De politie in Brussel heeft gisteren 600 exemplaren van het illegale boek Kuifje in Thailand in beslag genomen, en drie mensen aangehouden. Kuifje voor het eerst als homoseksueel.

Door onze redacteur PAUL STEENHUIS

ROTTERDAM, 15 FEBR. We kennen al Kuifje, de onkreukbare Belgische stripheld, die door operazangeres Bianca Castafiore tot sado- masochistische seks verleid wordt, of kapitein Haddock, die het getatoeëerde lid geheven, 'enteren' roept. En de operadiva van achteren neemt. Seksparodieën, zoals Het seksuele leven van Kuifje en Kuifje in Zwitserland, bestaan al jaren. Maar dat waren voornamelijk heteroseksuele parodieën. Voor het eerst is de jonge reporter Kuifje nu ook op homoseksuele handelingen te betrappen, in een recent verschenen Kuifjeparodie Tintin en Thailande, Kuifje in Thailand. Daarin gaat de jonge held, vergezeld van kapitein Haddock, professor Zonnebloem en verzekeringsman Serafijn Lampion op seksvakantie in Thailand. In een bar daar heeft Kuifje seks met mannen, terwijl ook zijn hondje Bobbie homoseksuele handelingen verricht met een Siamese kat. Gisteren heeft de politie in Brussel 600 exemplaren van dit illegale boek Kuifje in Thailand in beslag genomen, en drie mensen aangehouden. Ze zijn weer vrijgelaten, nadat ze bekend hadden betrokken te zijn bij de Thaise Kuifje-parodie. Er zouden in Thailand duizenden exemplaren van dit boek in omloop zijn gebracht.

De Brusselse politie verklaarde gisteren dat het aan de erfgenamen van Kuifje-schepper Hergé is, de stichting Moulinsart (Molensloot in de Nederlandse vertaling) of er daadwerkelijk tot justitiële vervolging wordt overgegaan van de Kuifje-parodisten. Moulinsart heeft de zaak in onderzoek, zei de woordvoerster voor juridische zaken van de stichting, gisteren tegen het persbureau Reuters. Ze voegde er aan toe dat de zaak uniek is, omdat de identiteit van makers van illegale stripparodieën zelden achterhaald wordt. De kans dat de stichting Moulinsart eist dat tot vervolging wordt overgegaan wordt groot geacht.

Na de dood in 1983 van de Brusselaar Georges Remi, die als Hergé 22 albums met avonturen over zijn stripfiguur voltekende, waren de rechten van Kuifje erg versnipperd geraakt. Iedereen kon kalenders, handdoeken en tekeningen maken waarop Kuifje voorkwam, zonder dat daartegen streng werd opgetreden. Maar begin jaren negentig kwam daar verandering in, toen de weduwe van Hergé, Fanny Remi, die nog gewerkt had op de tekenstudio van haar man, trouwde met de oprichter van de Londense Kuifje-winkel, Nick Rodwell.

Zij hebben het hele Kuifje-imperium geherstructureerd. Zij voeren een strak beleid ten aanzien van parodieën. "Ons doel is: de erfenis van Hergé als grafisch kunstenaar zo zuiver mogelijk houden. Al die parodieën vertroebelen het beeld van zijn werk," zei Rodwell in 1995 in een vraaggesprek met deze krant. Omdat Kuifje zo'n wereldwijd succes is, zeker sinds er begin jaren negentig een succesvolle televisietekenfilmserie van de albums is gemaakt, is het speuren naar illegale Kuifje-uitingen, van sleutelhangers tot parodie- albums, een internationale zaak. Tekenaar Joost Veerkamp was in 1995 de eerste in Nederland die het slachtoffer werd van het nieuwe straffere regime van de erven Hergé: tegen hem werd een klacht in gediend omdat hij voor het weekblad Vrij Nederland een Kuifje-parodie in de stijl van een Kuifje-omslag had gemaakt, getiteld Avonturen met Kruitje, Dood door hobbyjagers. Tot een gerechtelijke uitspraak is het niet gekomen, omdat de partijen twee jaar later de zaak geschikt hebben.

Tegen het niet geautoriseerd gebruik van bestaande Kuifje-afbeeldingen op washandjes en koffiekopjes is internationaal makkelijk op te treden: dat is een regelrechte breuk van het auteursrecht, dat bij de Fondation Moulinsart berust. Maar bij parodieën, zoals Tintin en Thailande, en ook de seksparodie Kuifje in Zwitserland, ligt het moeilijker. Tekenaars hebben het recht bestaande stripfiguren te parodiëren. Kuifje in Zwitserland is bijvoorbeeld noch in Nederland, noch in Frankrijk verboden. In ons land werd wel een seksparodie van Suske en Wiske (De Glundere Gluurder) verboden, in 1982. De rechter oordeelde toen dat het bij die strip niet om 'spottend commentaar' ging, maar louter om een poging om met die stripfiguren geld binnen te halen. Daarom willen de erven Hergé even juridische bedenktijd. Toch hebben ze een probleem, omdat volgens de Kuifje-parodie website van Fransman Eric Jénot er inmiddels meer Kuifje-parodie albums (35) dan echte Kuifje albums (22) zijn.