIE
De digitalisering is inderdaad te vergelijken met de boekdrukkunst en
heeft vergelijkbare consequenties. Een korte terugblik:
De overgang van de orale naar de schriftelijke cultuur heeft minstens
vijf belangrijke veranderingen veroorzaakt in ons cognitief handelen: =
1. Ons geheugen hebben we gedeeltelijk afgestaan aan papier,
bibliotheek, databank, ... =
2. Het geheugen is daardoor het individuele ontstegen. Het is
gemakkelijk kennis te nemen van gedachten van anderen. =
3. Er is letterlijk ruimte gecre=EBerd voor nieuwe cognitieve
activiteiten: selecteren, analyseren en concluderen. =
4. En ruimte voor een andere, namelijk schriftelijke wijze van
communiceren. =
5. Door het vergrote aanbod van informatie is de noodzaak gegroeid om
informatie te kunnen selecteren. =
Ook de overgang naar een digitale cultuur zal vergelijkbare onsequenties
hebben: =
1. Ons geheugen kunnen we nu verder afstaan en wel aan het Web dat een
verzamelplaats aan het worden is van ons collectief geheugen.
2. Selecteren, analyseren en concluderen staan we gedeeltelijk af aan de
computer. =
3. Ruimte voor ook een andere, namelijk digitale wijze van communiceren. =
Dat er evenwel sprake is van een evolutie, moge blijken uit de manier
waarop via het Web wordt gecommuniceerd: eerder gedigitaliseerd dan
digitaal. Ik bedoel: vrijwel alle teksten zijn niet bedoeld om van het
scherm te worden gelezen, maar om uitgeprint gelezen te worden. Digitale
teksten daarentegen hebben een andere vorm, zijn niet meer lineair etc.
en worden digitaal geschreven met als doel digitaal 'gelezen' te worden.
Dat vraagt een ontwikkeling van denken (en van veranderende schrijf- en
leesdoelen), waarvan we nu het begin meemaken.
Hans van Driel
H.vDriel@kub.nl
