Door drie van de vijf titels op te eisen, regeerde het Chinese tafeltennis zelfs de NK in Beverwijk. "De geloofwaar-digheid van onze sport heeft een flinke deuk opgelopen", meent bondscoach Anne Vlieg.

Door Robèrt Misset

Een Chinese tolk werd node gemist bij de Nederlandse kampioenschappen tafeltennis in Beverwijk, waar de onwetende toeschouwer het idee kreeg dat hij per ongeluk een sporthal in Peking had betreden. Met zes vrouwen en drie mannen was China royaal vertegenwoordigd, de Nederlandse deelnemers voelden zich tweederangsburgers voelden. Zo werden ze ook behandeld door een 37-jarige Chinese met een Luxemburgs paspoort, die voor een cheque van tweeduizend gulden graag de titelstrijd in haar nieuwe vaderland wilde laten schieten. Tot grote ergernis van haar Nederlandse concurrenten veroverde Ni Xia Lian twee titels op een toernooi dat ze als een verplicht nummer beschouwde. Maar de veterane van landskampioen De Treffers was zich van geen kwaad bewust. "We leven niet meer in de jaren vijftig, de wereld kent geen grenzen meer", sprak de Europese kampioene van 1998, nadat ze in de finale van het enkelspel de in Rusland geboren titelverdedigster Elena Timina had overklast. Al twintig jaar geleden presenteerde de klassieke materiaalspeelster zich als de kwelgeest van Bettine Vriesekoop. Ook op haar oude dag stelt de kleine en vederlichte Chinese haar tegenstanders voor raadsels met een even fantasieloze als effectieve vorm van 'afbraakpingpong'.

Dit jaar bereikte Ni nog de finale van de Europese Top-12. Het viel dus te begrijpen dat haar werkgever in Klazienaveen gretig gebruik maakte van de gastvrijheid van de Nederlandse tafeltennisbond (NTTB) om de nummer 18 van de wereld in te schrijven voor de NK. In haar voetsporen meldde zich een omvangrijk Chinees leger, dat het Nederlandse tafeltennis onbarmhartig een spiegel voorhield. Zo werd Melissa Muller al in de tweede ronde roemloos afgevoerd door de bij Flits uit Zwolle spelende Yang Tang. Ook bij haar club De Treffers werd de 26-jarige Muller wegens de Chinese invasie in Nederland al tijdelijk op een zijspoor gerangeerd.

Pijnlijk was de wetenschap voor Muller dat Tang zich vervolgens liet verrassen door oud-international Emily Noor, die in de halve finales van haar laatste NK als enige de Chinese Ni in verlegenheid wist te brengen. Vandaag viert Noor haar 30ste verjaardag, maar ook het carnavalsfeest was niet onopgemerkt aan de Brabantse voorbij gegaan. Een recreant stelde de speelsters van het Nederlandse team dus moeiteloos in de schaduw, al hield de ontgoochelde Muller vooral de NTTB verantwoordelijk voor de bijrol van de internationals. "Het toelaten van al die buitenlandse speelsters is funest voor het Nederlandse tafeltennis", zei ze verbitterd.

Ni erkende bovendien dat de Nederlandse titel niet meer dan een flets bloem pje op haar lauwerkrans was. "Ik had ook aan de nationale kampioenschappen in Luxemburg kunnen meedoen", zei ze laconiek. "Maar daar win ik altijd en ik wil niemand in de weg zitten. Ik heb in Nederland gespeeld, omdat mijn club dat graag wilde." Die uitspraken van Ni waren als zweepslagen op de rug van teamgenote Muller neergedaald. "Het trieste is dat Ni alleen voor die tweeduizend piek aan de NK meedeed, want die titel kan haar verder gestolen worden. Voor mij telt alleen de eer. Ik heb er alles voor over om ooit in het programmaboek als Nederlands kampioene te worden vermeld, maar die kans wordt me door de bond ontnomen."

