Niet de melkveehouders, maar de varkensboeren lijden de meeste schade van de mkz-crisis. 'Ze willen de boeren gewoon weg hebben uit Nederland.'

Door onze redacteur ARJEN SCHREUDER

ALPHEN, 17 APRIL. De varkenshokken van Toin en Nicole van Eijk uit het Brabantse Alphen, twee kilometer van de Belgische grens, zitten vol. Iedere week worden er op hun gesloten varkensbedrijf tweehonderd biggen geboren. Al bijna vijf weken lang mogen de dieren niet van het bedrijf af. Normaliter heeft Toin van Eijk 1.800 biggen. Nu zijn dat er 2.600. "We hebben ze dubbel opgelegd", zegt Nicole aan de keukentafel. De varkens vreten elkaar nog niet aan, maar de dieren worden wel sneller ziek door een opeenhoping van bacteriën, vooral de streptokok, zegt Toin. "Als een mens griep heeft, wordt niet iedereen daar ziek van. Maar wel als je met z'n allen in een kleine tent gaat zitten. Zo is het hier ook." Hij had het "geluk" dat hij zijn stallen heeft ingericht met het oog op de welzijnsnormen die over enkele jaren van kracht worden en die de dieren wat ruimte geeft. Van Eijk: "Ik heb 0,8 vierkante meter per vleesvarken terwijl de norm straks 0,7 vierkante meter is." Bovendien stond toevallig een hok met mestvarkens leeg, zodat hij daar ook biggen in kwijt kon. Overmorgen wordt het spannend. Dan moeten de jonge biggen bij hun moeder weg om de nieuwe generatie te kunnen spenen. "Waar ik die moet laten weet ik niet", verzucht Van Eijk. "Mischien moet ik ze buiten laten staan, onder een dak van golfplaten."

De varkensboeren zijn boos. Vanochtend blokkeerde een aantal varkensboeren bij Oisterwijk gedurende anderhalf uur de doorgaande weg van Vught naar Tilburg, uit protest tegen het uitblijven van maatregelen tegen de overvolle stallen. Per week worden er in Nederland 400.000 biggen geboren. De emoties over de ellende mogen vooral de melkveebedrijven gelden, de varkenshouders lijden door de mkz-crisis de grootste schade, meldt boerenorganisatie LTO-Nederland. Toin van Eijk: "De melkveehouders houden nu prachtige verhalen over hoeveel ze van hun dieren houden. Maar als een koe per jaar plotseling drieduizend liter melk minder geeft, dan zetten ze die koe te koop. En dachten de mensen dat wij geen band met onze dieren hadden? Het enige verschil is dat wij de varkens geen namen geven." De varkenshouders haden vorige week hun hoop gevestigd op een landelijke opkoopregeling voor varkens. Minister Brinkhorst (Landbouw) wil daar voorlopig niet aan. Vermoedelijk, als de Europese Commissie ermee imstemt, komt er alleen een opkoopregeling voor varkens in de gebieden rondom met mond- en klauwzeer besmette bedrijven. "De bedrijven buiten die gebieden mogen hun varkens naar de slachthuizen brengen", verklaart een woordvoerder van Brinkhorst. De slachterijen weigeren echter veel varkens aan te nemen, omdat ze het vlees niet kunnen afzetten en de vriesruimte beperkt is. Toin van Eijk, die in het Brabantse Rijsbergen ook mestvarkens heeft staan: "Ik vind dat de slachterijen hun verantwoordelijkheid moeten nemen."

De Belgische minister van Landbouw verklaarde dit weekeinde "signalen" te hebben gekregen dat Nederlandse varkenshouders hun dieren tegen dumpprijzen aan hun Belgische broeders zouden gaan aanbieden. Bij grenscontroles is daarvan nog niets gebleken. In Alphen lachen ze de verhalen weg. "Dat moet je natuurlijk nooit doen", zegt varkensboer Gerrit Olieslagers. Dat de prijzen aan het kelderen zijn, staat wel vast. Olieslagers: "Als ik de varkens de deur nog uit krijg, beur ik een derde van de normale prijs."

Het bedrijf Michielsen uit Alphen is eveneens zwaar teleurgesteld in Brinkhorst. "De vader van Máxima is hier van harte welkom als minister van Landbouw", zegt vader Michielsen. De familie heeft driehonderd zeugen en al wekenlang is er geen big het erf afgegaan. "We hebben al sinds carnaval geen inkomen meer", zegt boerin Michielsen. Vader Michielsen: "In de kerk hebben ze een collecte gehouden maar er lag veel minder op de schaal dan je eraf kon halen." Moeder Michielsen wijst naar een carport. "Misschien halen we straks de auto eruit en zetten we daar de varkens in." Vader: "Dan zijn ze na een paar dagen kapot. Maar nu zie je de dierenbeschermers ineens niet meer." Moeder: "Ze willen de boeren gewoon weg hebben uit Nederland."

Als er geen opkoopregeling voor varkens komt, en de slachthuizen niet gaan slachten, dan rest er uiteindelijk niets anders dan biggen te euthanaseren. Hier en daar wordt dat al gedaan, zo melden Brabantse boeren. De dierenartsen hebben al laten weten daar alleen in uitzonderlijke situaties voor te voelen.