Een lieflijk landschap is in werkelijkheid het strijdtoneel tussen Israël en het Libanese Hezbollah. Reden voor Israël om Syrië te straffen.

Door onze correspondent JORIS LUYENDIJK

SHEBAA, 17 APRIL. Luisterend naar de vogeltjes, bijen en de zachte wind, bij een temperatuur van 25 graden Celsius en met een honderd kilometer reikend uitzicht op besneeuwde bergtoppen, beboste heuvels en bloeiende klaprozen, is het moeilijk voor te stellen dat hier, aan de voet van de Shebaa-heuvels, bijna maandelijks Israëlische soldaten om het leven komen. Er staat een bord: 'Danger Death Minefield', en wie goed kijkt ziet prikkeldraad en in de verte een Israëlische wachtpost. Maar verder is de omgeving van Shebaa, op de grens tussen Libanon en de door Israël bezette Golan, een van de laatste ongerepte plekken in Libanon. In dit lieflijke heuvellandschap doodde de shi'itische guerrillabeweging Hezbollah zaterdag opnieuw een Israëlische soldaat. Zondagnacht nam Israël daarvoor wraak met een bombardement op Syrische stellingen diep in Libanon. Het was de eerste keer in vijf jaar dat Israël Syrische posities aanviel, en het kwam volgen de Libanese president Lahoud neer op uitlokking van een " regionale oorlog".

"We horen een knal", beschrijft Subhi uit het nabijgelegen dorpje Shebaa de gangbare routine, "en dan weten we dat het verzet een operatie heeft uitgevoerd." Vervolgens komen de Israëlische vliegtuigen en helikopters voor een bombardement op "vermeende Hezbollah-stellingen" zoals het nadien heet in de communiqués van het Israëlische leger. Of de Israëliërs bij hun vergeldingsacties tegen Hezbollah iets raken, wordt in diplomatieke kringen en in kringen van de Verenigde Naties in Beiroet algemeen betwijfeld. "De inlichtingendiensten van Hezbollah, hun camouflagetechniek en hun guerrillavaardigheden zijn uniek", zegt Timor Göksel, die voor de Verenigde Naties al twintig jaar Libanon volgt. Gisteren besloot de Israëlische premier Sharon dan ook Syrië aan te pakken. Dat land heeft immers grote invloed op Hezbollah, en zou een eind kunnen maken aan de operaties. "Een einde aan de operaties?", zegt Abdul. "De boerderijen van Shebaa zijn van ons! Ze zijn Libanees. Mijn eigen landerijen liggen daar!" Andere bewoners op het plein in het circa 300 zielen tellende dorpje Shebaa knikken instemmend. Ook zij vinden dat de boerderijen misschien volgens kaarten uit de Ottomaanse en Engelse tijd bij de (nu door Israël bezette) Syrische Golan horen, maar dat het gebiedje met een dozijn boerderijen volgens het gewoonterecht al sinds mensenheugenis Libanees is. Het ligt ook aan de Libanese kant van het gebergte dat Syrië van Libanon scheidt. De dorpelingen, en met hen de Libanese en Syrische regering, vinden het dan ook onverteerbaar en onverklaarbaar dat de VN Shebaa vorig jaar bij de Golan hebben ingedeeld, en daarmee de Israëlische terugtrekking uit Libanon als voltooid beschouwen. Hezbollah, Syrië en de Libanese regering, die onder controle van Damascus staat, beschouwen Shebaa nog steeds als 'bezet Libanees gebied' en de operaties van Hezbollah als legitiem verzet. Hezbollah beperkt zijn aanvallen heel precies tot de boerderijen van Shebaa en laat Noord-Israël zelf met rust. Sterker nog, bij de grenspost Kfar Kila zijn het Hezbollah-strijders die stenen gooiende dagjesmensen weghouden bij de Israëlische stellingen. Kort na de Israëlische terugtrekking in mei vorig jaar schoten Israëlische troepen hier dagelijks op Libanese stenengooiers die over het hek klommen. Nu bewaken streng kijkende Hezbollahstrijders de toegangsweg naar de Israëlische grensschutting en zijn de kraampjes waar tot voor kort Hezbolla-parafernalia als vlaggen, wekkers en videobanden met succesvolle operaties werden verkocht, opgedoekt. "Shebaa is een tijdlang een ideale plek geweest voor Syrië, om via Hezbollah de druk op Israël te handhaven, zonder het risico van een echte escalatie, omdat geen burgerdoelen in Israël zelf werden bestookt," zegt een Westerse diplomaat in Beiroet. "Met de aanvallen maakt Syrië duidelijk dat Israël alleen rust zal hebben in het noorden als het vrede sluit met Syrië. Dit is een tijd goed gegaan, maar nu lijkt Israël dat spelletje niet langer te willen meespelen." Over wat Hezbollah zelf van plan is, laat de organisatie niets los. Maar na het Israëlische bombardement op Syrische stellingen, dreigde het dat "de nachtmerrie voor Noord-Israël zo weer kan beginnen", een verwijzing naar de gewoonte van Hezbollah tot de Israëlische terugtrekking om katjoesjaraketten op Noord- Israël af te schieten. In Shebaa zelf lopen de meningen uiteen. De meeste inwoners zijn sunnitische moslims en moeten weinig hebben van het shi'itische fundamentalisme van Hezbollah, hoezeer ze de beweging ook dankbaar zijn voor hun rol in de bevrijding van Libanon . Maar er zijn al vechtpartijen geweest tussen dorpelingen en Hezbollahsympathisanten, spionnen en strijders. De boeren in Shebaa zien met lede ogen aan hoe Israël regelmatig hun eigen veebombardeert, wanneer wordt vermoed dat zich tussen die beesten Hezbollahstrijders ophouden. Hussein, een inwoner van Shebaa, voorziet nog veel meer strijd. Hij zat tijdens de Israëlische bezetting anderhalf jaar in de beruchte Khiamgevangenis wegens Hezbollahlidmaatschap. Hij werd er gemarteld en mishandeld. "Shebaa zal worden bevrijd", zegt hij ferm, "wij zullen terugkeren naar onze boerderijen daar, en naar onze boerderijen in Metulla."

Maar Metulla ligt sinds 1948 toch binnen Israël? "Het blijven onze boerderijen."