Bijval kreeg Muller van bondscoach Anne Vlieg, die het evenement in Beverwijk met gekromde tenen had gevolgd. "Ik vind het bespottelijk dat elke verdwaalde buitenlandse speler deel kan nemen aan de NK", foeterde Vlieg. "De in Luxemburg wonende Chinese Ni had nooit Nederlands kampioen mogen worden. Daarmee heeft de geloofwaardigheid van onze sport een geweldige deuk opgelopen. Voor mijn club Ankerstars betekende de halve finaleplaats voor de Nigeriaanse aanvaller Toriola gratis publiciteit. Maar dat is een oneigenlijk argument." Zijn broer en oud- bondscoach Jan Vlieg: "Het Nederlandse tafeltennis discrimineert zichzelf. Dat is te danken aan bestuurders, die hun nietszeggende bijdragen zelfs op het internationale podium mogen leveren." Volgens Muller werkt de Chinese zondvloed demotiverend op de ontwikkeling van Nederlands talent. "De jeugdspeelsters Sigrid van Ulsen en Linda Creemers kregen van het bondsbestuur een wildcard om op de NK te kunnen verschijnen. Maar zij werden in hun eerste partij door Chinese tegenstanders drie games onder de tien punten gehouden. Daar maak je die meiden toch kapot mee? Ik vind het ook absurd dat mijn Chinese teamgenote Mi Hun Qing samen met Ni het dubbelspel kon winnen, terwijl we haar na deze NK waarschijnlijk nooit meer in Nederland zien."

De onttroonde kampioene Timina constateert dat de Nederlandse tafeltennistitel een wegwerpartikel is geworden. "Nederlandse meisjes die dromen van een carrière in het tafeltennis zullen zich wel twee keer bedenken. Het is voor die kinderen zinloos om dagelijks zes uur te trainen als ze door een willekeurige Chinese op de NK worden vernederd. De NTTB is ten onrechte roomser dan de paus door zich achter de nationale wetgeving te verschuilen, want de toekomst van de sport is in het geding. Als Vriesekoop in het verleden tien jaar achter elkaar tegen Ni had moeten spelen in de finale van de NK had ze heel wat minder gewonnen dan nu, terwijl ze ook dankzij die Nederlandse titels tot het boegbeeld van het tafeltennis is uitgegroeid."

Kan de NTTB het alleen in Nederland vertoonde gedoogbeleid niet aanscherpen? Bestuurder Ton van Happen zegt van niet. Volgens hem verplicht de - in 1994 door het parlement aangenomen Wet Gelijke Behandeling de bond elke buitenlandse speler die is aangesloten bij een Nederlandse vereniging toe te laten tot de nationale kampioenschappen. Discriminatie op grond van nationaliteit werd al eerder veroordeeld door de - onder het ministerie van Binnenlandse Zaken ressorterende - Commissie van Gelijke Behandeling. Zo werd een record van een Britse schutter op een NK na tussenkomst van de rechter ook als een Nederlands record erkend.

Desondanks schoot de in sportrecht gespecialiseerde jurist mr. Fred Kollen zaterdag in de Volkskrant al enkele gaten in de Wet Gelijke Behandeling. "Er is geen jurisprudentie en daarom is elke uitspraak arbitrair", meende Kollen. "Ik durf de stelling aan dat een sporter in Nederland moet wonen en een hele competitie actief moet zijn om aan de NK te kunnen deelnemen." Ook bij de ambtenaren van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) heerst onbehagen over de strikte regelgeving bij de NTTB. "De Wet Gelijke Behandeling biedt wel degelijk ontsnappingsclausules, al zullen die juridisch zorgvuldig moeten worden onderbouwd", stelt een voorlichter.

Volgens hem zou de NTTB kunnen aanvoeren dat het openstellen van de NK voor buitenlandse spelers op den duur de progressie van het Nederlandse talent belemmert. "Maar dan dient de bond het algemene belang van een NK voor Nederlanders ook nauwkeurig te definiëren." Het ministerie van VWS onderzoekt momenteel de wenselijkheid van een nationale sportwetgeving, zoals die reeds in Engeland en Frankrijk wordt gehanteerd, om tot uniforme regelgeving te komen.

Als coach van het Chinese vreemdelingenlegioen bij landskampioen De Treffers maakt Hans Lingen ook een kanttekening bij de klaagzang over de buitenlandse overheersing. "Ni is een klasse apart. Maar verder deden aan de NK slechts Chinezen van het tweede en derde garnituur mee. De kern van het probleem ligt dan ook niet in de buitenlandse deelname, maar in het lage niveau van het Nederlandse tafeltennis. De Nederlandse speelsters tonen geen zelfkritiek. Ze zijn het slachtoffer geworden van onze softe tafeltenniscultuur, waarin het ze te gemakkelijk is gemaakt. Ik hoor nooit eens iemand zeggen dat ze keihard gaat trainen om die Chinese speelsters een draai om de oren te geven."