In korte broek en T-shirt naar het Heilige Land

Het Bijbelse Jeruzalem in de vorm van een themapark: welkom in The Holy Land Experience, Orlando, Florida. ,,Wat wij doen is het Heilige Land toegankelijk maken''

Door JEROEN VAN BERGEIJK
ORLANDO, 14 APRIL. Via Dolorosa biedt uitzicht op de afrit van Interstate Highway 4. Achter het gebouw dat ,,'s werelds grootste overdekte schaalmodel van Jeruzalem'' herbergt doemt in de verte een benzinepomp op. Een in lang gewaad en tulband gehulde man wenst ons Shalom toe. Welkom in het nieuwste themapark van Orlando: The Holy Land Experience.

Amerikanen zijn dol op pretparken en nergens vind je meer pretparken dan in Orlando, de zelfverklaarde theme park capital of the world. Hier bevindt zich het grootste pretpark ter wereld, Disney World, dat zo'n dertig miljoen bezoekers per jaar trekt. Maar dat is er slechts één. Filmliefhebbers kunnen naar Universal Studio's. Ben je meer in een ruimtevaart geïnteresseerd? Breng een bezoekje aan Kennedy Space Center. Dol op krokodillen? Ga naar Gatorland. Altijd al eens samen met dolfijnen willen zwemmen? Seaworld!

In de brochure van The Holy Land Experience valt het woord pretpark nergens. De bedenker van het park, dominee Marv Rosenthal, spreekt liever van een ,,levend bijbels museum'' waarvan het doel is ,,een totale zintuiglijke ervaring te bieden die zowel educatief, historisch, theatraal, inspirationeel en evangelisch is''.

En commercieel, had hij er misschien aan kunnen toevoegen. Direct na betaling van de 17 dollar entree belandt de bezoeker in de 'Jeruzalem Street Market' waar ansichtkaarten van Bethlehem worden aangeboden, alsmede speelgoedkamelen, een mousepad met een afbeelding van de Zee van Galilei en een van zilver en goud vervaardigd beeldje van Mozes. In het cafetaria zitten toeristen Goliath Burgers en Milk-and-Honey Icecream weg te werken.

The Holy Land Experience wil een replica zijn van het Bijbelse Jeruzalem. Het park, met een bescheiden omvang van zo'n zes hectare, bestaat uit acht verschillende attracties. ,,Niet iedereen heeft de middelen om naar Israël te reizen. Wat wij doen is het Heilige Land voor grote groepen mensen toegankelijk maken'', verklaart Rosenthal. ,,Alles wat je hier ziet is historisch verantwoord en bijbels accuraat. Het enige dat wij hebben gedaan is de hoogtepunten gecondenseerd. In Israël moet je zo'n vijftig kilometer reizen om van de Qumran grotten naar de Westelijke Muur van Jeruzalem te komen, hier is dat maar 70 meter.''

Bij het graf van Jezus staan een paar toeristen gekleed in korte broek, witte gymschoenen en T-shirts. Wanneer ze het donkere hol betreden, beginnen ze prompt te giechelen. ,,This is creepy.'' Op het Plaza of the Nations voor The Temple of the Great King (een replica van de Tempel van Herod die ooit op Berg Moriah stond) wordt een gospelshow opgevoerd. De meeste bejaarden - en daar zijn er hier nogal wat van - zijn blij dat ze even op een klapstoeltje mogen zitten.

Over gebrek aan aandacht heeft The Holy Land Experience niet te klagen. Op een doordeweekse dag kan het parkeerterrein de toegestroomde auto's nauwelijks aan. Voor alle attracties staan lange rijen. Volgens Rosenthal worden er dagelijks 2000 kaartjes verkocht, twee keer zoveel dan waarop was gerekend.

Die belangstelling wordt mede veroorzaakt door de kleine controverse die rond het park is ontstaan. The Holy Land Experience is een initiatief van de religieuze beweging Zion's Hope, een organisatie die zich ten doel stelt joden tot het Christelijk geloof te bekeren. In het ontwerp van zijn pretpark heeft Rosenthal, zelf een tot het Christendom bekeerde jood, vrijelijk geput uit de tradities en gebruiken van zowel het Joodse als het Christelijke geloof. In diverse films die in het park worden vertoond wordt gesuggereerd dat het Christendom een logisch gevolg op- en een verbetering van het Joodse geloof is. In de souvenirwinkel wordt een video te koop aangeboden met de titel 'Sharing the messiah with your jewish friends'.

Veel joodse organisatie vinden dit alles aanstootgevend. De Greater Orlando Board of Rabbis heeft het park fel bekritiseerd. ,,The Holy Land Experience vraagt joden om het geloof en de nalatenschap van hun voorouders in de steek te laten", aldus Daniel Wolpe van de Board of Rabbis. ,,Vanzelfsprekend vinden wij dat kwetsend. Ik denk dat The Holy Land Experience de joodse gemeenschap excuses moet aanbieden.'' Dat niet alle joden zijn verontwaardiging delen blijkt wel uit het feit dat er bij de demonstratie tegen de opening van het park begin dit jaar zeggen en schrijven drie demonstranten kwamen opdagen.

Rosenthal ondertussen veinst onbegrip en wijst alle kritiek van de hand. ,,Ja, wij willen het geloof delen met joodse mensen, maar ook met andere mensen. Het doet me pijn dat we zo verkeerd worden begrepen.'' Rosenthal mag dan verklaren dat hij bedroefd is over de woedende reacties van de joodse gemeenschap ondertussen is hij met de controverse maar wat blij. ,,Die critici hebben gedaan wat we zelf nooit hadden kunnen doen. De storm van publiciteit heeft meer voor ons gedaan dan een miljoenen kostende reclamecampagne ooit had kunnen doen. Je zou kunnen zeggen dat een soort wonder is geschied.''