F I L M V O O R A F :
Hard Eight
GERWIN TAMSMA
Casino, Martin Scorsese's
epos over opkomst en ondergang van de maffiamacht in Las Vegas, eindigt
bijna weemoedig met de aankondiging van de Disneyficatie van het
gokparadijs door 'accountants uit Los Angeles' in de jaren tachtig.
Las Vegas werd legaler, maar voor veel productgebruikers - de gokkers, de
bloedzuigers en de dolende zielen van dit mini-universum - blijft
overleven een hele klus. De casino's bij Scorsese glinsterden, ondanks
alle bloed. En in Leaving Las Vegas, die andere succesfilm rond
de gokstad, bleven de sterren van Nicolas Cage en Elisabeth Shue
stralen, in weerwil van alle zelfdestructie. Maar in de even bescheiden
als geslaagde debuutfilm van Paul Thomas Anderson, Hard Eight
lijkt zelfs de oppervlakkige glans er verdwenen door te vaak
schoonmaken. Hoofdpersoon Sydney (Philip Baker Hall) draait al een
tijdje mee. Een in woorden en daden voorzichtig geworden beroepsgokker.
Toch biedt hij in de schitterende openingsscène bij een
wegrestaurant in een eindeloze woestijn, de jonge zwerver John (John C.
Reilly) koffie en ontbijt aan. Wantrouwend maar hongerig accepteert John
het aanbod. Hij blijkt 6000 dollar nodig te hebben om zijn moeder te
begraven, maar is bij het gokken alles kwijtgeraakt. "Als ik je nu 50
dollar geef, wat zou je ermee doen?", vraagt Sydney, voordat hij John
meeneemt naar Las Vegas, waar hij hem laat zien hoe je met 150 dollar
een gratis hotelkamer kunt krijgen bij een casino. De vraag blijft lange
tijd wáárom Sydney de wat dommige John onder zijn hoede
neemt.
De rest van Hard Eight speelt zich twee jaar later af, wanneer
hun mentor-protégé-verhouding verstoord dreigt te worden
door twee extra 'familieleden': John legt het aan met serveerster en
vrijetijdshoertje Clemmie (Gwyneth Paltrow) en de gevaarlijke Jimmy
(Samuel L. Jackson) begint te wroeten in Sydney's verleden. Dan krijgt
de film na bijna een uur toch nog een plot. Dat doet denken aan het
verhaal over Raymond Chandler, die op de vraag van zijn uitgever of het
wat wilde vlotten met zijn nieuwe boek, terugschreef dat hij al 60.000
woorden had, maar alleen nog geen lijk. Ook Hard Eight moet het
niet hebben van plot of technische details, maar schittert in secure
dialogen en nachtelijke sfeer: de kale essentie van de film-noir.
Hard eight (Anderson, VS, 1997), Ned.3, 23.35-1.14u.