Door onze redacteur PETER MICHIELSEN
BELGRADO, 1 APRIL. De voormalige Joegoslavische president Slobodan Milosevic heeft zich zondagochtend na een belegering van de politie, die dertig uur heeft geduurd, alsnog overgegeven. Hij is gearresteerd en zit in de centrale gevangenis van Belgrado, beschuldigd van machtsmisbruik en Financiële fraude.

In de loop van zondag werd een aantal militante aanhangers van Milosevic ingerekend, onder wie de leider van zijn lijfwachten. Volgens de Joegoslavische autoriteiten stemde Milosevic in met zijn aanhouding nadat hij de garantie had ontvangen dat hij niet wordt uitgeleverd aan het VN-tribunaal in Den Haag, dat hem zoekt wegens oorlogsmisdaden.

In de nacht van vrijdag op zaterdag deed de politie tot twee keer toe een poging, Milosevic te arresteren. Bij de tweede poging werd de villa van de oud-president eerst beschoten met schokgranaten en vervolgens bestormd door gemaskerde leden van een elite-eenheid van de politie. Die moest zich evenwel terugtrekken toen vanuit de villa heftig verweer kwam. Twee agenten en een fotograaf liepen verwondingen op. Milosevic zelf zei dat men hem ,,niet levend'' in handen zou krijgen.

Zaterdag legde de politie een cordon rond de villa van de voormalige president in de Belgradose voorstad Dedinje. Milosevic' aanhangers, die vanaf vrijdagavond urenlang bij de villa hun verbondenheid met de ex-president hadden geuit en die herhaaldelijk slaags waren geraakt met tegenstanders en met de politie, werden in de loop van zaterdag door de politie verwijderd. Dat gebeurde ook met militairen, die aanvankelijk met de bewaking van Milosevic waren belast en die vrijdagavond, toen de politie de villa bestormde, met de lijfwachten van Milosevic actief verhinderden dat deze zou worden gearresteerd.

De Servische premier, Zoran Djindjic, uitte zich zaterdag woedend over die rol van de militaire bewakers van Milosevic. De Joegoslavische president Vojislav Kostunica, die zich de afgelopen maanden heeft verzet tegen de aanhouding van Milosevic, zei zaterdag op een persconferentie onomwonden dat zijn voorganger moet worden aangehouden en dat ,,niemand boven de wet staat of onaantastbaar is''. Milosevic, aldus Kostunica, zal zich ook moeten verantwoorden voor het gebruik van geweld tegen de politie, bij de eerste poging hem aan te houden.

In de loop van zaterdag en van de nacht op zondag werd urenlang onderhandeld met Milosevic over diens overgave. De voormalige Joegoslavische leider bestempelde de aanklacht tegen hem als ,,belachelijk''. Later dreigde hij zijn familie - zijn vrouw en zijn dochter waren bij hem - en zichzelf dood te schieten, liever dan zich over te geven. Toch gaf hij zich uiteindelijk over.

Later werd duidelijk dat kopstukken van zijn eigen socialistische partij een belangrijke rol hebben gespeeld bij de pogingen, hem te overtuigen zich over te geven. Hij werd in een konvooi van vijf auto's weggevoerd naar de gevangenis. Vlak voor de overgave waren vanuit de villa vijf schoten te horen. Ze bleken later schoten in de lucht te zijn geweest, afgevuurd door Milosevic dochter Marija.

Concreet wordt Milosevic machtsmisbruik, zelfverrijking, verrijking van zijn politieke vrienden, het vernietigen van het 'betalingssysteem', het veroorzaken van 'monetaire instabiliteit', het vervalsen van documenten en het verduisteren van douaneheffingen ten laste gelegd.

De Joegoslavische en Servische autoriteiten uitten zich zondag zeer opgelucht over de aanhouding, en dan vooral over het uitblijven van bloedvergieten. Milosevic was zelf bewapend en zijn lijfwachten in de villa beschikten pover een waar arsenaal, dat ze vrijdagavond ook daadwerkelijk gebruikten.

Waren vrijdagavond nog honderden aanhangers van Milosevic bij diens villa om te verhinderen dat hun held werd opgepakt, zaterdag was er niemand meer: de meesten waren zelf naar huis gegaan en de rest was door de politie verdreven.

Zondag was in Belgrado van enige opwinding over (laat staan verzet tegen) de aanhouding van Milosevic niets te merken. De meeste Serviërs die door buitenlandse journalisten werden ondervraagd uitten hun instemming met de arrestatie, al was het aantal Serviërs dat hem aan 'Den Haag' uitgeleverd wil zien, zeer klein.

De internationale gemeenschap heeft verheugd gereageerd op de aanhouding van de man die ze verantwoordelijk houdt voor vier oorlogen op rij - die in Slovenië, Kroatië, Bosnië en Kosovo - voor talloze schendingen van de mensenrechten en voor talloze oorlogsmisdaden. Hoewel de Joegoslavische autoriteiten niet bereid zijn Milosevic wegens oorlogsmisdaden te vervolgen en evenmin bereid zijn hem aan het VN-tribunaal in Den Haag uit te leveren, overheerste zondag de opluchting dat hij ten minste is opgepakt.

De regeringen in Londen, Parijs en Berlijn maakten duidelijk dat de aanhouding ,,een eerste stap'' in die uiteindelijk tot zijn uitlevering zal leiden. De Amerikaanse regering reageerde niet onmiddellijk. Washington had eerder Belgrado tot 31 maart de tijd gegeven om te bewijzen dat het met het VN-tribunaal samenwerkt, dit op straffe van sancties. Gisteren werd slechts gezegd dat de regering en president George Bush de ontwikkeling in Belgrado nauwgezet volgen.

De NAVO noemde de arrestatie een ,,belangrijke gebeurtenis die essentieel is voor de stabiliteit op de Balkan''. De Europese Unie beoordeelde de aanhouding als ,,een belangrijke stap richting vrede en rechtvaardigheid'' en zei te hopen dat ze het eind is van Milosevic' politieke carrière, ,,die de regio zoveel verwoesting en de bevolking zoveel leed heeft gebracht. Carla del Ponte, hoofdaanklager van het tribunaal, sprak van ,,een positief teken''.

Alleen Rusland reageerde terughoudend: een woordvoerder van de Russische regering sprak van een ,,interne ontwikkeling'' in Joegoslavië - daarmee aangevend dat er geen verband hoort te bestaan tussen de aanhouding en het VN-tribunaal - die ,,de democratie in Joegoslavië kan verzwakken''.