Sandra en Clemente Mastella bedrijven politiek volgens het oer-Italiaanse principe van de directe belangenbehartiging. Op 13 mei kiest Italië een nieuw parlement. "Ik en Clemente hebben veel gedaan voor het gebied."

Door onze correspondent MARC LEIJENDEKKER

PIEDIMONTE, 27 APRIL. "Niet ver hier vandaan is een kerkje met prachtige fresco's, van vóór Giotto. Daar móet je naar toe. Daar zouden veel meer toeristen moeten komen." Sandra Mastella, lopend over de markt van Piedimonte, sprak zojuist nog over lokale problemen. Over de rechtse burgemeester die auto's over de smalle markt laat rijden, over de toekomst van de plaatselijke elektriciteitscentrale, en natuurlijk over werk, want dat is hier in het zuiden van Italië altijd te weinig.

Maar tegen een buitenlander verandert deze 48-jarige vrouw meteen van register. Cultuur, daar kan je rijke toeristen mee trekken. Dus schakelt ze van parkeerproblemen over op elfde-eeuwse muurschilderingen. "Heel de wereld moet dit hoekje van Italië leren kennen," zegt ze. "Dat is mijn hoofddoel, daarvoor voer ik campagne."

Omstanders luisteren mee. Wie is dat? De vrouw van Mastella, is het antwoord. En dan spitst iedereen de oren en kijkt nog eens goed. Mastella, die naam is een begrip hier. Dat is een oer-Italiaanse politicus die van directe belangenbehartiging van zijn gebied zijn hoogste doel heeft gemaakt, iets wat de tweedeling links-rechts overstijgt. De vernieuwde weg naar zijn dorp wordt ook wel de 'via Mastellese' genoemd. De torroncini (noga-blokjes) uit het stadje San Marco dei Cavoti zijn omgedoopt in 'mastellini'. Steun voor Mastella betekende in het verleden subsidies voor van alles en nog wat, banen voor vrienden en kennissen.

Clemente Mastella, 54 jaar en al een kwart eeuw in de politiek, is de baas aan de andere kant van de berg. Hij wordt wel 'de keizer van Sannio' genoemd, zoals dit gebied in de regio Campania heet. Zijn vrouw probeert het nu in het district Capua, als kandidaat van de centrum- linkse Olijf-coalitie. Het is een zware strijd, want vorige keer won rechts hier. "Met 1500 stemmen verschil," zegt Sandra Mastella. "Ik moet dus 1500 plus één kiezers zien te winnen." Ze maakt wel duidelijk dat ze de huisstijl van haar man aanhoudt. Geen dure tv- spotjes, nauwelijks posters. "Ik ga naar de mensen toe, praat met ze, sta er middenin," zegt ze. Haar man beroemt zich er op dat hij altijd beschikbaar is - toen hij in 1994 minister van Arbeid was, gaf hij in een tv-programma zijn telefoonnummer thuis op. Hij vertelt dat hij in het weekeinde tientallen mensen ziet en spreekt die zijn hulp inroepen, en altijd probeert hij iets voor hen te regelen. Volgens een oud Zuid- Italiaans schema belonen mensen hem daarvoor met hun stem. Cliëntelisme, noemen sommigen dat. Nepotisme. Sandra Mastella herkent zich niet in die omschrijving. "Ik heb steeds aan de kant van de mensen gestaan," zegt ze. "Ik wil goed voor ze zorgen." Er zijn precedenten van echtparen in de politiek, maar nog nooit hebben man en vrouw geprobeerd aangrenzende kiesdistricten te winnen. Sandra Mastella vertelt dat de politiek haar in het bloed zit. Als klein meisje ging ze mee luisteren naar de toespraken van haar grootvader, een christen- democraat. Vorig jaar wilde ze een gooi doen naar het burgemeesterschap van Ceppaloni, het stadje waar de Mastella's wonen als ze niet in Rome zijn. Maar dat idee moest ze binnen 24 uur intrekken, want ook in de ogen van politieke vrienden wilde ze te veel. De Mastella's hebben al zoveel macht. Om dat verzet uit te leggen, citeerden inwoners van Ceppaloni een lokaal spreekwoord: wie het graan heeft genomen, moet het stro aan anderen laten.

Daarom doet de sprankelende Sandra Mastella nu het zware politieke handwerk aan de andere kant van de bergrug. "De naam is een voordeel," erkent ze. " Die kennen ze. Maar dan hangt het verder van mij af, en ik denk dat het me goed af gaat."

Sommige Italianen krijgen rillingen als ze de naam Mastella horen. Hij wordt beschouwd als een ouderwetse 'padrone', een grote politieke regelaar. Maar op corruptie is hij nooit betrapt. "Hij liegt tenminste niet, hij doet niets illegaals en hij is helemaal eerlijk over wat zijn bedoeling is," schreef commentator Francesco Merlo na een recente golf van kritiek op Mastella. "Hij doet openlijk wat ieder ander onder de tafel doet."

Clemente Mastella heeft een piepklein partijtje, de Unie van Democraten voor Europa (Udeur), met als symbool een klokkentoren. Iedere Italian weet dat dit staat voor lokalisme, voor-jezelf-zorgen: nergens is de toren zo mooi als in je eigen dorp. Voor Sandra Mastella heeft dat absoluut geen negatieve klank. " Ik en Clemente" hebben veel gedaan voor het gebied, zegt ze. Mede daardoor is de markt gegroeid voor de Falanghina wijn uit Benevento, de caciocavallo kaas uit Castelfranco di Miscano - al is de witte truffel uit Ceppaloni nog niet zo bekend.

Mediamagnaat Berlusconi is gebeten op Mastella. Hij vindt hem een verrader. Mastella was minister in zijn korte kabinet, in 1994, en werd in 1996 in het parlement herkozen als kandidaat van de rechtse coalitie. Maar twee jaar later stapte Mastella over naar centrum- links, handig gebruikmakend van zijn positie in het centrum van de politiek. Een voltagabbana, riep Berlusconi. Iemand die zijn jas binnenste buiten keert en van mening verandert. Maar Mastella en zijn vrouw wijzen ieder verwijt van opportunisme af. "Mijn man is gekozen om wat hij is als politicus, om waar hij voor staat," zegt Sandra Mastella. "Hij heeft een persoonlijk mandaat. Dat zoek ik ook, met de belofte aan de kiezers dat ik allereerst hun belangen zal behartigen. Daar gaat het om in de politiek. "