T V V O O R A F :
Namaak die echt kan zijn
STEVEN DE FOER
Het hele gezin staat rond de
oude opa, en deelt met de kijker de gevoelens over de beslissing deze
zieke man "zachtjes te laten inslapen". Voor de een ontroerend, voor de
ander onthutsend, voor sommigen zelfs grappig. Want de reportage waarmee
het Canvas-programma In de Gloria vorig jaar beroemd in
Vlaanderen werd, was verzonnen. Alleen zo levensecht geacteerd dat veel
kijkers wegzapten omdat ze het niet konden harden.
Het voorbeeld illustreert het realiteitsgehalte van deze nep-human
interestshow. De acteurs steken zo subtiel de draak met de kleine
mens en hoe die in moderne tv-shows wordt uitgebuit, dat je soms vergeet
dat het fictie is. De argeloze Nederlander die er al zappend op stuit en
deze Vlaamse acteurs niet herkent, ziet het nepkarakter misschien niet
eens in.
Wat In de Gloria opvoert zijn nooit parodieën, het zijn
uitvergrotingen. Je schatert niet maar je glimlacht. Je bewondert hoe de
acteurs vaak rakelings langs de afgrond van de farce scheren, om zich
net op tijd aan het realisme van de semi-documentaire vast te klampen.
Je weet van programma's als Man bijt hond, Jambers en Het Hart
van Vlaanderen dat dergelijke mensen écht bestaan. Dit is
namaak, maar namaak die echt zou kunnen zijn. Iedere aflevering bestaat
uit een tiental korte reportages, getuigenissen en oproepen aan de
kijkers. Vaste onderdelen zijn onder meer Hallo televisie, waarin
een onbeschofte tv-journalist met de houding van Paul Jambers en de
manieren van Willibrord Fréquin bij argeloze mensen binnenvalt;
en de Cameraad, waarin wanhopige mensen de hulp van tv-kijkend
Vlaanderen mogen inroepen.
Soms is het grappig, soms tragisch of wrang, maar altijd herkenbaar. Een
geregeld wederkerend item is de getuigenis van een voormalige tv-ster,
die openhartig praat over het pijnlijke incident dat hem van het scherm
heeft doen verdwijnen. Vorige week nog Herman Gysens, ooit journalist en
co-presentator van een kanker-benefiet. Gysens werd vijf jaar geleden zo
boos op een mediageile schenker met een magere cheque, dat hij de man
tijdens de live-uitzending molesteerde. Vooral het gesprek met Gysens
nú - jokkend dat hij niet rouwig is dat het hem zijn baan
kostte - is niet van echt te onderscheiden. En daardoor ontroerend,
zelfs al herken je in die Gysens acteur Frank Focketyn.
In de Gloria lijkt in de nieuwe reeks, waarvan vanavond de tweede
aflevering, het niveau van vorig jaar te evenaren. Inspiratiebronnen:
mediatendenzen zoals het openhartige gepraat over intieme details,
emotioneel gevaarlijke stunts met de verborgen camera en nobody's die
via de televisie instant roem vergaren.
Helemaal nieuw is dat niet. In de Gloria ruikt soms wat naar Koot
en Bie, Arjan Ederveen en zelfs Jiskefet. Toch is het zo door en
door Vlaams dat iedere vergelijking mank gaat. Een beetje té
Vlaams misschien zelfs voor Nederlandse kijkers, want wie het leven
naspeelt zoals het is praat ook vaak dialect. Geniet dan even van de
details in make-up en decor. Het behang dat fout is maar net niet
té fout, de snor en de gouden ketting die de macho typeren zonder
dat hij een typetje wordt. Dosering is een kunst in dit soort werk.
In de gloria, Canvas, 21.45-22.15u.