De schuldenlast van KPN is groot, maar niet onoverkomelijk, zei topman P. Smits vanmorgen bij de presentatie van de jaarcijfers. Aan vastberadenheid ontbrak het de KPN- top niet.

Door onze redacteuren STÉPHANE ALONSO en MICHIEL VAN NIEUWSTADT

AMSTERDAM, 26 MAART. Sterke schouders. Die beeldspraak kiest bestuursvoorzitter Paul Smits van KPN om te laten zien dat KPN er echt weer bovenop komt. "En dan lees ik dat KPN zou bezwijken onder de schuldenlast en meer van dat soort berichten. Maar waar hebben we het nu precies over?" Smits klonk vanochtend tijdens de presentatie van de jaarcijfers bijzonder zelfverzekerd. "KPN heeft sterke schouders die de schuldenlast kunnen dragen."

Natuurlijk, de schuldenlast van 21,9 miljard euro die KPN het afgelopen jaar heeft opgebouwd is te groot. Voor de overname van het Duitse E- plus moest het telecombedrijf 10,6 miljard euro op tafel leggen. Er werd in totaal voor 8,8 miljard aan licenties voor geavanceerde mobiele telefonie (UMTS) uitgegeven.

Maar, zo zei Smits, "daar staat een versterking van het eigen vermogen van 8 miljard euro tegenover". Het Japanse NTT Docomo betaalde 4 miljard euro in contanten voor een belang in KPN-dochter KPN Mobile. In het najaar werd een aandelenemissie gedaan die 4 miljard euro opbracht.

De kredietbeoordelaars zijn nog niet tevreden, zo beseft ook Smits. KPN verloor het afgelopen jaar zijn A-status voor lange-termijnkredieten en kan alleen tegen hogere rentetarieven nog leningen afsluiten. "Ook met die verlaagde credit rating valt, tijdelijk, te leven. Maar, dit gezegd hebbende, hier kiezen we niet voor", zo riep de topman uit. KPN wil zijn A-status nog steeds terug, maar het is duidelijk dat het bedrijf daarop veel langer zal moeten wachten dan gehoopt. Smits gaat uit van drie jaar. Wat kan KPN doen? Het investeringsbeleid wordt de komende twee jaar aangescherpt, zo maakte Smits bekend. De komende twee jaar zal in totaal 'maar' 6 miljard euro worden geïnvesteerd, vooral in de bouw van UMTS-zenderparken. Uit lopende onderhandelingen met netwerkbouwers concludeert hij dat aanzienlijk bespaard kan worden op de eerder geraamde kosten. Daarnaast wil KPN verschillende deelnemingen in binnen- en buitenland gaan verkopen. Smits: "Zit er nou veel campingbestek tussen het tafelzilver?" De topman gaf geen antwoord op de door hem zelf opgeworpen vraag, maar maakte wel een lijst bekend van deelnemingen waarvoor kopers worden gezocht. Die lijst zal "binnen een half jaar" 1 1,5 miljard euro opleveren. "In totaal gaat het hierbij om minstens 5 miljard euro", aldus de topman. Dat is meer dan analisten hadden ingeschat: tussen de 2 en 3 miljard euro.

Het verkopen van belangen is slechts een deel van de oplossing. De reorganisatie van KPN moet besparingen opleveren. Smits denkt 700 miljoen euro te kunnen besparen door de reductie van ongeveer 8.000 arbeidsplaatsen. Daarvan zijn er intussen al 1.200 verdwenen, aldus de topman. Smits, trots: "Voor het eerst is de trend van alsmaar groeiende arbeidscapaciteit naar beneden omgebogen."

Hoe het grootste deel van de schuldenlast zal worden verlicht, kon Smits vanochtend niet duidelijk maken. Hij zei hierover: "De ultieme bewijslast ligt uiteraard in de toekomst. Maar de investeringen moeten vandaag worden gedaan. In de TMT-sector is geen plaats voor bedrijven die deze consequentie niet nemen."

Om de A-status terug te krijgen moet KPN ervoor zorgen dat de inkomsten hard blijven groeien, maar dit jaar zal de groei van het operationele resultaat halveren in vergelijking met het jaar 2000 verwacht KPN. Het ultieme bewijs hoopt KPN te kunnen leveren tegen de tijd dat UMTS, de derde generatie mobiele telefonie, van de grond komt. "De vraag is niet of er wel behoefte aan is. De vraag is alleen of en wanneer er voldoende netwerkcapaciteit is om die behoefte te faciliteren. En wie die capaciteit zullen bieden?"

Op al die zelf opgeworpen vragen gaf Smits vanochtend geen antwoord. "UMTS is al begonnen" volgens Smits, maar het antwoord op de vraag wanneer KPN hiermee daadwerkelijk geld gaat verdienen, bleef de topman schuldig. Ook durfde hij geen duidelijke uitspraken te doen over de voorloper op UMTS, i-mode,de succesvolle telefonie-standaard van NTT Docomo die via KPN in Europa zal worden aangeboden. "Dit jaar beginnen we met het binnenhalen van de i-mode-concepten", zo sprak Smits eufemistisch. KPN wil zo snel mogelijk succesvolle Japanse diensten kopiëren en in Nederland introduceren op het huidige mobiele datanet (GPRS). Gezien de huidige financiële positie heeft KPN er alle belang bij om de investeringen in UMTS zo ver mogelijk voor zich uit te schuiven.