Terecht wordt in eerdere bijdragen (Wilkens, Simons) melding gemaakt van
een dreigende kloof tussen mensen die wel toegang hebben tot het
Internet en degenen die daarvan verstoken blijven. Sterker nog, de
tweedeling is er al, getuige de gebezigde terminologie: "cybernerds" en
"digibeten". Het meer recent gebruikte woord "digileken" mag dan wat
vriendelijker klinken, maar het maakt de afstand niet kleiner.
Die afstand wordt ook als zodanig ervaren. Recent onderzoek heeft
uitgewezen dat met name ouderen het als een groot tekort ervaren dat zij
niet kunnen omgaan met moderne technologie en dat zij vrezen op den duur
buiten de samenleving te staan. En dat terwijl een medium als internet
bij uitstek geschikt is voor de ouder wordende mens, die over relatief
veel tijd beschikt, niet al te veel van huis is of meer van huis kan (of
dat wel wil maar dan gericht op basis van informatie), met afnemende
sociale contacten en een toenemende behoefte daaraan. Bovendien
verbetert de communicatie met (klein-)kinderen en overzeese
familieleden.
Op het moment dat ouderen de gelegenheid krijgen vrijblijvend kennis te
maken met Internet, blijkt ook hoe groot hun nieuwsgierigheid is. Op de
50+ Beurs jl. september, werd SeniorWeb gelanceerd. Een project speciaal
ontwikkeld voor en door ouderen, te beginnen met een experimentele
website, te vinden op http://www.seniorweb.nl. Voor de 20 on
line-computers op de Beurs verdrongen zich de wachtenden!
Naast de nieuwsgierigheid bleken ook de drempels: gebrek aan betrouwbare
informatie, onvoldoende aanbod van (betaalbare) cursussen dicht bij
huis, onzekerheid over aan te schaffen apparatuur en software, en
afwezigheid van (technische) ondersteuning in de buurt.
Het algemeen inzicht dat (informatie-) technologie kan bijdragen tot de
onafhankelijkheid van ouderen, wordt in kringen van beleid, markt en
onderzoek gedeeld, maar de vertaalslag naar daadwerkelijk gebruik door
ouderen wordt nauwelijks gemaakt.
De stichting SeniorWeb stelt zich vanuit het oogpunt van
ouderenparticipatie dan ook ten doel om die drempels mee te helpen
slechten. Door te werken aan spreiding van het cursusaanbod, het
ontwikkelen van een pc priv=E9-project i.s.m. leveranciers, het opleiden
van senioren-coaches die in het hele land hand- en spandiensten kunnen
verrichten. De website ontwikkelt zich verder onder voortdurende
feedback en met bijdragen van ouderen: overzichtelijk en met een
relevante en aantrekkelijke inhoud.
Vooralsnog heerst de zorg om participatie van ouderen in
informatietechnologie vooral bij het particulier initiatief, met
bescheiden ondersteuning van het Ministerie van VWS. Het
kampioensministerie van de electronische snelweg (Economische Zaken)
laat de investeringsverantwoordelijkheid primair bij de markt. En de
markt, op een enkele uitzondering na, ziet de oudere consument op het
gebied van informatietechnologie (nog) niet als partij. En daarmee
dreigt het verhaal van de kip en het ei rond te worden.
Er is nóg een ministerie dat verantwoordelijkheid draagt, namelijk da=
t
van OCW. Blijvende participatie betekent, zeker in technologisch
opzicht, permanente educatie. De prioriteit voor onderwijs op latere
leeftijd blijkt echter voor de overheid vooral bij de mens als
"werknemer" te liggen. Educatie voor ouderen is wederom voornamelijk een
zaak van particulier initiatief, zoals eveneens in andere bijdragen
genoemd.
Een en ander is ook onderwerp van discussie op de conferentie "Een leven
lang leren?" over de grenzen van oudereneducatie, die op 3 juni a.s.
gehouden wordt te Amsterdam.
Het verhaal wordt eens te aktueler nu het ministerie van OCW zijn
actieplan IT en onderwijs heeft gelanceerd, en het kennisdebat is
afgesloten met als uitkomst dat levenslang leren een van de prioriteiten
dient te zijn.
Bij nader inzien betreft het wederom alleen oudere werknemers en niet
hen die het arbeidsproces achter zich hebben gelaten. Echter, ook na
hun(vervroegde) pensionering blijft het (al was het alleen al uit
oogpunt van preventie) de moeite waard om in ouderen te investeren.
Het is een boodschap die kennelijk moeilijk doordringt.
Nee, dan Engeland, wat je er ook van mag vinden, ze hebben daar wel een
grootscheepse campagne op touw gezet "IT for All". Nota Bene een
samenwerkingsverband van overheid, bedrijfsleven en particulier
initiatief (http://www.itforall.gov.uk/it/what/index.htm) ter
popularisering van informatietechnologie voor de gehele bevolking.
Als Nederland zo nodig nummer 1 op de electronische snelweg wil worden,
dan dient m.i. een van de beoordelingscriteria hiervoor te zijn de mate
waarin bepaalde bevolkingsgroepen al dan niet worden uitgesloten van
deelname.
Christine Ruiter
SeniorWeb, http://www.seniorweb.nl, tel.030-2769945
"ouderen maken de toekomst mee"
